Stanovništvo Australije
Većina Australijanaca su potomci evropskih doseljenika iz 18. i 19. veka, posebno Engleza, Škota i Iraca. Od kraja Prvog svetskog rata, australijska populacija se učetvorostručila,[1] podsticana ambicioznim programima za imigraciju. Nakon Drugog svetskog rata, pa do 2000, skoro 5,9 miliona ljudi imigraralo je u zemlju, što znači da je skoro dvoje od svakih sedam Australijanaca rođeno u inostranstvu.[2] Imigranti su uglavnom obučeni, ali imigraciona kvota obuhvata i kategorije za članove porodice i izbeglice. U 2001, pet najvećih grupa koje čine 23,1% Australijanaca rođenih u inostranstvu, potiču iz Ujedinjenog Kraljevstva, Novog Zelanda, Italije, Vijetnama i Kine. Ubrzo nakon ukidanja Bele australijske politike 1973, vlada je organizovala i podsticala brojne inicijative, kako bi promovisala rasnu harmoniju baziranu na politici multikulturalizma. U Australiju je 2005. emigriralo ukupno 123.424 ljudi. Od njih, 17,736 bilo je iz Afrike (5.654 iz Sudana, 4.594 iz Južne Afrike itd), 54.804 iz Azije (4.239 sa Filipina, 3.036 iz Singapura, 2.936 iz Malezije, 1.936 iz Iraka itd), 1.506 iz Južne Amerike i 1.813 iz južnz Evrope (671 iz Srbije i Crne Gore, 310 iz Makedonije, 115 iz Albanije itd).[3]
Australijskih starosedelaca, Aboridžina i Ostrvljana Toresovog moreuza, prema popisu iz 2001. bilo je 410.003 (2,2% ukupne populacije), što je značajno povećanje u odnosu na 1976, kada ih je bilo 115.953. Nivo nezaposlenosti kod australijskih domorodaca je iznad australijskog proseka, češće su predmet hapšenja, lošije su obrazovani i sa manje životnog iskustva u odnosu na ostalo stanovništvo[4].
Poput drugih visokorazvijenih zemalja, i Australija se suočava sa izraženim promenama u starosnoj strukturi stanovništva, koje su povećale broj odlazaka u penziju, smanjujući obim radno aktivnog stanovništva. Veliki broj Australijanaca (759.849 u periodu 2002-2003[5]) živi van države u kojoj su rođeni.
Zvanični jezik je engleski,[6] kojim se govori i piše u obliku koji je poznat kao australijski engleski. Prema popisu iz 2001, engleski kao jedini jezik u kući koristi oko 80% stanovništva. Sledeći najučestaliji jezik je kineski (2,1%), pa italijanski (1,9%) i grčki (1,4%). Oko 50.000 australijskih državljana (0,25% od ukupnog stanovništva) govori neki od domorodačkih jezika kao maternji, a najrasprostranjeniji su zapadni pustinjski (7.400) i arernte (5.500).
Mnogi pripadnici prve ili druge generacije potomaka migranata govore dva jezika. Veruje se da je u vreme prvih kontakata sa Evropljanima, postojalo između 200 i 300 australijskih aboridžinskih jezika. Do danas je preživelo svega 70, od čega samo njih 20 nije u opasnosti od izumiranja. Domoradački jezik ostao je osnovni jezik za oko 50.000 ljudi (0,25%). Znakovni jezik poznat kao oslen (engl. Auslan) koristi oko 6.500 Australijanaca.
Australija nema državnu religiju. Na popisu iz 2006, 68% Australijanaca smatra sebe hrišćanima: 26% se izjasnilo kao katolici, a 19% kao anglikanci. Australijanaca koji se ne izjašnjavaju kao hrišćani, ima oko 5%. Oko 19% ispitanih ne podržava ni jednu religiju (što obuhvata ateizam, humanizam, agnosticizam i racionalizam), dok je 12% ispitanih odbilo da se izjasni ili dâ adekvatne odgovore. Poput drugih zapadnih zemalja, aktivno učešće građana u crkvenim aktivnostima je na znatno nižem nivou; crkvu jednom nedenjno posećuje oko 1,5 miliona Australijanaca, tj. oko 7,5% populacije.[7]
Školsko obrazovanje je obavezno od 6-15. godine (16. u Južnoj Australiji i Tasmaniji, odnosno 17. u Zapadnoj Australiji), što je uticalo na to da stopa nepismenosti bude manja od 1%. Australijska vlada je podržala osnivanje 38 univerziteta i, iako je u međuvremenu otvoreno nekoliko privatnih, većina se finansira sredstvima iz budžeta. Postoji i državni sistem koledža za stručnu obuku, poznat kao TAFE instituti, a mnogi sindikati organizuju obuku novih radnika. Oko 58% Australijanaca između 25. i 64. godine ima stručno ili visoko obrazovanje, a sa 49% fakultetski obrazovanog stanovništva, Australija je na prvom mestu među zemljama članicama Organizacije za ekonomsku saradnju i razvoj. Odnos domaćih i inostranih studenata na australijskim fakultetima najveći je u OECD-u.[8]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Australian Bureau of Statistics, Population Growth}- - Australia’s Population Growth[mrtva veza], Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ Background note: Australia. -{US Department of State.
- ^ Inflow of foreign-born population by country of birth, by year, Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ name="ABS"
- ^ Parliament of Australia, Senate (2005). Inquiry into Australian Expatriates Arhivirano na sajtu Wayback Machine (8. jul 2008), Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ Pluralist Nations: Pluralist Language Policies? Department of Immigration and Multicultural Affairs (1995). Poslednji, Pristupljeno 18. 9. 2005.
- ^ NCLS releases latest estimates of church attendance, National Church Life Survey, Media release, 28. februar 2004
- ^ Education at Glance 2005 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (23. jul 2013) by OECD: Percentage of foreign students in tertiary education.