Češke Budjejovice

Češke Budjejovice češ. České Budějovice
Staro jezgro grada sa Trgom Otakara Pšemisla
Zastava Grb
Administrativni podaci
Država	Češka
Kraj	Južnočeški kraj
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
—	95.709
— gustina	1.722,62 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate	48° 58′ 29″ S; 14° 28′ 29″ I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	381 m
Površina	55,56 km2
Češke Budjejovice Češke Budjejovice na karti Češke
Ostali podaci
Gradonačelnik	Pavel Redl
Veb-sajt
www.c-budejovice.cz

Češke Budjejovice (češ. České Budějovice, nem. Budweis) je osmi po veličini grad u Češkoj Republici i najveći grad južne Bohemije. Češke Budjejovice su sedište upravne jedinice Južnočeški kraj, gde čini zaseban okrug Češke Budjejovice.

Češke Budjejovice su poznate po pivu Badvajzer.

Geografija

Pešačka ulica Lanova Trida

Glavni gradski trg sa fontanom u baroknom stilu

Gradska katedrala sa crnim tornjem

Gradska ulica sa arkadama

Češke Budjejovice se nalaze u južnom delu Češke republike i udaljene su od glavnog grada Praga 155 km južno. Grad je i središte južne Bohemije.

Reljef

Češke Budjejovice se nalazi na jugu Češko-Moravske visoravni, u gornjem delu toka poznate češke reke Vltave. Grad i okolina su na brežuljkastom terenu, na oko 380 m nadmorske visine. Južno od grada izdiže se gorje Šumava.

Klima

Klima oblasti Češkim Budjejovicama je umereno kontinentalna.

Vode

Grad Češke Budjejovice se upravo obrazovao na ušću rečice Malše u veću reku Vltavu.

Istorija

Grad Češke Budjejovice počele su se razvijati u 13. veku, na ušću reke Malše u Vltavu. Grad je osnovan 1265. godine u ime kralja Otakara Pšemisla njegov vazalni vitez Hirzo. Otakar je ovim želeo da proširi uticaj na jugu svoga kraljevstva.

Tokom husitskih ratova, lokalni plemić i pobornik protestantizma, Jan Žižka, proslavio se kao daroviti general i vojni inovator.

U doba renesanse, grad se naglo razvio zahvaljujući rudnicima srebra, trgovini solju, tkaninama, ribom i proizvodnjom piva. Od tada i potiče veoma dobro očuvano staro gradsko jezgro, koje je danas primer pravilne urbane amreice među srednjovekovnim gradovima.

Grad Češke Budjejovice i njegova okolina su bili pozornica mnogih sukoba u toku Tridesetogodišnjeg rata i Rata za austrijsko nasleđe.

Između 1824. i 1832. godine izgrađena je prva međugradska železnička linija u kontinentalnoj Evropi, koja je povezala ovaj grad sa Lincom u današnjoj Austriji.

Početkom 20. veka grad je imao oko 45.000 stanovnika i postao je upravno i privredno središte okolne oblasti, naročito zahvaljujući železnici. Osnivanjem Republike Čehoslovačke 1919. godine, grad je izgubio svoje nemačko ime Budvajs (Budweis) i dobio sadašnje, češko. Ponovo je preimenovan kada je Vermaht 15. mart 1939. godine zauzeo grad po Minhenskom ugovoru. Savezničko bombardovanje marta 1945. godine uništilo je veliki deo grada i ubilo mnoge stanovnike. Maja iste godine, trupe Trećeg rajha bez borbe napuštaju grad, koga zauzimaju ruske snage. U skladu sa Benešovim dekretima iz grada je proterano oko 7.500 Nemaca, što je činilo 16% stanovništva. U posleratnom dobu grad se razvio i privredno i demografski. U ovo vreme izgrađena su nova stambena naselja na obodu grada, ali je došlo i do potpune obnove starog gradskog jezgra.

Stanovništvo

Češke Budjejovice danas imaju oko 95.000 stanovnika i poslednjih godina broj stanovnika u gradu raste. Pored Čeha (94,9%) u gradu žive i Slovaci (1,2%) i Romi.

Privreda

U gradu se nalazi čuvena pivara, Budvajzer (Budweiser Budvar) koja izvozi pivo u ceo svet. Ona je u dugogodišnjem sudskom sporu sa američkim gigantom Anhauzer-Buš oko korišćenja imena, što je najstariji privredni sudski slučaj u svetu danas.

Gradske znamenitosti

Stari grad, sa svojim pravougaonim planom oko sreišnjeg trga, predstavlja tipski primer planski uređeenog grada za srednjovekovnu arhitekturu. Tu je sačuvano mnogo srednjovekovnih, renesansnih i baroknih spomenika. Po značaju se izdvajaju:

• Trg Otakara II Pšemisla, koji nosi ime osnivača grada,
• gradska većnica, ukrašena freskama i bronzanim gargojlima,
• zvonik „Crni toranj“ (Černá věž),
• Katedrala prikaza presvete Bogorodice,
• barokna fontana,
• železnička stanica u stilu austrijske secesije,
• Muzej južne Češke, ...

Od spomenika u okolini, u Trocnovu se nalaze ruševine zamka češkog nacionalnog heroja Jana Žižke, neo-gotički zamak kneževa Švarcenberga u Hlubokoj, crkva u selu Hosin, i mali grad Češki Krumlov, koji pripada UNESKO-voj listi svetskog kulturnog nasleđa.

Univerzitet Južne Češke u Češkim Buđejovicama osnovan je 1991. g.

Gradovi pobratimi

• Gomelj
• Linc
• Pasau
• Almere
• Lorjan
• Njitra
• Zul
• Vesteros

Galerija

• 
  Gradska većnica
• 
  Gradska katedrala
• 
  Muzej južne Češke
• 
  Kuće na glavnom trgu

Spoljašnje veze

• Zvanični veb-sajt
• www.jcu.cz Univerzitet Južne Češke, Češke Budjejovice