Teodor Anton Ipen

Teodor Anton Ipen
Teodor Anton Ipen u Skadru u odeći iz severne Albanije
Lični podaci
Datum rođenja	(1861-11-29)29. novembar 1861.
Mesto rođenja	Sezemice, Austrijsko carstvo
Datum smrti	31. januar 1935.(1935-01-31) (73 god.)
Mesto smrti	Beč, Austrija
Mandati diplomata

Teodor Anton Ipen (Sezemice, 29. novembar 1861 - Beč, 31. januar 1935) bio je austrougarski diplomata i albanolog.

Teodor Anton Ipen studirao je orijentalne jezike i ekonomiju na Orijentalnoj akademiji u Beču. Posle studija započeo je diplomatsku karijeru radeći u Austrougarskom konzulatu u Skadru u Albaniji negdje između 1884 i 1887. Krajem 1887 je imenovan za Austrougarskog vice-konzula u Pljevljima, a nedugo zatim u Istanbulu (1891—1893), te Jerusalimu (1893—1895) nakon čega prelazi u Istanbulu (1895—1897), da bi se ponovo vratio u Skadar 1897 gdje je bio sve do 1904. godine.. Po potpisivanju Londonskog ugora o miru u julu 1913. godine Velike Sile su donele odluku o formiranju nove države na Balkanskom poluostrvu, Kneževine Albanije, koja je postala naslijedna kneževina. U razdoblju između 1921 i 1927. godine bio je član Međunarodne Dunavske Komisije.

Ipenov rad u Albaniji

Svoju karijeru u Albaniji Teodor Ipen započinje 1897. godine, koja traje do 1903. bio konzul Austrougarske u osmanskom gradu Skadru u Albaniji. U oktobru 1897 Ipen je putovao po teritoriji centralne Albanije i uspostavio kontakte sa važnim begovima u Elbasanu i Tirani. što je i te kako smetalo Austrougarima.

Sve radove Teodor Anton Ipen finansirala je vlada Austrugarske i njene institucije. Njegov rad se bazirao na uspostavljanju albanskih mitova u cilju stvaranja i jačanja albanskog nacionalizma. Učestvovao je u pisanju i distribuiranju prve istorije Albanije objavljene na albanskom jeziku. Insistirao na tome da je stvaranje albanskog nacionalnog identiteta korisno za Austrougarsku. Ipen je zdušno podržavao stvaranje nezavisne države Albanaca. Iskovao je tezu da je Skenderbeg sahranjen u utvrđenom Lješu. Njegovo mišljenje je bazirano na delu koje je napisao Marin Barleti po kojem je Skenderbeg sahranjen u crkvi Svetog Nikole, bez navođenja da li je objekat crkve bio unutar utvrđenja ili izvan njega. Ipen je pretpostavio da bi tako ugledna ličnost poput Skenderbega bila sahranjena na najboljem mjestu u gradu. Nagađao je da su Osmanlije pretvorile crkvu u džamiju.

Pripadao je je onoj grupi zapadnih naučnika koja je imala značajnu ulogu u stvaranju i širenju mitova Albanskog nacionalizma. Tipičan primjer je mit o povezanosti Ali Paše Janjinskog sa islamskim redom Bektaši što je imalo za cilj da upotrebi Bektašizam za stvaranje identiteta i države Albanaca. Otvoreno je propagirao svoje aktivnosti finansiranja albanskih nacionalista kao što je prevođenje i distribucija tekstova koje je pisao albanski nacionalista i pisac Sami Frašeri.

