Švedsko-danski rat (1657—1658)

Švedsko-danski rat 1657-1658
	Deo Poljsko-švedski rat (1655—1660)
	; Bremerverde prilikom Švedskog napada 1658.
Vreme	1657-1658
Mesto	Danska, Švedska
Ishod	Pobeda Švedske
Sukobljene strane
Švedsko carstvo	Danska-Norveška

Švedsko-danski rat (1657 — 1658) drugi je oružani sukob Švedske i Danske i vođen je u okviru Poljsko-švedskog rata. Završen je mirom u Kopenhagenu kojim je Danska povratila ranije izgubljene teritorije.

Uvod

Švedsko-danski ratovi vođeni su u 16. i 17. veku na kopnu i moru, radi sticanja i održavanja prevlasti u području Baltika. Dinastičke suprotnosti i borbe oko prevlasti između Danske i Švedske postojale su i ranije, ali su se naročito zaoštrile tek drugom polovinom 16. veka kad počinjeda opada moć Hanze.

U severnom sedmogodišnjem ratu (1563—1570) počinju prvi sukobi između švedskih i savezničkih dansko-libečkih pomorskih snaga. Tad je Švedska ojačala svoj položaj na moru, uglavnom na račun Hanze, ali je Danska, zahvaljujući svojoj floti uspela da održi svoje posede u južnom delu Skandinavskog poluostrva i ostrvcima Gotlandu i Saremu, a time i prevlast u Baltičkom moru. U Kalmarskom ratu (1611—1613) Danci su uspeli da zauzmu Kalmar i Jeteborj, a Šveđani u savezu sa Holandijom i Libekom da spreče dalje prodiranje Danaca.

Rat

Da bi povratila izgubljene teritorije i raniji prestiž na Baltiku, Danska je u savezu sa Holandijom napala Švedsku. Šveđani su od Danske oslobodili južni deo Skandinavskog poluostrva i uprkos neodlučnoj bici kod Falterbua (13. i 14. septembar 1657) okupirali kasnije deo Danske. Mirom u Roskildeu od 28. februara sledeće godine, Danska je priznala novo stanje na Skandinavskom poluostrvu i na Baltiku, obavezala se da će zajedno sa Švedskom sprečiti ulaz protivničkim flotama u Baltičko more.

Druga faza rata

Pošto je Danska, po nagovoru Holandije, izbegavala da izvrši ugovorom predviđene obaveze, rat je nastavljen 23. jula 1658. godine. Švedska flota (11 ratnih i 60 transportnih brodova) iskrcala je 6. avgusta desant od 8000 vojnika za opsadu Kopenhagena i blokirala grad s mora. Holandsko-danska deblokadna eskadra potukla je 8. novembra švedske flotne snage kod Eresunda i deblokirala Kopenhagen, u kojem je 27. maja 1660. godine sklopljen mir. Prema odredbama mira u Kopenhagenu, Švedaska se obavezala da Danskoj vrati otoke Bornholm i Tronhejm.

Vidi još

Izvori

Vojna enciklopedija, tom 9 (655)