Filumen Hasapis

Filumen Hasapis
Lični podaci
Datum rođenja	(1913-10-15)15. oktobar 1913.
Mesto rođenja	Nikozija, Kipar
Datum smrti	29. novembar 1979.(1979-11-29) (66 god.)
Mesto smrti	Nablus,
Svetovni podaci
Praznik	29. novembar

Arhimandrit Filumen Hasapis ili Filumén Kipriot je bio nastojatelj manastira Jakovljevog kladenca, gdje je i mučenički skončao 16/ 29. novembra 1979. godine. Bio je arhimandrit Jerusalimske pravoslavne crkve, iguman grčkog pravoslavnog manastira na Jakovljevom bunarcu u Nablusu (Sihem), u Samariji, na zapadnoj obali reke Jordan.

Kanonizovan je od strane Jerusalimske crkve 11. septembra 2009. godine kao sveštenomučenik. Pomen se vrši na dan mučeništva – 16/19. novembra.

Biografija

Rođen 1913. na Kipru. Njegovi roditelji su došli iz sela Orunda u regionu Morfu, nedaleko od Nikozije. Zvali su se Đorđe i Magdalena Hasapis, bili su pobožni i imali trinaestoro dece.

Godine 1927. zajedno sa bratom blizancem Aleksandrom postaje iskušenik u manastiru Stavrovuni. Godine 1934. preselio se u Jerusalim, počeo da uči u gimnaziji Jerusalimske pravoslavne crkve. Godine 1937. primio je monaški postrig sa imenom Filumen, a 5. septembra iste godine rukopoložen je u jerođakona. Posle diplomiranja 1939. godine Filumen je vršio razna poslušanja u Jerusalimskoj Patrijaršiji, a neko vreme je živeo i u lavri Save Osvećenog. Filumen je 1. novembra 1944. godine hirotonisan u jeromonaha. Bio je iguman više hramova i manastira u Jerusalimu, Jafi, Ramali.

Dana 8. maja 1979. godine postavljen je za igumana manastira na Jakovljevom bunaru u Samariji. Ubrzo nakon njegovog imenovanja, grupa jevrejskih fanatika zahtevala je da ukloni krstove i ikone sa Jakovljevog bunara, rekavši da ih hrišćanski simboli sprečavaju da se mole na ovom svetom mestu. Arhimandrit Filumen je to odbio, podsećajući da je Jakovljev bunar stotinama godina bio i ostao pravoslavna svetinja. U odgovoru je izražena pretnja da ako arhimandrit ne napusti ovo mesto, onda treba da se pripremi za najgore. Uzvikujući psovke i pretnje hrišćanima, Jevreji su otišli.

Dana 29. novembra 1979. godine, tokom služenja Večernje službe na praznik svetog apostola Mateja u njegovom manastiru, ubio ga je jevrejski fanatik Ašer Rabi. Ubice su upale u manastir. Ocu Filumenu su sekirom nanijeli dvije krstoobrazne rane na licu, iskopali mu oči i odsjekli tri prsta desne ruke. Međutim, ubistvo krotkog sveštenoslužitelja nije im bilo dovoljno, oskrnavili su crkvu, posekli raspeće, pobacali i oskrnavili svete sasude i učinili druga bogohulna djela.

Ubicu je tri godine kasnije uhapsio monah manastira kod Jakovljevog bunara dok je ponovo pokušavao da uđe u manastir. Nakon predaje izraelskoj policiji, Ašer Rabi je priznao ubistvo arhimandrita Filumena, kao i nekoliko drugih ubistava i pokušaja ubistava motivisanih verskom mržnjom.

Telo arhimandrita Filumena sahranjeno je na groblju bratstva Svetog Groba na gori Sion.

Dana 30. novembra 1983, tadašnji poglavar Jerusalimske crkve, patrijarh Diodor, u pratnji episkopa, arhimandrita, sveštenstva i monaha otkrio je mošti arhimandrita Filumena. Njegov kovčeg je izvađen iz groba na groblju Bratstva groba Gospodnjeg na gori Sion. Ostaci oca Fulumena bili su netruležni. Umiveni su, prekriveni novim pokrovom i položeni u hram Svete Trojice pri grčkoj bogosloviji na Sionu, gdje su boravili nekoliko mjeseci, a zatim su ponovo sahranjeni na Novom sionskom groblju. 8. januara 1985. godine, mošti svetog Filumena ponovo su izvađene iz groba i položene u grobnicu hrama Svete Trojice na Sionu.

Dana 29. avgusta 2008, uoči osvećenja dograđenog hrama svete Fotine Samarjanke u grčkom manastiru nad Jakovljevim kladencem u Samariji, mošti su svečano prenijete u Sihem.