Crkva Sabora Svetih Apostola u Apatinu

Crkva Sabora Svetih Apostola
Crkva Sabora Svetih Apostola
Osnovni podaci
Tip	Hram
Jurisdikcija	Srpska pravoslavna crkva
Eparhija	Bačka
Osnivanje	1998.
Posvećen	Saboru Svetih apostola
Arhitektura
Arhitekta	Peđa Ristić
Stil	Srpsko-vizantijski
Lokacija
Mesto	Apatin
Država	Srbija

Pravoslavna crkva Sabora Svetih Apostola nalazi se u Apatinu uz gradsko šetalište na samoj obali Dunava. Ovaj najprepoznatljiviji vizuelni reper dunavske panorame Apatina, prvi je pravoslavni hram na toku Dunava kroz Srbiju. Nalazi se na onom delu Dunava koji predstavlja središnju tačku njegovog toka, računajući od izvora do ušća i pozdravlja sve ljude koji ulaze ili izlaze Dunavom iz naše zemlje prema centralnoj Evropi.

Gradnja hrama započeta je dolaskom prvog pravoslavnog paroha Dušana Niševića 1998.^[1] godine prema projektu našeg arhitekte Peđe Ristića. On je projektovao i parohijski dom hrama u moravskom stilu. Hram je projektovan u duhu stare srpske tradicije i srpsko-vizantijskog stila. Uz prigodan crkveni obred temelji budućeg hrama su osveštani 13. jula 1998. godine. Episkop bački dr. Irinej Bulović položio je kamen temeljac donet iz manastira Studenica a tom prilikom je u temelj hrama položena i svečana povelja. Hram je izgrađen od apatinske silikatne opeke i oslikan prelepim freskama majstora fresko-slikarstva. Ugovorom o izvođenju građevinskih radova, zaključenog između Srpske pravoslavne crkvene opštine Apatin i preduzeća „Rapid“ Apatin, koje je, takođe, prihvatilo i funkciju ktitora, ostvaren je i poslednji uslov za početak realizacije istorijskog projekta - izradnja pravoslavnog hrama na području grada Apatina. Faza građevinskih radova intenzivno se odvijala da bi finalnim zahvatima na fasadi tokom 2002. godine, ova etapa izgradnje hrama bila završena. Tokom građevinskih radova na hramu su 14. oktobra 1999. postavljena tri zvona (veliko, srednje i malo), a nakon toga, 13. jula 2000. godine, na kupole su instalirani krstovi (jedan veliki na srednju i dva manja na bočne kupole). Do podnožja srednjeg krsta visina hrama iznosi 23 metra, dužina 26,60 m, najširi deo 17,50 m, dok je njegova ukupna površina 264 m².^[2]

Unutrašnju dispoziciju hrama čini oltarski prostor (na istočnom delu), naos i prednje odeljenje kroz koje se ulazi sa zapadne strane. Sa leve i desne strane od ulaza, nalazi se po jedna kapela (leva je posvećena Svetom arhanđelu Mihajlu, a desna Svetom Nikoli), dok se na zapadnom, severnom i južnom delu nalaze galerije koje imaju funkciju pevnica. Uz polukružno konstruisanu apsidu, prislonjene su tri lepezasto raspoređene niše zasvedene konhama.

Nakon građevinskih, radovi su nastavljeni u enterijeru ovog, po dimenzijama i arhitektonskom rešenju, impozantnog sakralnog objekta. Na prvom oslikavanju najstarijom i najtrajnijom fresko tehnikom (oslikavanje enterijera započeto je 2002. godine), bili su angažovani fresko slikari i konzervatori iz Užica, Jelena Guskić-Petrović i Goran Jović, da bi se ovaj zahtevan i mukotrpan posao, sledećih godina, nastavio Goran Jović sa suprugom Natašom. Freskopisac Goran Jović je angažovan na završnim radovima u vezi oslikavanja preostalih neoslikanih površina.

Iznad glavnog portala urađena je freska u luneti koja predstavlja Hrista u sredini, sa čije se leve i desne strane nalaze figure po šest apostola (Hrist i 12 apostola).

