Feministička filozofija
Feministička filozofija je filozofski pravac koji odbacuje tretiranje filozofskih problema i poistovjećivanje ljudskog iskustva uopšte, samo sa muškim pogledima. Radeći iz velikog broja perspektiva, feministički filozofi dovode u pitanje različite oblasti tradicionalne filozofije, tvrdeći da se u njima ne uzima ozbiljno identitet, interesovanja i ciljevi žena i ne pridaje se ista važnost načinu bivstvovanja, razmišljanja i djelovanja, kao u slučaju muškaraca[1].
Feministička filozofija napada tradicionalnu metafiziku zbog razdvajanja bića na um i tijelo, postavljajući pitanje da li postoje drugi umovi i da li lični identitet zavisi više od sjećanja nego od fizičkih karakteristika. Pošto feministička filozofija odbacuje bilo kakav vid ontološkog dualizma, nastoji da se definiše o tom pitanju kroz modele u kojima se pojedinci sporazumjevaju empatijom i kroz načine preko kojih um i tijelo čine jednu jedinstvenu cjelinu.
Budući da je zapadna kultura tradicionalno kroz istoriju vezivala racionalnost sa muškim, a emocije sa ženskim polom, epistemolozi tradicionalisti su nerijetko zaključivali da su žene manje ljudska bića nego muškarci[1]. Feministički filozofi kontra-argumentuju, da su emocije i razum povezani simbiotički, odnosno intersubjektivni proces, čineći zajedno izvor za sticanja saznanja koji nije moguće razdvojiti. Takođe tvrde da je kartezijansko saznanje u suštini vrlo ograničeno i da svi želimo da saznamo nešto više od same konstatacije da postojimo, tačnije da želimo da znamo šta misle i osjećaju druge individue oko nas.
Filozofija nauke je takođe predmet kritike feminističkih filozofa, čiju objektivnost dovode u pitanje. Dok tradicionalna filozofija nauke povezuje uspjeh naučnih istražvanja sa sposobnostima naučnika za kontrolu, podvrgavanju pravilima i dominiranje prirode preko bilo koje druge metode, feministička filozofija nauke povezuje isti uspjeh sa sposobnostima naučnika za osluškivanje prirode i razotkrića koja sama priroda nudi. Apstraktne teorije koje treba da posvjedoče konkretna dešavanja u prirodi čine nauku više objektivnom ako nisu podvrgnuta rigidnim pravilima i stremljenju ka dominaciji prirode, tvrde feministički filozofi.[1]
Tradicionalna etika, socijalna i politička filozofija su pod posebno žestokom kritikom feminističkih filozofa, budući da su se u ovim oblastima filozofske misli tradicionalno stvarale predrasude prema ženi i njenoj ulozi u društvu.
| Feminstički filozofi | Kritičari feminističke filozofije | |
|---|---|---|
| Dorothy Smith | Susan Haack | |
| Nancy Hartsock | Paul R. Gross | |
| Donna Haraway | Norman Levitt | |
| Sandra Harding | ||
| Patricia Hill Collins | ||
| Alison Wylie | ||
| Simon de Bovoar | ||
| Helene Cixous | ||
| Džulija Kristeva | ||
| Meri Vulstonkraft |
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v Audi, Robert. The Cambridge Dictionary of Philosophy - odrednica feminist philosophy. Cambridge University Press 1995., 1999. ISBN 84-460-0956-0
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Normativna kontrola: Državne |
|---|
