Срна
| Srna | |
|---|---|
| |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| Tip: | |
| Klasa: | |
| Red: | |
| Porodica: | |
| Potporodica: | |
| Rod: | |
| Vrsta: | C. capreolus
|
| Binomno ime | |
| Capreolus capreolus (L., 1758)
| |
| |
| Areal rasprostranjenja srne | |
Srna (obična srna; lat. Capreolus capreolus) je životinja, koja je rasprostranjena na području srednje Evrope i Azije.
Prisutna je na području od Ladoškog jezera prema Crnom moru, gde joj areal zaobilazi stepe i skreće prema Balkanu. Zapadna granica prostiranja ove vrste se kreće od skandinavskih planina, uz zapadne obale Velike Britanije, prema Gibraltaru. Nema ih u Irskoj, Korzici, Siciliji, Sardiniji i Grčkoj.
Izgled
[uredi | uredi izvor]Srne imaju skladno, vitko, lagano i veoma pokretno telo. Noge su im vitke i duge, a kopita crna. Uprkos tome, srne nisu izdržljivi trkači. Imaju kratak i jedva vidljiv rep. Dužina od njuške do repa iznosi 130—140 cm. Masa zavisi od područja na kojem borave, hrane, godišnjih doba, fiziološkog stanja i pola (ženke su 5—10% lakše u odnosu na mužjake). Masa obično iznosi oko 25 kg, ali može dostići i 40 kg.
Srna se kreće hodom, kasom i skokom, a odličan je plivač. Letnja dlaka je rđastocrvena, a zimska kestenjastosiva. Zadnjica joj je obrasla belom dlakom, koja je leti manje uočljiva nego zimi. Lane je smeđe, sa belim pegama do prvog linjanja. Srna menja dlaku dva puta godišnje, i to u proleće i početkom jeseni. Vreme linjanja zavisi od nadmorske visine, zdravlja i dobi životinje. Za obeležavanje teritorije i druge oblike mirisne komunikacije služe se kožnim žlezdama. One se nalaze između papaka zadnjih nogu, a ispod skočnog zgloba sa spoljašnje strane su smeštene žlezde lojnice, koje takođe ostavljaju miris na vegetaciji o koju se životinja očeše. Srndać ima i čeonu žlezdu, koja mu služi za označavanje granica područja. Od čula srna ima izvrsno razvijen sluh, miris i ukus. Vid je slabo razvijen jer je njeno oko astigmatično pa vidi samo veće predmete i to nejasno, a najbolje opaža kretanje.
Ponašanje
[uredi | uredi izvor]Po načinu života i ponašanju, srna je pretežno dnevna životinja i najviše se kreće popodne i u večernje sate. Tokom dana uzima hranu u 8—11 intervala. Prosečan životni vek jedinke iznosi 13—15, a ponekad 17—18 godina.
Ponašanje srne spada u tzv. distancijalni tip, jer izbegava život u većim socijalnim formacijama. Do kasne jeseni se udružuje u krda i u njima ostaje sve do proleća. To udruživanje je nagonsko i opravdano je uticajem negativnih spoljašnjih faktora. U krdu vlada unutrašnja organizacija, koja ga održava na okupu i pruža osećaj sigurnosti. Vođa krda je po pravilu srna majka, koja vodi lanad. Tek pred sam porod srna prekida vezu sa prošlogodišnjom lanadi. Po broju članova i porodičnoj strukturi razlikuje se porodično, prošireno porodično i nagomilano krdo. Najtrajnije je porodično krdo koje ima razvijene odnose između jedinki, jer se radi o članovima jedne familije (srna — lanad).
U zavisnosti od stepena boniteta staništa, radijus kretanja srne iznosi od 1 do 10 km. Osim toga, kod srne kao zoološke porodice je izražen selidbeni nagon, ali je različitog intenziteta kod pojedinih vrsta. Kod sibirske srne je najizraženiji i iznosi nekoliko stotina kilometara. Kod evropske srne taj nagon je znatno slabiji, a izraženiji je kod planinskih srna zbog nepovoljnijih uslova staništa.
Razmnožavanje
[uredi | uredi izvor]Jedinke se pare u drugoj polovini jula i prvoj polovini avgusta, a ponekad i kasnije. Kod srna koje se pare kasnije ne dolazi do prekida razvoja zametka tj. porod se odvija istovremeno sa onima koje su bile u embriotenciji. Srndać prati srnu koja je u teranju i to traje 4 dana, a potom je napušta i traži drugu. Na taj način, on oplodi 4—5 srna.
Prvorotkinje donose na svet jedno, a kasnije najčešće dva laneta.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]
Mediji na Ostavi
Podaci na Vikipodacima
Taksonomija na Vikivrstama