Ikonostas, delo sveštenika Milana Malinića iz Kragujevca, postavljen je u jesen 2003. godine, dok je odlukom Crkvenog odbora Srpske pravoslavne opštine Apatin, na oslikavanju ikona za ikonostas, angažovana Veronika Đukanović iz Beograda, koja je uspešno realizovala ovaj projekat.

Hram Sabor Svetih Apostola, jedno od najlepših i najmonumentalnijih zdanja crkvene arhitekture u Srbiji je, 23. novembra 2008.^[3] godine, osveštan u okviru Svete arhijerejske liturgije koju je predvodio episkop žički Hrizostom, uz sasluženje episkopa: vranjanskog Pahomija, šumadijskog Jovana, bačkog Irineja i jegarskog Porfirija.

Za slavu apatinskog Hrama određen je Pavlovdan^[4] koji se proslavlja 13. jula. Srpska pravoslavna crkva je ovaj dan odredila za saborni praznik svih 12 apostola, iako svaki od njih ima svoj zasebni dan praznovanja.

Hram je mesto koje svaki posetilac Apatina mora da obiđe i doživi to jedinstveno iskustvo koje pruža pogled na ovu svetinju, kao i reku Dunav. Posebnu čar ovo mesto dobija noću kada je crkva osvetljena.

Galerija

Pogled na hram sa Dunava, novembar 2002. godine
Pogled na hram sa Dunava, maj 2004. godine
Hram Sabor Svetih Apostola, mart 2005. godine
Pogled na hram i Dunav, maj 2007. godine
Hram Sabor Svetih Apostola, novembar 2007. godine
Pogled na hram sa Dunava, mart 2008. godine
Pogled na hram i Dunav, april 2008. godine
Hram Sabor Svetih Apostola, decembar 2009. godine
Hram Sabor Svetih Apostola, novembar 2010. godine
Hram tokom izgradnje obaloutvrde, januar 2011. godine
Pogled na hram sa Dunava noću, oktobar 2011. godine
Hram Sabor Svetih Apostola, decembar 2011. godine
Hram zimi, februar 2012. godine
Pogled na hram sa Dunava, april 2012. godine
Hram, pristan i skulptura Anja, maj 2012. godine
Pogled na hram sa Dunava, novembar 2012. godine
Hram Sabor Svetih Apostola zimi, decembar 2012. godine
Pogled na hram sa Dunava, jun 2013. godine
Hram pri visokom vodostaju Dunava, jun 2013. godine
Pogled na hram sa Dunava, jul 2015. godine
Pogled na hram sa Dunava, januar 2016. godine
Hram noću, decembar 2016. godine
Hram dok pada sneg, januar 2017. godine
Pogled na hram i Dunav, septembar 2019. godine
Pogled na severoistočnu stranu hrama noću, decembar 2019. godine
Pogled na hram sa Dunava noću, januar 2020. godine
Pogled na hram sa Dunava noću, jun 2020. godine
Unutrašnjost hrama Sabor Svetih Apostola, decembar 2019.godine
Ikona Majke Božije
Ikonostas Hrama Sabor Svetih Apostola
Unutrašnjost hrama
Unutrašnjost hrama
Unutrašnjost hrama
Unutrašnjost hrama
Unutrašnjost hrama
Unutrašnjost hrama
Unutrašnjost hrama
Unutrašnjost hrama

Reference

^ [1] Turistička organizacija Apatin
^ [2] Tomislav Šimunović, Radio Dunav - Apatin
^ [3] Arhivirano na sajtu Wayback Machine (2. decembar 2019) Srpska pravoslavna crkva
^ [4] Arhivirano na sajtu Wayback Machine (2. decembar 2019) Eparhija bačka

Spoljašnje veze

[ТО-1] [1] Turistička organizacija Apatin

[РД-2] [2] Tomislav Šimunović, Radio Dunav - Apatin

[СПЦ-3] [3] Arhivirano na sajtu Wayback Machine (2. decembar 2019) Srpska pravoslavna crkva

[ЕБ-4] [4] Arhivirano na sajtu Wayback Machine (2. decembar 2019) Eparhija bačka

[1]

[2]

[3]

[4]