Pređi na sadržaj

Frederik I Danski

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Frederik I Danski
Portret Frederika I iz 1500. godine
Lični podaci
Datum rođenja(1471-10-07)7. oktobar 1471.
Mesto rođenjaHaderslev, Kalmarska unija
Datum smrti10. april 1533.(1533-04-10) (61 god.)
Mesto smrtiŠlezvig (grad), Danska
GrobŠlezviška katedrala
Porodica
SupružnikAna od Brandenburga
PotomstvoKristijan III Danski, Dorothea of Denmark, Duchess of Prussia, John II, Duke of Schleswig-Holstein-Haderslev, Elizabeta od Danske, vojvotkinja od Meklenburga, Adolf, Duke of Holstein-Gottorp, Dorothea of Denmark, Duchess of Mecklenburg, Frederick of Denmark
RoditeljiKristijan I Danski
Doroteja od Brandenburga
DinastijaOldenburg
kralj Danske i Norveške
Period1523 - 1233.
PrethodnikKristijan II Danski
NaslednikKristijan III Danski

Frederik I Danski (dan. Frederik) [1] ili Fridrih I Danski [2], (7. oktobar 1471, Haderslev - 10. april 1533, Šlezvig (grad)) je bio kralj Danske i Norveške (1523—1533), kao i vojvoda Šlezvig-Holštajna [2] (1490—1533) iz dinastije Oldenburg. Bio je sin kralja Kalmarske unije Kristijana I Danskog i njegove supruge Doroteje od Brandenburga i samim tim brat kralja Kalmarske unije Hansa Danskog i stric Hansovog sina naslednika Kristijana II Danskog [1] [2].

Dolazak na presto

[uredi | uredi izvor]

Njegov opaki sinovac Kristijan II je svojim oštrim kaznama nad nezadovoljnim Šveđanima, među kojima je najpoznatiji Stokholmski pokolj iz 1520. godine, izazvao ustanak u Švedskoj. Na čelo se ustanku stavio znameniti Gustav Vasa [2], koga su po uspehu Šveđani 1523. godine izabrali za svog kralja [2] [1]. U isto vreme pak Danci su svrgnuli s prestola Kristijana II i doveli na presto Frederika. Frederik je priznao Gustava za kralja Švedske [2] i tako se formalno [1] raspala Kalmarska unija [2] [1].

Reformacija u Danskoj

[uredi | uredi izvor]

Kad je Frederik došao na vlast Danska je bila feudalno-kmetska država, kojom je upravljala oligarhija duhovnih i svetovnih magnata [1]. Da bi poboljšao privredno stanje u svojoj zemlji i da bi učvrstio svoju vlast, Frederik namisli da oduzme crkvena dobra i tim da oslabi moć duhovništvu, a u ovim se svojim namerama osloni na plemstvo, s kojim je podelio oduzete crkvene zemlje. Sazvani sabor za Dansku i Norvešku u Odensu 1527. godine priveo je u delo Frederikovu želju i odobrena je reformacija u duhu Luterova učenja [2].

Položaj seljaka

[uredi | uredi izvor]

Tokom Frederikove vladavine se u Danskoj u velikom obimu vrši prelaz od sistema dažbina na sistem kuluka i pretvaranje slobodnog seljačkog sloja u kmetove. Seljaštvo je na to odgovorilo nizom ustanaka, koje su aristokratija i kraljevska vlast surovo ugušivali.

Norveška

[uredi | uredi izvor]

Posle otcepljenja Švedske Norveška je i dalje ostala u danskim rukama [3]. Danska je težila da se koristi izvorima bogatstva drugih dveju skandinavskih zemalja za svoje interese. Danska vlada je popunila državni savet Norveške Dancima, uvela niz novih poreza, pošto su joj bili potrebni novac i ljudi za njene ratove, za koje Norveška nije bila zainteresovana. Jedan od načina eksploatacije Norveške bilo je kvarenje monete za koju je danska vlada zahtevala da se prima po nominalnoj vrednosti, tražeći u isto vreme da joj se plaća monetom pune vrednosti [4].

Feudalna je u Norveškoj eksploatacija imala specifičnu formu političke zavisnosti seljaka, koji su sačuvali svoju slobodu i svojinu od feudalne aristokratije Danske, koja je Norvešku eksploatisala porezima i regrutovanjem [5].

Smrt

[uredi | uredi izvor]

Frederik je umro 10. april 1533. godine u Šlezvigu, a na prestolu ga je nasledio sin Kristijan III Danski.

Porodično stablo

[uredi | uredi izvor]
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
16. Konrad I, grof Oldenburga
 
 
 
 
 
 
 
8. Christian V, Count of Oldenburg
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
17. Ingeborg of Itzehoe
 
 
 
 
 
 
 
4. Dietrich, Count of Oldenburg
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
18. Dietrich V, Count of Hohnstein-Heringen
 
 
 
 
 
 
 
9. Agnes of Hohnstein-Heringen
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
19. Sophie of Brunswick
 
 
 
 
 
 
 
2. Kristijan I Danski
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
20. Henry II, Count of Holstein-Rendsburg
 
 
 
 
 
 
 
10. Gerhard VI, Count of Holstein-Rendsburg
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
21. Ingeborg of Mecklenburg-Schwerin
 
 
 
 
 
 
 
5. Helvig of Schauenburg
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
22. Magnus II, Duke of Brunswick-Lüneburg
 
 
 
 
 
 
 
11. Catherine Elisabeth of Brunswick-Lüneburg
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
23. Catherine of Anhalt-Bernburg
 
 
 
 
 
 
 
1. Frederik I Danski
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
24. Fridrih V, burggrof Nirnberga
 
 
 
 
 
 
 
12. Fridrih I, izbornik Brandenburga
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
25. Elisabeth of Meissen
 
 
 
 
 
 
 
6. John, Margrave of Brandenburg-Kulmbach
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
26. Frederick, vojvoda Bavarske
 
 
 
 
 
 
 
13. Elizabeta od Bavarske
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
27. Maddalena Visconti
 
 
 
 
 
 
 
3. Doroteja od Brandenburga
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
28. Wenceslas I, Duke of Saxe-Wittenberg
 
 
 
 
 
 
 
14. Rudolf III, Duke of Saxe-Wittenberg
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
29. Cecilia of Carrara
 
 
 
 
 
 
 
7. Barbara of Saxe-Wittenberg
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
30. Rupert I of Legnica
 
 
 
 
 
 
 
15. Barbara of Legnica
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
31. Hedwig of Sagan
 
 
 
 
 
 

Galerija

[uredi | uredi izvor]
  • Zlatne medalje sa likom Frederika I
    Zlatne medalje sa likom Frederika I

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ a b v g d đ Udaljcov, Kosminski & Vajnštajn 1950, str. 321.
  2. ^ a b v g d đ e ž Zrnić 1927.
  3. ^ Udaljcov, Kosminski & Vajnštajn 1950, str. 320.
  4. ^ Udaljcov, Kosminski & Vajnštajn 1950, str. 325.
  5. ^ Udaljcov, Kosminski & Vajnštajn 1950, str. 326.

Literatura

[uredi | uredi izvor]
  • Udaljcov, A. D.; Kosminski, J. A.; Vajnštajn, O. L. (1950). Istorija srednjeg veka. Beograd. 
  • Zrnić, Luka (1927). Istorija novoga veka. Beograd. 

Spoljašnje veze

[uredi | uredi izvor]
Frederik I Danski na Vikimedijinoj ostavi.
Danski kraljevi
1523-1533
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Фредерик_I_Дански&oldid=27672999”