Ulica Njegoševa (Sombor)
  Ulica Njegoševa
| |
|---|---|
  | |
| Početak | Trga cara Lazara |
| Kraj | Venac vojvode Petra Bojovića |
| Dužina | 250 m |
| Širina | 3 - 4 m |
| Stvorena | |
| Nazvana | |
| Stari nazivi | Malocrkvena ulica |
 | |
|
Pogled na ulicu
 
| |
Ulica Njegoševa jedna je od starijih gradskih ulica Somboru. Proteže se pravcem koji povezuje Trg cara Lazara i Venac vojvode Petra Bojovića. U njoj se i danas nalazi nekoliko značajnih objekata.
Ime ulice[uredi | uredi izvor]
Ulica je prvobitno nosila ime Malocrkvena ulica. Ime je dobila po Maloj pravoslavnoj crkvi, kojom se ulica zvršavala. Posle Drugog svetskog rata ulica je nazvana imenom crnogorskog vladara, vladike i pesnika Petra Petrovića Njegoša (1/13. novembar 1813 — 19/31. oktobar 1851).[1]
O ulici[uredi | uredi izvor]
Ova ulica spada u najstarije ulice u gradu, nastalih, verovatno, još u vreme turske uprave. To je relativno kratka i uska ulica. Ulica je popločana krajem sedamdesetih godina 19. veka, a trotoari su asfaltirani krajem 19. veka. Sadnicama bođoša je ozelenjena početkom 20. veka. Kolovoz je asfaltitran šezdesetih godina prošlog veka.[1]
Susedne ulice[uredi | uredi izvor]
Njegoševom ulicom[uredi | uredi izvor]
Osnovna škola "Bratstvo - jedinstvo"[uredi | uredi izvor]
Na ćošku Trga cara Lazara i Njegoševe ulice sa leve strane ulice, nalazi se Osnovna škola "Bratstvo-jedinstvo". Zgradu je 1894. godine podigao biskup Bača i Kaloče Đerđ Časka.
Današnja Osnovna škola "Bratstvo-jedinstvo" ovde počinje sa radom 1963. godine sa odeljenjima na srpskom i mađarskom nastavnom jeziku. Objekat je sačuvao originalni arhitektonski stil. Manje izmene fasade nastale su kod adaptacije za nove funkcije.[2]
Parking na Živinskoj pijaci[uredi | uredi izvor]
Sa desne strane ulice, preko puta Osnovne škole "Brtatstvo-jedinstvo", nalazi se Parking na Živinskoj pijaci, koji je u nadležnosti Javne ustanove Parking Sombor.[3]
Javno tužilaštvo[uredi | uredi izvor]
Na broju 4 sa desne strane ulice nalazi se zgrada u koji se nalazi Javno tužilaštvo u Somboru.
Čini ga Osnovno javno tužilaštvo, Više javno tužilaštvi i Više i osnovno javno tužilaštvo.
Pre sedišta Javnog tužilaštva u ovoj zgradi je bila smeštena Osnovna škola "21. oktobar". Od oko 1600 kvadratnih metara nekadašnje škole adaptiran je za potrebe tužilaštva. Adaptirna zgrada je u decembru 2017. godine predata na upotrebu Javnom tužilaštvu.[4]
Srednja Tehnička škola[uredi | uredi izvor]
Srednja tehnička škola u Somboru je osnovana odmah nakon Drugog svetskog rata, 1946. godine. Sadašnja zgrada škole kao i zgrada u kojoj su smeštene radionice izgrađena je sredstvima samodoprinosa.
Danas se obrazovno vaspitni-proces odvija u tri školske zgrade. U prvoj na adresi, Trg Cara Lazara 4, smešteno je rukovodstvo škole, fiskulturna sala, 9 učionica klasičnog tipa i 7 kabineta. Na adresi Ulica Njegoševa 2, nalaze se učionice (6) i kabineti (6) za izvođenje pre svega teorijskog tipa nastave, dok se u najmlađem školskom objektu u Somboru, na Vencu vojvode Radomira Putnika, nalaze sve radionice za potrebe praktične nastave kao i tri kabineta opremljena svom potrebnom opremom.[5]
Mala pravoslavna crkva[uredi | uredi izvor]
Crkva Svetog Jovana Preteče, u Somboru znana i kao Svetopretečeva ili Mala pravoslavna crkva, jedino je somborsko zdanje koje ima status kulturnog dobra od izuzetnog značaja.[6]
Na mestu ove crkve, prema zapisanom predanju, koje istorija i arheologija nisu potvrdile, još pre dolaska Turaka, nalazila se hrišćanska bogomolja, koju su Turci, nakon zauzimanja Sombora 1541. godine, pretvorili u džamiju. Posle povlačenja Turaka, krajem leta 1687. godine, pravoslavni stanovnici Sombora su, preuzeli džamiju i pretvorili je u pravoslavni hram Svetog Jovana Preteče.
Stara crkva Svetog Jovana Preteče srušena je u avgustu 1786, nakon čega je somborska Crkvena opština potpisala ugovor o izgradnji nove crkve sa zidarskim majstorom Francom Fridrihom iz Sombora. Već u septembru iste godine osvećen je temelj crkve, koja je građena pune četiri godine. Somborski prota Hristifor Popić svečano je osvetio novu crkvu 8/19. decembra 1790. godine.
Crkva je sagrađena kao bazilika sa polukružnom apsidom, u baroknom stilu, sa elementima rokokoa.
Od 1969. godine crkva ima status zaštićenog spomenika kulture. U novembru 1990. godine somborska crkva Svetog Jovana Preteče svrstana je, odlukom Skupštine Republike Srbije, u red nepokretnih kulturnih dobara od izuzetnog značaja. Detaljna restauracija crkvenog ikonostasa obavljena je 1978. godine. Spoljašnjost crkve Svetog Jovana Preteče (krov, fasada i toranj) i crkvena porta postepeno su obnovljeni tokom prethodne dve decenije, a tokom 2018/19. godine obnavljen je i zid oko crkvene porte.[7]
Ostali objekti u ulici[uredi | uredi izvor]
U ulici se nalazi nekoliko prodavnica, uslužnih delatnosti i ugostiteljskih objekata.
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Parking na "Živinskoj pijaci"
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Stepanović, Milan (2020). U tom Somboru...Grad u prizmi stoleća. Sombor: Udruženje građana "Norma" : Gradska biblioteka "Karlo Bijelicki" : Gradski muzej. str. 269—270.
- ^ Vojnović, Milan; Jančić, Sima. „Škola "Bratstvo-jedinstvo"”. Moj Sombor. Pristupljeno 23. 10. 2020.
- ^ „Parking na Živinskoj pijaci”. Parking Sombor. Pristupljeno 23. 10. 2020.
- ^ „Tužilaštva u Somboru dobila svoju zgradu”. Radio-televizija Vojvodine. Pristupljeno 23. 10. 2020.
- ^ „Srednja tehnička škola Sombor”. Srednje škole - Edukacija. Pristupljeno 26. 10. 2020.
- ^ Stepanović, Milan (2020). U tom Somboru...Grad u prizmi stoleća. Sombor: Udruženje građana "Norma" : Gradska biblioteka "Karlo Bijelicki" : Gradski muzej. str. 280—282.
- ^ Stepnović, Milan. „Svetopretečeva (mala pravoslavna) crkva u Somboru”. Ravnoplov. Pristupljeno 23. 10. 2020.