Pređi na sadržaj

Hezbolah

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Islamski otpor u Libanu
المقاومة الإسلامية في لبنان
Al Muqawamah Al Islamiyya fi Lubnan
Generalni sekretarHasan Nasralah
OsnivačiSubi el Tufajli
Abas el Musavi
Osnovana1985.; pre 39 godina (1985) (zvanično)
SjedišteBejrut
Liban
Poslanička grupaLojalnost bloku otpora[1]
Paravojno kriloSavjet džihada
Libanske brigade otpora
Ideologija
Politička pozicijaSinkretizam[21]
ReligijaŠiitski islam
Nacionalno članstvoOsmomartovska koalicija
Međunarodno članstvoOsovina otpora
Boježuta i zelena
Sloganفَإِنَّ حِزْبَ ٱللَّهِ هُمُ ٱلْغَالِبُونَ  (arapski)
„Pa, Alahova/Božja stranka će svakako pobijediti” Šablon:Qref
Parlament Libana
15 / 128
Zastava stranke
Veb-sajt
https://www.moqawama.news/
Hezbolah
Vrijeme djelovanja1982 — danas
Grupe
SjedišteLiban
Brojnost100.000 (prema Hasanu Nasralahu)[23][24][25]
SavezniciDržave saveznici:

Nedržavni saveznici:


ProtivniciDržave protivnici:

Nedržavni protivnici:

Bitke i ratovi
Označena kao teroristička organizacija od straneVidi ovdje

Hezbolah[a] (arap. حزب الله, Ḥizbu 'llāh — „Alahova/Božja stranka”) libanska je šiitska islamistička politička stranka i militantna grupa,[42][43] na čijim se čelu nalazi generalni sekretar Hasan Nasralah od 1992. godine. Paravojno krilo Hezbolaha je Savjet džihada,[44][45] a političko krilo je Lojalnost bloku otpora u Parlamentu Libana. Oružana snaga [en] se smatra ekvivalentnom armiji srednje veličine.[46]

Hezbolah su osnovali libanski klerici, prvenstvo radi borbe protiv Izraela tokom invazije na Liban 1982. godine.[14] Usvojili su model koji je postavio ajatolah Ruholah Homeini nakon Iranske revolucije 1979, a osnivači stranke su odabrali ime „Hezbolah” po Homeinijevom izboru. Od tada su razvijene bliske veze između Irana i Hezbolaha.[47] Organizacije je uspostavljena uz podršku 1500 instruktora Korpusa Čuvara Islamske revolucije (KČIR)[48] i okupila je razne libanske šiitske grupe u jedinstvenu organizaciju, kako bi se oduprli izraelskoj okupaciji južnog Libana.[49][50][51][14] Tokom građanskog rata u Libiji, u Hezbolahovom manifestu iz 1985. navedeni su ciljevi, kao što su protjerivanje „Amerikanaca, Francuza i njihovih saveznika u potpunosti iz Libana, stavljajući tačku na bilo koji kolonijalistički subjekt na našoj zemlji”.[52] Hezbolah se takođe sukobio sa Armijom Južnog Libana (AJB) i Izraelskim odbrambenim snagama (IOS) u sukobu u Južnom Libanu 1985—2000, a ponovo se sukobio sa IOS u Libanskom ratu 2006. godine. Tokom rata u Bosni i Hercegovini 1992—1995, Hezbolah je organizovao dobrovoljce za Armiju Republike Bosne i Hercegovine.[53]

Od 1990. Hezbolah učestvuje u libanskoj politici, u procesu koji se opisuje kao libanizacija Hezbolaha, a kasnije je bio libanske vlade i dio političkih saveza. Nakon libanskih protesta[54] i sukoba 2006—2008,[55] obrazovana je vlada nacionalnog jedinstva 2008. sa Hezbolahom i njegovim opozicionim saveznicima koji su dobili 11 od 30 mjesta u vladi, što je bilo dovoljno da stekne pravo veta.[56] U avgustu 2008, nova libanska vlada je jednoglasno odobrila nacrt izjave o politici kojom se priznaje postojanje Hezbolaha kao oružane organizacije i garantuje njegovo pravo da „oslobodi ili povrati okupirane zemlje” (kao što su Šebine farme). Hezbolah je dio libanske Osmomartovske koalicije, kojoj je suparnička Četrnaestomartovska koalicija. Ima snažnu podršku među libanskim šiitskim muslimanima,[57] dok se suniti ne slažu sa njegovom agendom.[58][59] Takođe, Hezbolah uživa podršku u nekim hrišćanskim područjima Libana.[60] Od 2012, Hezbolah je učestvovao u građanskom ratu u Siriji na strani sirijske vlade protiv sirijske opozicije, koji je Hezbolah opisao kao cionističku tvorevinu i „vahabijsko-cionističku zavjeru” da bi se uništio njihov savez sa Bašarom el Asadom protiv Izraela.[61][62] Od 2023. do 2015, Hezbolah je rasporedio svoju miliciju u Siriji i Iraku u svrhu borbe ili obuke mjesnih milicija za borbu protiv Islamske Države.[63][64] Na opštim izborima u Libanu 2022, Hezbolahovo političko krilo je osvojilo 15 mandata, a Osmomartovska koalicija je osvojila 61 od 128 mandata u Parlamentu Libana.[65][66]

