Franjevački samostan u Dubrovniku
Franjevački samostan u Dubrovniku je samostan franjevačkog opservantskog reda u Dubrovniku. Osnovan je u 13. veku, a sve do 1899. godine pripadao je Dubrovačkoj franjevačkoj provinciji. Danas se nalazi u sastavu Franjevačke opservantske provincije svetog Jeronima u Dalmaciji i Istri.[1][2][3]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Samostan je ranije stajao na zapadnom prilazu gradu, ali je iz bezbedosnih razloga premešten. Samostan i crkva unutar starog gradskog jezgra počeli su se graditi 1317. godine, a većina radova završena je u 14. veku. Prema Stradunu gleda bočna strana crkve. Poviše vrata crkve je raskošni gotički portal, koji se jedini sačuvao u katastrofalnom zemljotresu 1667. godine. Portal je delo domaćih kamenorezaca braće Andrijića iz 1498. godine. Centralna je kamena Pieta. Kasnoromanički klauster sa 120 stubova iz 1360. godine, je izradio Mihoje Brajkov iz Bara[4], a okružuje najstariji dubrovački vrt koji se kontinuisano neguje od premeštanja samostana unutar gradskih bedema.
U sklopu samostana od 1317. godine do danas radi apoteka, treća po starosti u Evropi. Do 1901. godine se nalazila u malom klaustru severno velikog a danas je levo od ulaza u samostan.
U požaru nakon Velike trešnje 1667. je nestalo oko 7.500 tomova knjiga i rukopisa u samostanskoj biblioteci. Obnovljena je radom monaha i danas čuva više od 70.000 dela od kojih oko 20.000 rukopisa, sa naročito vrednih 206 inkunabula. U biblioteci je i detaljna građa velike važnosti za istoriju starije hrvatske književnosti. Biblioteka čuva najstariji hrvatski bibliotečni zapis u obliku knjige sa spiskom tadašnje građe i jednu od dve sačuvane kopije prvog izdanja Marulićeve Judite. Muzički deo biblioteke čuva mnoga dela starih hrvatskih kompozitora sa više od 100 svetskih unikata.
U muzejskoj kolekciji se nalaze slike starih majstora poput dubrovačkog slikara Lovra Dobričevića, originalni inventar apoteke i zlatarski predmeti. U sklopu samostana su pokopani mnogi poznati Dubrovčani poput Miha Pracata i Marojice Kaboge.
Kraljica Marija je poklonila zvono samostanu, postavljeno pred kraj 1938.[5]
Tokom rata u Hrvatskoj na samostan je palo preko pedeset granata.
Crkva se često koristi kao jedna od scena Dubrovačkih letnjih igara.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Pešorda 2001, str. 29-57.
- ^ Sopta 2006.
- ^ Tvrtković 2014.
- ^ experience.dubrovnik.hr Arhivirano na sajtu Wayback Machine (3. септембар 2014), „Фрањевачки манастир“, приступљено 27. августа 2014.
- ^ "Време", 30. дец. 1938
Литература[uredi | uredi izvor]
- Matanić, Atanazije J. (1985). „Franjevački Dubrovnik u svom povijesnom presjeku”. Samostan Male braće u Dubrovniku. Zagreb: Krščanska sadašnjost. стр. 29—36.
- Pantić, Miroslav (1985). „Književnost Dubrovnika i franjevci”. Samostan Male braće u Dubrovniku. Zagreb: Krščanska sadašnjost. стр. 293—365.
- Pešorda, Zrinka (2000). „Prilog povijesti franjevaca u srednjovjekovnom Dubrovniku”. Croatica Christiana periodica. 24 (45): 29—57.
- Радонић, Јован (1950). Римска курија и јужнословенске земље од XVI до XIX века. Београд: Научна књига.
- Sopta, Josip (2006). Spisi Franjevačke provincije u Dubrovniku: Analitički inventar. Dubrovnik: Državni arhiv; Samostan Male braće.
- Tvrtković, Hijacint (2014). Postanak i razvitak franjevačke provincije u Dubrovniku. Dubrovnik-Zadar: Franjevačka provincija sv. Jeronima u Dalmaciji i Istri.
- Cusmich, Giovanni Evangelista (1864). Cenni storici sui minori osservanti di Ragusa. Trieste: Lloyd Austriaco.
Спољашње везе[uredi | uredi izvor]
| Међународне | |
|---|---|
| Државне | |
| Остале | |
