Teodora Petralifena
Teodora Petralifa (grč. Θεοδωρα Πετραλιφαινα), kanonizovana kao sveta Teodora Arte (grčki Αγια Θεοδωρα της Αρτας; oko 1210, Solun - oko 1280, Arta, Epir), bila je supruga vladara Epira i pravoslavna svetiteljka.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Njen život je uglavnom poznat iz kratkih žitija koje je napisao monah Jov, ponekad poistovećen sa sveštenikom Jasitom s kraja 13. veka. Međutim, zbog mnoštva hronoloških i genealoških grešaka, ova identifikacija ostaje nesigurna [1][2].
Teodora je bila ćerka sevastokratora Jovana Petralife, namesnika Tesalije i Makedonije, i njegove supruge Elene. Rođena je u Serviji između 1210. i 1216. godine i kao dete se udala za despota Mihajla II Komnina Duku, vladara Epira i Tesalije, ubrzo nakon njegovog stupanja na presto 1231. godine [3]. Uprkos činjenici da je bila trudna sa njegovim sinom Nićiforom I, despot Mihailo II je ubrzo proterao svoju ženu i odlučio da živi sa ljubavnicom. Živeći u siromaštvu, bez pritužbi je podnela svoje teškoće, pronašavši sklonište kod sveštenika u selu Prinista. Njeno izgnanstvo trajalo je pet godina, nakon čega se despot Mihajlo II pokajao i dozvolio joj da se vrati [3].
_3.jpg)
Kao supruga vladar Epira, despina Teodora se zalagala za bliže veze sa Epirskim istorijskim rivalom za nasledstvo vizantijskog prestola, Nikejskim carstvom. Njen savremenik, istoričar Georgije Akropolit, pratio je njenog sina Nićifora na veridbi sa Marijom Laskaris, kćerkom nikejskog cara Teodora II Laskarisa. Zbližavanje je dovelo do rešavanja crkvenih sporova između dva carstva i do dodeljivanja titule despota Mihailu II [1]. Despina Teodora je osnovala i manastir Svetog Đorđa u prestonici Epira, Arti, gde je otišla nakon Mihailove smrti i gde je sahranjena. Kasnije je manastir postao poznat kao crkva Svete Teodore, a njen grob je postao mesto hodočašća, budući da su joj pripisana mnoga čuda. Dan njenog pomena u Pravoslavnoj crkvi je 11. mart [3].
Porodica[uredi | uredi izvor]
Despina Teodora od Arte i despot Mihailo II Anđel, imali su šestoro dece:
- Nićifor I Komnin Duka, koji je nasledio despota Mihaila II kao vladar Epira
- Jovan Duka
- Dimitrije Duka Komnin Kutrul
- Helena Anđel Duka, koja se udala za kralja Manfreda od Sicilije
- Ana Komnin Duka.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Kazhdan, David; Lusztig, George (1991). „Kazhdan”. International Mathematics Research Notices. 1991 (2): 21. ISSN 1073-7928. doi:10.1155/s1073792891000041.
- ^ Hansen, Klaus J. (1996-05-01). „Review”. Pacific Historical Review. 65 (2): 324—325. ISSN 0030-8684. doi:10.2307/3639996.
- ^ a b v Munro, Sir Ian Talbot, (28 Dec. 1929–15 Dec. 1996), yacht consultant, Oxford University Press, 2007-12-01, Pristupljeno 2021-09-15
Literatura[uredi | uredi izvor]