Bibliografija

Knjige

• Novibazar und Kossovo (das alte Rascien). Eine studie ... (na jeziku: German), Vienna: A. Hölder, 1892, OCLC 14192433, Pristupljeno 01. 07. 2018 CS1 održavanje: Neprepoznat jezik (veza)
• Rascien, Knjižnica Odsjeka za povijest, 1894 
• Stare crkvene ruševine u Albaniji [Old church ruins in Albania] (na jeziku: Bosnian), Sarajevo, Austria-Hungary: Zemaljska štamparija, 1899, Arhivirano iz originala 03. 03. 2016. g., Pristupljeno 01. 07. 2018  CS1 održavanje: Neprepoznat jezik (veza)
• Stari spomenici u Albaniji [Old monuments in Albania] (na jeziku: Bosnian), Sarajevo, Austria-Hungary: Zemaljska štamparija, 1900, Arhivirano iz originala 04. 03. 2016. g., Pristupljeno 01. 07. 2018  CS1 održavanje: Neprepoznat jezik (veza)
• Stare crkve i crkvene ruševine u Albaniji [Old churches and church ruins in Albania] (na jeziku: Bosnian), Sarajevo, Austria-Hungary: Zemaljska štamparija, 1901, Arhivirano iz originala 14. 08. 2023. g., Pristupljeno 01. 07. 2018  CS1 održavanje: Neprepoznat jezik (veza)
• Das religiöse Protektorat Österreich-Ungarns in der Türkei, in: Die Kultur III, Wien 1901/1902
• Historički gradovi u Albaniji [Historical cities in Albania] (na jeziku: Bosnian), Sarajevo, Austria-Hungary: Zemaljska štamparija, 1902, Arhivirano iz originala 03. 03. 2016. g., Pristupljeno 01. 07. 2018  CS1 održavanje: Neprepoznat jezik (veza)
• Pečatnik jedne već nestale biskupine u Albaniji (na jeziku: Bosnian), Sarajevo?, Austria-Hungary: Zemaljska štamparija, 1903?, Arhivirano iz originala 03. 03. 2016. g., Pristupljeno 01. 07. 2018  CS1 održavanje: Neprepoznat jezik (veza)
• Skutari und die nordalbanische Küstenebene (na jeziku: German), Sarajevo: D.A. Kajon, 1907, OCLC 25198388, Pristupljeno 01. 07. 2018  CS1 održavanje: Neprepoznat jezik (veza)
• Die Gebirge des nordwestlichen Albaniens (na jeziku: German), Wien: Lechner, 1908, OCLC 65534766, Pristupljeno 01. 07. 2018  CS1 održavanje: Neprepoznat jezik (veza)
• Illyrisch-albanische forschungen (na jeziku: German), München, Leipzig: Duncker & Humblot, 1916, OCLC 35691167, Pristupljeno 01. 07. 2018  CS1 održavanje: Neprepoznat jezik (veza) - coauthored with Ludwig Thallóczy; Konstantin Jireček; Milan Šufflay; Ernst C Sedlmayr; Josef Ivanič; Imre Karácson; Béla Péch; Karl Thopia
• Gjerak Karaiskaj, Ardian, ur. (2002). Shqipëria e vjetër : studime gjeografike, etnografike, historike, nga ish-konsulli i përgjithshëm i monarkisë austro-hungareze në Shkodër (na jeziku: Albanian). Tirana: K&B. ISBN 9789992777763. OCLC 819321262.  CS1 održavanje: Neprepoznat jezik (veza)
• Fejzi Isa Domni, ur. (2003), Coptimi i Shqipnise : Konferencas e pare e Londonit 1912-1913, Konferenca e dyte e Londonit, 1915-1916, Zaptimi i Shqipnise 7 Prille 1939 = The dismemberment of the Albanian nation (na jeziku: Albanian), Massapequa Park: F. Domni, OCLC 55222354  CS1 održavanje: Neprepoznat jezik (veza)

Članci

Objavljeni u časopisu 'Glasnik zemaljskog muzeja u Bosni i Hercegovini', u okviru serijala 'Zbirka povjesti' u Zemaljskoj štampariji u Austrugarskoj u Sarajevu:

