Teruel

Za druge upotrebe, pogledajte stranicu Teruel (višeznačna odrednica).

Teruel Teruel
Zastava Grb
Administrativni podaci
Država	Španija
Autonomna zajednica	Aragon
Osnovan	714.
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
—	35.037
— gustina	79,56 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate	40° 20′ 35″ S; 1° 06′ 20″ Z
Aps. visina	915 m
Površina	440,41 km2
Teruel Teruel na karti Španije
Ostali podaci
Gradonačelnik	Miguel Ferer
Veb-sajt
[1]

Teruel (šp. Teruel) je glavni grad aragonske pokrajine Teruel, i nalazi se centralnoistočnom delu Španije. Teruel je sa svojih 34.240 stanovnika najslabije naseljeni provincijski glavni grad Španije. Nalazi se na rekama Gvadalfijar i Alfambra, na nadmorskoj visini od 915 m i karakterišu ga hledne i oštre zime i suva i topla leta.

Godine 2001, UNESKO je proglasio mudeharsku arhitekturu Teruela svetskom baštinom, proširivši svoju odluku iz 1986. kada je svetskom baštinom bila proglašena mudeharska arhitektura Aragona.

Stanovništvo

Demografija

1981.	1991.	2001.
28.225	31.068	31.158

Prema poslednjem popisu iz 2006. godine, Teruel ima 34.240 stanovnika. Teruel je najslabije naseljen provincijski glavni grad. Ima najmanji procenat stanovništva između 19 i 29 godina, a s druge strane, ima veoma visok procenat ljudi starijih od 65 godina.

Zabačeni geografski položaj Teruela i izolovanost planinama kao i nizak broj stanovnika doveli su do relativne izolacije Teruela u okviru Španije. Godine 1999, pokranuta je kampanja „Teruel postoji“ (šp. Teruel existe) s ciljem da se skrene pažnja javnosti i državnih institucija na izolovanost i zapostavljenost grada i da se podstakne veće ulaganje u grad i provinciju. Zahvaljujući toj kampanji, saobraćajne veze između Teruela i ostalog dela Španije su dosta unapređene gradnjom auto-puta Saragosa-Sagunto. Međutim, Teruel je i dalje jedini provincijski glavni grad koji nema direktnu železničku vezu sa glavnim gradom Španije, Madridom.

Klima

Grafik klime Teruela

Teruel ima kontinentalno mediteransku klimu. Leti su temperature blage iako se velikim kolebanjima, a zime su hladne sa veoma niskim temperaturama koje ponekad dostižu i -10º. Padavine su minimalne zimi, a maksimalne na kraju proleća.

Najviša zabeležena temperatura je bila 39,0 °C 3. jula 1994. godine, a najniža -19C °C 26. decembra 2001.

Istorija

Mudeharska arhitektura Teruela. UNESKO je proglasio svetskom baštinom 2001.

Istorija Teruela seže još u doba kada su Iberijsko poluostrvo naseljavali Iberi, koji su grad zvali Turboleta. I danas postoje ostaci tog grada u arheološkom nalazištu Alto Čakon (šp. Alto Chacón). Kasnije su u ovu oblast došli Rimljani, pa Vizigoti, a potom su ga osvojili i Mavri, koji su ostvili traga u prelepim mudeharskim spomenicima kojima ovaj grad obiluje.

U srednjem veku, Teruel je imao značajnu jevrejsku zajednicu koja je uživala određene privilegije i čiji su se članovi bavili uglavnom trgovinom i zanatima. Tokom progona 1391. godine, mnogi od Jevreja su pobijeni, a oni koji su preživeli prihvatili su hrišćanstvo kako bi spasli živote.

U Španskom građanskom ratu, Teruel je pretrpeo značajne štete. Bitka za Teruel, koja je trajala od decembra 1937. do februara 1938, bila je jedna od najkrvavijih u celom ratu. Grad je naizmenično padao u ruke republikancima i nacionalistima, i u toku samog rata više puta je bio bombardovan iz vazduha i sa zemlje. Obe strane su imale oko 100.000 mrtvih za tri meseca ratovanja na ovom području.

Kulturni spomenici

Kupole Katedrale u Teruelu

Lepota islamskog kulturnog nasleđa ovog grada je bila potvrđena 1986. godine, kada je UNESKO proglasio mudeharsku arhitekturu Teruela kao svetsku baštinu pod imenom Mudeharska arhitektura Aragona. Konkretni spomenici na koje se odnosila ova titula su:

• Katedrala Santa Marija de Medijavilja,
• Crkva San Pedro,
• Crkva San Martin,
• Crkva Spasitelja.

U crkvi San Pedro se nalaze mumificirana tela Isabel Segure, bogate gospođe, i Dijega de Marsilje, siromašnog vojnika koji se borio u Krstaškim ratovima, čuvenih ljubavnika iz Teruela, čija se ljubav završila nesrećno, i koja je bila inspiracija mnogim piscima tokom istorije (Harcenbuš, Tomas Breton).

Jedan od najpoznatijih spomenika Teruela je i mala skulptura bika na vrhu stuba, poznata pod imenom Toriko (šp. Torico), što znači "bikčić“, i nalazi se na glavnom trgu Karlos Kastel, poznatija kao Plaza de Toriko.

Praznici

Građani Teruela proslavljaju svog sveca zaštitnika San Kristobala, uprvoj polovini jula i praznovanje traje nedelju dana. Centralni dani praznika su dani drugog vikenda u mesecu, koji se zovu Vakilja de Anhel (šp. Vaquilla del Angel; u prevodu, Anhelova kravica), i tada se vreme provodi na ulici u pesmi i igri tokom celog dana i noći, organizuju se koride i trčanje pred bikovima po ulicama u centru grada, a ljudi ručavaju i večeravaju na ulici. Ovaj praznik je inače posvećen spomeniku na trgu u centru grada, Toriku

Takođe je veoma važan praznik Svadba Isabel Segure (šp. Bodas de Isabel de Segura) koji se proslavlja treći vikend u februaru. Ovaj praznik se slavi u čast ljubavnicima iz Teruela, Dijegu de Marsilji i Isabel de Segura. Tog vikenda, hiljade građana Teruela i turista se oblače u srednjovekovnu odeću i šetaju se ulicama na kojima je postavljen vašar i atmosfera je u duhu 13. veka.

Uskršnji utorak je takođe jedna bitna proslava kada se slavi Propoved tortilji (šp. Sermón de las Tortillas). Ovaj praznik ima korene u hrišćanskom osnivanju grada, kada su se svake godine na uskršnji utorak birali poslanici u gradskom savetu. Ovaj dan se proslavlja tako što se tog dana izlazi van grada i organizuje se ručak na otvorenom, dok grad ostaje praktično prazan.

Partnerski gradovi

• Lublinjec

Spoljašnje veze

• Opština Teruel
• Mauzolej posvećen ljubavnicima iz Teruela
• Svadba Isabel Segure
• Mudeharska arhitektura
• Vesti o Teruelu gradu i pokrajini
• Stanovništvo
• Praznici grada Teruel Arhivirano na sajtu Wayback Machine (16. jun 2007)