Napomene[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Ostale transliteracije su Hizbulah, Hizbalah, Hizbolah, Hezbola, Hezbalah, Hisbolah i Hizb Alah.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Fadlallah Hits Back at March 14 over Karam Release, Marouni Slams 'Treason Accusations'”. Naharnet. 18. 4. 2013. 
  2. ^ a b v Dalacoura, Katerina (2012). „Islamist Terrorism and National Liberation: Hamas and Hizbullah”. Islamist Terrorism and Democracy in the Middle East. Cambridge: Cambridge University Press. str. 66—96. ISBN 978-0-511-97736-7. LCCN 2010047275. S2CID 150958046. doi:10.1017/CBO9780511977367.004. 
  3. ^ Stepanova, Ekaterina (2008). Terrorism in Asymmetrical Conflict: Ideological and Structural Aspects (PDF). Oxford University Press. str. 113. Arhivirano iz originala (PDF) 2016-03-10. g. 
  4. ^ a b v Philip Smyth (februar 2015). The Shiite Jihad in Syria and Its Regional Effects (PDF) (Izveštaj). The Washington Institute for Near East Studies. str. 7—8. Arhivirano iz originala (PDF) 2. 4. 2015. g. Pristupljeno 13. 3. 2015. 
  5. ^ „Hezbollah, the Lebanese Sectarian State, and Sectarianism”. Middle East Institute. Pristupljeno 13. 4. 2017. 
  6. ^ Bassel F, Salloukh (2015). „The Sectarian Image Reversed: The Role of Geopolitics in Hezbollah's Domestic Politics”. Middle East political science. 
  7. ^ „Hezbollah and the Lebanese Popular Movement”. 
  8. ^ Salamey, Imad; Pearson, Frederic (2007). „Hezbollah: A Proletarian Party with an Islamic Manifesto – A Sociopolitical Analysis of Islamist Populism in Lebanon and the Middle East”. Small Wars & Insurgencies. 18 (3): 416—438. S2CID 143896155. doi:10.1080/09592310701674358. 
  9. ^ Elie Alagha, Joseph (2011). Hizbullah's Documents: From the 1985 Open Letter to the 2009 Manifesto. Amsterdam University Press. str. 15, 20. ISBN 978-90-8555-037-2. 
    Shehata, Samer (2012). Islamist Politics in the Middle East: Movements and Change. Routledge. str. 176. ISBN 978-0-415-78361-3. 
  10. ^ Husseinia, Rola El (2010). „Hezbollah and the Axis of Refusal: Hamas, Iran and Syria”. Third World Quarterly. 31 (5): 803—815. S2CID 219628295. doi:10.1080/01436597.2010.502695. 
  11. ^ Levitt, Matthew (2013). Hezbollah: The Global Footprint of Lebanon's Party of God. Hurst Publishers. str. 356. ISBN 978-1-84904-333-5. „Hezbollah's anti-Western militancy began with attacks against Western targets in Lebanon, then expanded to attacks abroad intended to exact revenge for actions threatening its or Iran's interests, or to press foreign governments to release captured operatives.” 
  12. ^ Hanhimäki, Jussi M.; Blumenau, Bernhard (2013). An International History of Terrorism: Western and Non-Western Experiences. Routledge. str. 267. ISBN 978-0-415-63540-0. „Based upon these beliefs, Hezbollah became vehemently anti-West and anti-Israel.” 
  13. ^ Siegel, Larry J. (2012). Criminology: Theories, Patterns & Typology. Cengage Learning. str. 396. ISBN 978-1-133-04964-7. „Hezbollah is anti-West and anti-Israel and has engaged in a series of terrorist actions including kidnappings, car bombings, and airline hijackings.” 
  14. ^ a b v „Who Are Hezbollah?”. BBC News. 21. 5. 2008. Pristupljeno 15. 8. 2008. 
  15. ^ Julius, Anthony (2015). Trials of the Diaspora: A History of Anti-Semitism in England. OUP Oxford. ISBN 978-0-19-929705-4 — preko Google Books. 
  16. ^ Michael, Robert; Rosen, Philip (2015). Dictionary of Antisemitism from the Earliest Times to the Present. Scarecrow Press. ISBN 978-0-8108-5868-8 — preko Google Books. 