• „Crkva u Širdžiju”, WebPAC - Knjižnice Filozofskog fakulteta u Zagrebu, 11, 1899, str. 13—16, Arhivirano iz originala 14. 08. 2023. g., Pristupljeno 01. 07. 2018 
• „Crkve u Šasu”, WebPAC - Knjižnice Filozofskog fakulteta u Zagrebu, 11, 1899, str. 17—21, Arhivirano iz originala 04. 03. 2016. g., Pristupljeno 01. 07. 2018 
• „Crkva u Rubigu”, WebPAC - Knjižnice Filozofskog fakulteta u Zagrebu, 11, 1899, str. 21—23, Arhivirano iz originala 03. 03. 2016. g., Pristupljeno 01. 07. 2018 
• „Crkva u mjestu Lači”, WebPAC - Knjižnice Filozofskog fakulteta u Zagrebu, 11, 1899, str. 607—610, Arhivirano iz originala 04. 03. 2016. g., Pristupljeno 01. 07. 2018 
• „Ruševine crkve sv. Nikole u Šatima”, WebPAC - Knjižnice Filozofskog fakulteta u Zagrebu, 12, 1900, str. 83—92, Arhivirano iz originala 04. 03. 2016. g., Pristupljeno 01. 07. 2018 
• „Ruševina crkve u Ostrošu”, WebPAC - Knjižnice Filozofskog fakulteta u Zagrebu, 12, 1900, str. 92—97, Arhivirano iz originala 03. 03. 2016. g., Pristupljeno 01. 07. 2018 
• „Stari spomenici u Albaniji”, WebPAC - Knjižnice Filozofskog fakulteta u Zagrebu, 12, 1900, str. 511—531, Arhivirano iz originala 22. 10. 2016. g., Pristupljeno 01. 07. 2018 
• „Starine iz Albanije”, WebPAC - Knjižnice Filozofskog fakulteta u Zagrebu, 13, 1901, str. 117—120, Arhivirano iz originala 14. 08. 2023. g., Pristupljeno 01. 07. 2018 
• „Nadgrobni spomenik kneza Karla Topije od Albanije”, WebPAC - Knjižnice Filozofskog fakulteta u Zagrebu, 13, 1901, str. 439—442, Pristupljeno 01. 07. 2018 
• „Stare crkve i crkvene ruševine u Albaniji”, WebPAC - Knjižnice Filozofskog fakulteta u Zagrebu, 13, 1901, str. 577—588, Arhivirano iz originala 14. 08. 2023. g., Pristupljeno 01. 07. 2018 
• „Prehistorički nalazi iz Albanije”, WebPAC - Knjižnice Filozofskog fakulteta u Zagrebu, 13, 1901, str. 603—608, Arhivirano iz originala 03. 03. 2016. g., Pristupljeno 01. 07. 2018 
• „Historički gradovi u Albaniji”, WebPAC - Knjižnice Filozofskog fakulteta u Zagrebu, 14, 1902, str. 177—199, Arhivirano iz originala 03. 03. 2016. g., Pristupljeno 01. 07. 2018 
• „Pečatnik jedne već nestale biskupije u Albaniji”, WebPAC - Knjižnice Filozofskog fakulteta u Zagrebu, 14, 1902, str. 367—368, Pristupljeno 01. 07. 2018 
• „Još nešto o starim crkvama u Šasu i Rubigu u Albaniji”, WebPAC - Knjižnice Filozofskog fakulteta u Zagrebu, 14, 1902, str. 552—557, Arhivirano iz originala 04. 03. 2016. g., Pristupljeno 01. 07. 2018 
• „Arheološke bilješke iz Albanije”, WebPAC - Knjižnice Filozofskog fakulteta u Zagrebu, 15, 1903, str. 181—183, Arhivirano iz originala 03. 03. 2016. g., Pristupljeno 01. 07. 2018 

Objavljeno u'Die Kultur', Beč, Austrougarska:

• Das religiöse Protectorat Österreich-Ungarns in der Türkei, Volume 3 (1901/1902), 298-310

Literatura

• Schwandner-Sievers, Stephanie (2002). Albanian identities: myth and history. Bernd Jürgen Fischer, Roderick Bailey, Isa Blumi, Nathalie Clayer, Ger Dujizings, Denisa Costovicova, Annie Lafontaine, Fatos Lubonja, Nicola Mai, Noel Malcolm, Piro Misha, Mariella Pandolfi, Gilles de Rapper, Fabian Schmidt, George Shopflin, Elias G. Skoulidas, Alex Standish and Galia Vatchinova. USA: Indiana University Press. str. 131. ISBN 978-0-253-34189-1. „We will consider two groups of actors in the 'creation' and diffusion of the myths: Bektashi leaders, and Westerners who came into contact with them (above all Ippen, Degrand, Brailsford, F.W Hasluck, and later Birge).... So clearly the aim was to present Bektashism as a (or the) potential power in the creation of the 'Albanian identity' and an 'Albanian state'” 
• Ethnologia Balkanica. Prof. M. Drinov Academic Publishing House. 1998. str. 215. „he promoted the Albanian educational system and supported the establishment of an independent Albanian state” 
• Clayer, Nathalie (2007). Aux origines du nationalisme albanais: la naissance d'une nation majoritairement musulmane on Europe. Karthala. str. 416. ISBN 9782845868168. Pristupljeno 19. 01. 2011. „Ce sont aussi les fonctionnaires austro-hongrois qui furent à l'origine du premier livre sur l'histoire de l'Albanie en albanais“. Dès le mois de mai 1897, le consul Ippen insistait auprès du ministre des Affaires étrangères de la Double Monarchie sur les avantages que procurerait, pour l'éveil de la conscience nationale albanaise et donc pour l' action autrichienne en Albanie, l'écriture et la diffusion d'une histoire de l'Albanie.” 
• Skendi, Stavro (1967). The Albanian national awakening, 1878-1912. Princeton University Press. str. 270. ISBN 9780691650029. „distributed corn to the mountaineers, thus winning them to her side” 
• Llewellyn Smith, Sir Michael (2008) [2006]. Paschalis Kitromilides, Paschalis, ur. Eleftherios Venizelos : the trials of statesmanship. Edinburgh: Edinburgh University Press. str. 150. ISBN 978-0-7486-3364-7. „In July 1913 the Powers signed a protocol establishing Albania as an 'autonomous, sovereign, hereditary principality' under their guarantee. They set up a commission to establish the frontiers of the new state.” 
• Zolo, Danilo (2002). Invoking humanity: war, law, and global order. London ; New York: Continuum. str. 179,180. ISBN 978-0-8264-5655-7. OCLC 47844508. „With the Peace of London, the Great European powers, in the redistributing the land taken from Turks among the Balkan states, decided to create a new state, Albania.” 
• Elsie, Robert (2010) [2004]. Historical Dictionary Of Albania (PDF) (2 izd.). Maryland: Rowman & Littlefield Publishing Group. str. 200. ISBN 9781282521926. OCLC 816372706. Arhivirano iz originala (PDF) 06. 10. 2014. g. Pristupljeno 01. 07. 2018. 
• Konica, Faik (2000). Destani, Bejtullah D., ur. Faik Konitza: selected correspondence. Centre for Albanian Studies. str. 177. ISBN 9781873928189. „Theodor A. Ippen (1861-1935) Austrian diplomat, based in Shkoder, was adviser to Austro-Hungarian Ambassador to London during the Ambassador's Conference in London in 1912-1913.” 
• Österreichisches Biographisches Lexikon und biographische Dokumentation. Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften. 2003—2011. str. 40. ISBN 978-3-7001-3213-4. 
• Elsie, Robert (2012). A Biographical Dictionary of Albanian History. London: I.B.Tauris. ISBN 978-1-78076-431-3.