Turbe džamija
| Turbe džamija | |
|---|---|
 Nekadašnja Turbe džamija u Beogradu | |
  Turbe džamija Lokacija na mapi Grada Beograda | |
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Beograd, Srbija |
| Koordinate | 44° 49′ 06″ S; 20° 27′ 46″ I / 44.818230° S; 20.462894° I |
| Religija | islam |
| Završetak izgradnje | 17. vek |
| Specifikacije | |
| Dužina | 11 m |
| Širina | 11 m |
| Visina (maks.) | 16 m |
Turbe džamija (ranije Habil efendije džamija) se nalazila u Beogradu u bloku sadašnjih ulica: Simine, Francuske, Gospodar Jevremove i Dositejeve.[1][2][3]
Istorija
[uredi | uredi izvor]Habil efendije džamija je sagrađena početkom 17. veka i postala je centar istoimene mahale. Nalazila se preko puta vezirovog saraja. Habil efendija je bio poznati beogradski muftija. U dvorištu džamije pokopano je telo Kara Mustafa-paše, posle katastrofalnog neuspeha turskog pohoda na Beč i njegovog pogubljenja 1683. godine po nalogu sultana. Sagrađeno je i turbe na mezaru, pa je verovatno od tog vremena Habil efendije džamija i prozvana „Turbe džamija“ čiji je naziv trajao do kraja 19. veka.
Ova džamija je u periodu austrijske okupacije (1717–1739) bila pretvorena u vojnu bolnicu. Posle ponovnog dolaska turske vojske 1739. godine, nakon austrijskog poraza kod Grocke, džamiju je obnovio defterdar Ahmed efendija za dušu svog oca.[1]
Turbe džamija je nakon otvaranja Beogradskog pozorišta služila za smještaj pozorišnih stvari.
Arhitektura
[uredi | uredi izvor]Turbe džamija je imala u osnovi 11,00 x 11,00 m, a visinu do vrha kubeta 16,00 m. Objekat je pripadao jednoprostornoj potkupolnoj džamiji, sa neuobičajenim rešenjem završnog dela građevine, gde su se iznad pandantifa nalazile kupolice na uglovima sa dosta visokim tamburom, šestougaonog preseka.
Građevina na vidljivim fasadama ima po dva otvora koji se završavaju šiljatim lucima. Postavljen je podesni venac, a zatim se zid bez otvora dosta visoko diže do krovnog venca, gde prelazi u osmougaonu osnovu tambura. Kako četiri strane tambura zaklanjaju kupolice, prozori su postavljeni samo na ostale četiri strane u ravni fasadnih zidova. I ovi prozori su bili završeni šiljatim lucima. Kupola je bila niska i pokrivena olovom, kao i ugaone kupolice.[1]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b v Abdulah Tulundžić, Turbe džamija u Beogradu Arhivirano na sajtu Wayback Machine (18. avgust 2009), Pristupljeno 27. 4. 2013.
- ^ Vujović, Branko (2003). Beograd u prošlosti i sadašnjosti. Beograd: Izdavačka kuća Draganić.
- ^ „Đe su 273 džamije u Beogradu?”. Muhabet Magazin (na jeziku: bošnjački). februar 2020. Arhivirano iz originala 03. 02. 2021. g. Pristupljeno 30. 1. 2021.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]- Abdulah Tulundžić, Turbe džamija u Beogradu (časopis Most)