  17. ^ Perry, Mark (2015). Talking to Terrorists: Why America Must Engage with Its Enemies. Basic Books. str. 158. ISBN 978-0-465-01117-9. 
  18. ^ „Analysis: Hezbollah's lethal anti-Semitism”. The Jerusalem Post. 12. 11. 2012. 
  19. ^ Joshua L. Gleis; Benedetta Berti (2012). Hezbollah and Hamas: A Comparative Study. JHU Press. ISBN 978-1-4214-0671-8. 
  20. ^ „Hezbollah chief in new attack on same-sex relations”. France 24. 29. 7. 2023. 
  21. ^ Revolutions: A Worldwide Introduction to Political and Social Change. Routledge. 2015. ISBN 978-1-317-26457-6. 
  22. ^ a b „Hezbollah fighters train Iraqi Shiite militants near Mosul”. longwarjournal.org – FDD's Long War Journal. 5. 11. 2016. 
  23. ^ „Lebanon's Hezbollah chief Nasrallah says group has never been stronger”. Reuters. 18. 10. 2021. 
  24. ^ Agencies, The New Arab Staff & (18. 10. 2021). „Hassan Nasrallah says Hezbollah has 100,000 fighters”. english.alaraby.co.uk/. 
  25. ^ „Lebanon Hezbollah chief says movement has 100,000 fighters”. France 24. 18. 10. 2021. 
  26. ^ „Hezbollah is the Long Arm of Iran – Factsheet 5”. 20. 9. 2019. Pristupljeno 8. 2. 2023. 
  27. ^ „Why Assad's alliance with Iran and Hezbollah will endure”. 8. 2. 2019. Pristupljeno 8. 2. 2023. 
  28. ^ Pardo, Ramon Pacheco (februar 2011). „Beyond Iran” (PDF). The Majalla. 1561: 12—14. Arhivirano iz originala (PDF) 15. 7. 2012. g. Pristupljeno 5. 4. 2013. 
  29. ^ a b „Iraq admits Lebanese Hezbollah and Iranian RG fight alongside Iraqi security forces”. 9. 11. 2014. Arhivirano iz originala 15. 6. 2018. g. Pristupljeno 28. 7. 2018. 
  30. ^ „Hezbollah Fights Alongside LAF Demonstrating its Continuing Control over Lebanon”. The Tower. 21. 8. 2017. Arhivirano iz originala 2. 2. 2020. g. Pristupljeno 28. 7. 2018. 
  31. ^ „New Experience of Hezbollah with Russian Military”. 2. 2. 2016. Arhivirano iz originala 28. 7. 2018. g. 
  32. ^ Rosenfeld, Jesse (11. 1. 2016). „Russia is Arming Hezbollah, Say Two of the Group's Field Commanders”. The Daily Beast. 
  33. ^ „Yemeni FM slams Hezbollah's Houthi support: report”. The Daily Star. Arhivirano iz originala 28. 7. 2018. g. Pristupljeno 28. 7. 2018. 
  34. ^ „Lebanon's Hezbollah denies sending weapons to Yemen”. Reuters. 20. 11. 2017. 
  35. ^ „Wagner Group 'tasked to deliver Russian weapons to Hezbollah' – US intelligence”. 4. 11. 2023. 
  36. ^ „Hezbollah – International terrorist organization”. Israel Ministry of Foreign Affairs. 22. 7. 2013. 
  37. ^ Francis, Xavier (21. 5. 2020). „Israel Impressed How Turkish Army Crushed Hezbollah In Idlib, Syria”. Latest Asian, Middle-East, EurAsian, Indian News. 
  38. ^ „Israel learned from Hezbollah's defeat at the hands of Turkey”. The Jerusalem Post. 
  39. ^ „Turkish strike in Syria kills nine Hezbollah members, according to source”. Haaretz. 
  40. ^ „Beware Iran's 'Axis of Resistance' | People's Mojahedin Organization of Iran (PMOI/MEK)”. Arhivirano iz originala 2021-10-31. g. Pristupljeno 2020-01-16. 
  41. ^ Nimrod Raphaeli (11. 2. 2009). „The Iranian Roots of Hizbullah”. MEMRI. Arhivirano iz originala 11. 2. 2009. g. 
  42. ^ „Hezbollah | Meaning, History, & Ideology | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2023-12-15. Pristupljeno 2023-12-17. 
  43. ^ „What Is Hezbollah?”. Council on Foreign Relations (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-12-17. 
  44. ^ Levitt, Matthew (2013). Hezbollah: The Global Footprint of Lebanon's Party of God. Hurst Publishers. str. 15. ISBN 978-1-84904-333-5. „... the Jihad Council coordinates 'resistance activity'.” 
