Stereotaktička biopsija
Stereotaktička biopsija je vrsta biopsije koja koristi računar i trodimenzionalni koordinatni sistema za skeniranje da bi se pronašlo i precizno odredilo mesto raka (tumora) i vodio instrument za uzimanje tkiva za pregled od strane patologa pod mikroskopom (kao npr. kod raka mozga, raka dojke ili mikrokalcifikacija u dojci).
Ovu proceduru obično radi radiolog ili onkološki hirurg.
Opšte informacije
[uredi | uredi izvor]Stereotaksija spada u grupu minimalno invazivnih dijagnostičkih ili terapijskih postupaka kojima se veoma pažljivo ciljaju procesi bolesti ili strukture tkiva, uz pomoć trodimenzionalnog koordinatnog sistema.
Pravila stereotaksije počivaju na činjenici da se glava ili dojka bolesnika smatra geometrijskim telom koje može da se podeli u tri međusobno vertikalne ravni, koje čine koordinatni sistem, a svaka tačka unutar glave ili dojke može se prikazati kao rastojanje od svake od tih ravni. Time je moguće tačno locirati proces bolesti i plasirati instrument za terapiju ili biopsiju u odnosu na ciljano tkivo.
Manje je invazivna metoda od hirurške biopsije, jer ostavlja malo ili nimalo ožiljaka i može biti odličan način za procenu naslaga kalcijuma ili sitnih masa koje nisu vidljive na ultrazvuku.
Namena
[uredi | uredi izvor]Stereotaktička biopsija vođena rendgenskim zracima se koristi za nepalpabilne lezije (lezije koje ne mogu se opipati ručno) ili za lezije koje nisu vidljive na ultrazvuku.[1]
Stereotaktička biopsija se može koristiti, uz rendgensko navođenje, za izvođenje aspiracije finom iglom za citologiju i biopsiju za procenu lezije organa ili tkiva. Međutim, ta vrsta biopsije se ponekad koristi i za stereotaktičko navođenje kod npr. mamotomije uz pomoć vakuuma.
Vrste biopsija
[uredi | uredi izvor]Postoji nekoliko tipova biopsija zavisno od aparature ili metoda, koje uključuju:
- stereotaktičku biopsiju
- ultrazvučno vođenu biopsiju,
- magnetnom rezonancom vođenu biopsiju
- eksciziona biopsija.
Stereotaksična biopsija dojke
[uredi | uredi izvor]Stereotaktička biopsija dojke se izvodi kao nehirurški metod za procenu abnormalnosti dojke, i može se obaviti kada mamografija pokaže abnormalnost dojke kao što su:
- sumnjiva masa,
- sitne grupe malih naslaga kalcijuma (mikrokalcifikacije),
- distorzija u strukturi tkiva dojke,
- oblast abnormalne promene tkiva,
- nova masa ili oblast naslaga kalcijuma na mestu prethodne operacije.
Stereotaktička biopsija dojke je neophodna za procenu atipičnih kalcifikacija koje se nalaze na mamografiji dojke. Ako kalcifikacije pokazuju klasičnu pojavu dobroćudnih fibrocističnih promena tada obično nije potrebna biopsija.[2]
Ako rezultati pokažu ćelije raka, hirurg može koristiti ove informacije za planiranje lečenja.
Način izvođenja
[uredi | uredi izvor]Biopsija se radi na sledeći način:
- Doktor prvo očisti (dezinfijuje) područje na dojci u komje potom ubrizgava lokalni anestetik..
- Potom se dojka pritisne nadole kako bi se zadržala u tom položaju tokom postupka.
- Sve vreme pacijent morate mirovati dok se biopsija radi.
- Potom se na dojci pravi veoma mali rez u odručja koje treba biopsirati.
- Pomoću posebne mašine, igla se vodi do tačne lokacije abnormalnog područja sa koha se uzima nekoliko uzoraka tkiva dojke.
- Potom se postavlja mali metalni klips u dojku u predelu biopsije, koji sluzi da označi mesto za kasniju hiruršku biopsiju, ako je potrebno.
- Nakon što je uzet uzorak tkiva, igla se uklanja.
- Led i pritisak se primenjuju na mesto da se zaustavi krvarenje.
- Biće postavljen poveska da apsorbuje bilo kakvu tečnost, dok šavovi na rezu nisu potrebni. Mogu se primeniti i lepljive trake preko bilo koje rane, ako je potrebno.
Postupak obično traje oko 1 sat, što uključuje vreme potrebno za pripremu i rendgensko snimke i biopsiju (dok sama biopsija traje samo nekoliko minuta).
Ograničenja
[uredi | uredi izvor]Postoje neki slučajevi u kojima stereotaktička biopsija možda neće biti moguća, uključujući:[2]
- Ciljna abnormalnost se nalazi blizu zida grudnog koša ili direktno iza bradavice.
- Mamograf pokazuje samo nejasnu promenu gustine tkiva, ali ne i definitivnu masu ili čvor. Nalaz može biti previše suptilan da bi se identifikovao u vreme biopsije.
- Dojka je suviše tanka.
- Meta se sastoji od difuznih naslaga kalcijuma rasutih po dojci, koje je ponekad teško pogoditi.
Izvori
[uredi | uredi izvor]- ^ Henry NL, Shah PD, Haider I, Freer PE, Jagsi R, Sabel MS. Cancer of the breast. In: Niederhuber JE, Armitage JO, Kastan MB, Doroshow JH, Tepper JE, eds. Abeloff's Clinical Oncology. 6th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020:chap 88.
- ^ a b Radiology (ACR), Radiological Society of North America (RSNA) and American College of. „Stereotactic Breast Biopsy”. Radiologyinfo.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-11-17.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |