Treska (reka)

Treska
Treska u Makedoniji
Opšte informacije
Dužina	132 km
Basen	2 350 km2
Geografske karakteristike
Država/e	Severna Makedonija
Reka na Vikimedijinoj ostavi

Treska je reka u Severnoj Makedoniji, desna pritoka reke Vardara. Podaci o dužini reke variraju od 112 km (Opšta enciklopedija), do 132 km (Mala enciklopedije) a njen sliv iznosi 2 350 km².

Nastaje od Ehlovačke reke, koja izvire na istočnoj strani Stogova, i njene desne sastavnice Beličke reke, koja dolazi sa severne podine Ilinske planine. Tok Treske počinje kod sela Drugova, gde se sastaju ova dva njena izvorišna kraka, ali se ona u svom toku koroz kičevski kraj zove Golema reka, a kroz Poreče - Velika reka. Treskom se zove od sela Zdunja, odnosno od njenog ulaska u klisuru između Porečke i Skoppske kotline. Od spajanja njenih izvorišnih krakova tok joj je upravljen ka istoku sve do Kičevske kotline, u kojoj prima sa leve strane Zajalsku reku. Od Broda do Zdunja u njenoj dolini proširenja se smenjuju sa kratkim sutjeskama, a od Zdunja pa do izlaska u Skopsko polje kod manastira Matka, pa u dužini od 28 km, dolina Treske je strma klisura, pravi kanjon, usečena u kečnjačke stene 700-1000 m.

Na završetku klisure je 1938. podignuta hidrocentrala Matka (kamen temeljac je osvećen 9. maja 1937), čime je u junu nastalo jezero Matka. Ušće Treske je nešto niže u Skopskom polju, kod mesta Đorče Petrov.

Pored Zajalske reke, od važnijih pritoka prima Malu reku u porečkom basenu i Fuš reku u Skopskom polju, obe sa leve strane.

U dolini Treske izgrađeni su manastiri Andreaš 1389, (sa freskama zoografa mitropolita Jovana, monaha Grigorija i Kalesta Kirila) i Matka (14. vek s Bogorodičnom crkvom). Tu se nalazi i crkva Sv. Nikole, ostatka nekadašnjeg manastira sv. Nikole Šiševskog.

Literatura

• Opća enciklopedija Jugoslovanskog leksikografskog zavoda - Zagreb 1982 (2. izdanje)
• Enciklopedija Jugoslavije Jugoslovenskog leksikografskog zavod - Zagreb 1971 (1. izdanje)
• Mala enciklopedija Prosveta - Beograd 1969 (1. izanje)