  45. ^ Ghattas Saab, Antoine (15. 5. 2014). „Hezbollah cutting costs as Iranian aid dries up”. The Daily Star. Pristupljeno 1. 6. 2014. „... Hezbollah's military wing ... Known as the 'Jihad Council'.” 
  46. ^ „Hezbollah: Not a terror group but a midsized army”. Haaretz. avgust 2016. Arhivirano iz originala 8. 4. 2022. g. 
  47. ^ Hirst, David (2010). Beware of small states: Lebanon, battleground of the Middle East. London: Faber and Faber. str. 189. ISBN 978-0-571-23741-8. 
  48. ^ Adam Shatz (29. 4. 2004). „In Search of Hezbollah”. The New York Review of Books. Arhivirano iz originala 22. 8. 2006. g. Pristupljeno 14. 8. 2006. 
  49. ^ Avon, Dominique; Khatchadourian, Anaїs-Trissa (2012). Hezbollah: A History of the "Party of God" (na jeziku: engleski). Harvard University Press. str. 21ff. ISBN 978-0-674-07031-8. 
  50. ^ Azani, E. (14. 2. 2011). Hezbollah: The Story of the Party of God: From Revolution to Institutionalization (na jeziku: engleski). Springer. str. 59—63. ISBN 978-0-230-11629-0. 
  51. ^ Farida, Mariam (1. 8. 2019). Religion and Hezbollah: Political Ideology and Legitimacy (na jeziku: engleski). Routledge. str. 1—3. ISBN 978-1-000-45857-2. 
  52. ^ Rabinovich, Itamar; Reinharz, Jehuda (2008). Israel in the Middle East: documents and readings on society, politics, and foreign relations, pre-1948 to the present (2nd izd.). Waltham, Mass: Brandeis University Press. ISBN 978-0-87451-962-4. 
  53. ^ Fisk, Robert (7. 9. 2014). „After the atrocities committed against Muslims in Bosnia, it is no wonder today's jihadis have set out on the path to war in Syria”. The Independent. Arhivirano iz originala 17. 7. 2018. g. Pristupljeno 25. 3. 2016. 
  54. ^ Ghattas, Kim (1. 12. 2006). „Political ferment in Lebanon”. BBC News. Pristupljeno 15. 8. 2008. 
  55. ^ Stern, Yoav; Issacharoff, Avi (10. 5. 2008). „Hezbollah fighters retreat from Beirut after 37 die in clashes”. Haaretz. Arhivirano iz originala 12. 5. 2008. g. Pristupljeno 20. 10. 2012. 
  56. ^ „Hezbollah (a.k.a. Hizbollah, Hizbu'llah)”. Council on Foreign Relations. 13. 9. 2008. Arhivirano iz originala 13. 9. 2008. g. Pristupljeno 15. 9. 2008. 
  57. ^ „Huge Beirut protest backs Syria”. BBC News. 8. 3. 2005. Pristupljeno 7. 2. 2007. 
  58. ^ "Hariri: Sunnis 'refuse' to join Hezbollah-Al Qaida war". AFP, 25 January 2014.
  59. ^ Blanford & Salim 2013.
  60. ^ Zirulnick 2012.
  61. ^ Barnard, Anne (3. 1. 2014). „Mystery in Hezbollah Operatives Life and Death”Slobodan pristup ograničen dužinom probne verzije, inače neophodna pretplata. The New York Times. Arhivirano iz originala 2022-01-03. g. 
  62. ^ Barnard, Anne (9. 7. 2013). „Car Bombing Injures Dozens in Hezbollah Section of Beirut”. The New York Times. Pristupljeno 30. 8. 2013. „Hezbollah has portrayed the Syrian uprising as an Israeli-backed plot to destroy its alliance with Mr. Assad against Israel.” 
  63. ^ Liz Sly and Suzan Haidamous 'Lebanon's Hezbollah acknowledges battling the Islamic State in Iraq,' Washington Post 16 February 2015.
  64. ^ Ali Hashem, arrives in Iraq Arhivirano 7 mart 2016 na sajtu Wayback Machine. Al Monitor 25 November 2014
  65. ^ Bou Khzam, Ruba. „Lebanon elections results 2022”. L'Orient - Today. 961. Pristupljeno 17. 5. 2022. 
  66. ^ Keuchkerian, Karine (17. 5. 2022). „Here Are The Full & Final Results Of Lebanon's Elections 2022”. 961. 961News. Pristupljeno 17. 5. 2022. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Rezolucije UN koje se odnose na Hezbolah[uredi | uredi izvor]

Ostale veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Хезболах&oldid=27846916”