Crkva Preobraženja Gospodnjeg u Arbanaškoj
| Crkva Preobraženja Gospodnjeg u Arbanaškoj | |
|---|---|
 Crkva Preobraženja Gospodnjeg u Arbanaškoj 2023. godine | |
| Osnovni podaci | |
| Osnivanje | 13—14. vek |
| Reosnovan | 1920-ih |
| Mesto | Arbanaška, Srbija |
Crkva Preobraženja Gospodnjeg u Arbanaškoj je hram Srpske pravoslavne crkve koji se nalazi u selu Arbanaška kod Prokuplja, na padinama planine Radan.[1] Crkva datira još iz vremena Nemanjića, ali nije poznato tačno vreme njene izgradnje. Prvi put u novijoj istoriji, obnovljena je 1920-ih godina, o čemu je postojao zapis na samom ulazu.
Krajem prošlog i početkom ovog veka, crkva je bila prilično zapuštena i ruinirana, sve do 2015 i 2016. godine, kada je obnovljena na inicijativu i uz pomoć vernika i dobrotvora poreklom iz ovog sela.[2][3] Radovi na obnovi crkve i uređenju crkvene porte su nastavljeni i narednih godina, a 2019. godine u neposrednoj blizini crkve, započela je izgradnja Manastira Duboka Dolina, koji će takođe biti posvećen prazniku Preobraženju Gospodnjem.[2][3]
4. jula 2019. godine, crkvu je posetio episkop Niški Arsenije. Ovo je bila prva poseta jednog Episkopa Srpske pravoslavne crkve ovom hramu u poslednjih sto godina.[1] 19. avgusta iste godine, nakon višedecenijskog prekida, obnovljena je tradicija obeležavanja praznika Preobraženja Gospodnjeg u porti ove crkve, na mestu gde su se nekada, povodom ovog praznika i sabora, okupljali meštani cele Toplice. Arbanaško zvono se tada ponovo čulo nakon 70 godina.[2][3]
Lekoviti izvor
[uredi | uredi izvor]U blizini crkve nalazi se izvor pitke vode, koja je prema predanjima odavno smatrana lekovitom i čudotvornom. Ova voda izvire ispod zavetnog hrasta starog oko 500 godina.[3]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b „Episkop Niški u poseti hramovima na planini Radan”, Eparhija Niška, 5. jul 2019.
- ^ a b v „U selu Arbanaška posle više decenija oglasilo se crkveno zvono”, Grad Prokuplje, 22. avgust 2019.
- ^ a b v g „Majka Božja pomaže bolesnima: U manastiru kraj Prokuplja – pred izvorskom vodom prohodala nepokretna devojčica, slepa žena progledala”, Blace pres, 17. avgust 2023.