Pređi na sadržaj

Šer Ami

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Šer Ami
Telo Šer Amija izloženo u Institutu Smitsonijan.
Lični podaci
Datum rođenja1918.
Mesto rođenjaNorfok, Engleska
Datum smrti13. jun 1919.
Mesto smrtiFort Monmaut, Nju Džerzi, SAD
Mesto ukopaSmitsonovski institut
Vojna karijera
SlužbaSAD
1918
VojskaVojska SAD
Jedinica77. divizija
Učešće u ratovimaOfanziva Mes-Argon, Prvi svetski rat
Kasniji radMaskota
Odlikovanja

Šer Ami (fr. Cher Ami, u prevodu dragi prijatelj) je bio mužjak domaćeg goluba poznat po svojoj vojnoj službi tokom Prvog svetskog rata, posebno u ofanzivi Mes-Argon u oktobru 1918. Postao je poznat po tome što je uspeo da prenese poruku Izgubljenog bataljona o njihovoj lokaciji, uprkos teškim povredama.[1]

Pozadina i život pre rata

[uredi | uredi izvor]

Golubovi su se milenijumima koristili za prenošenje poruka zbog njihove urođene sposobnosti da se kreću ka kući. Oni su se intenzivno koristili kao glasnici tokom Prvog svetskog rata, a Francuska, Nemačka i Ujedinjeno Kraljevstvo su uspostavile službe za slanje golubova pre izbijanja rata.[2]

Na zahtev generala Džona Peršinga, u novembru 1917. osnovana je služba za golubove signalnog korpusa američke vojske.[3] Šer Ami je bio jedan od 600 golubova uzgojenih u Engleskoj doniranih Golubovskoj službi 20. maja 1918. godine.

Ne zna se tačno kada se Šer Ami izlegao, mada je to verovatno bilo krajem marta ili početkom aprila 1918. Na identifikacionoj traci Šer Ami stoji pečat „NURP 18 EAD 615“, što znači da je bio "National Union Racing Pigeon" („golub trkačkog nacionalnog sindikata“) i rođen 1918. EAD se odnosi na registraciju uzgajivača i može sugerisati da se izlegao u golubarniku E. A. Dejvidsona. u Norfoku, Engleskoj.[4]

Prvi svetski rat

[uredi | uredi izvor]
Mobilni golubarnik napravljen od starog autobusa tokom Prvog svetskog rata.

Po dolasku u štab Golubarske službe, Šer Ami je bio jedan od 60 golubova dodeljenih mobilnom golubarniku broj 11. Dana 21. septembra, golubarnik je premešten u Rampon u Francuskoj, u okviru priprema za ofanzivu Mez-Argon. Ptice ovog golubarnika br. 11 podržavale su 77. pešadijsku diviziju u i kroz Argonsku šumu.[4]

4. oktobra 1918.[5] major Čarls Vajt Vitlsi i više od 550 ljudi bili su zarobljeni u maloj depresiji na strani brda iza neprijateljskih linija bez hrane i municije. Američki vojnici sa druge strane su počeli nehotice da ispaljuju vatru na njih jer nisu znali njihovu tačnu lokaciju. Opkoljeni Nemcima, mnogi su poginuli i ranjeni, a samo 194 muškarca su ostala živa i nisu postali zarobljeni ili ranjeni do kraja borbe. Pošto su Nemci stalno presretali ili ubijali kurire, Vitlsi je počeo da šalje poruke golubovima.[6]

Golub koji je nosio prvu poruku: "Mnogo ranjenih. Ne možemo da se evakuišemo." bio je oboren. Druga ptica je poslata sa porukom: "Ljudi pate. Može li se poslati podrška?" I taj golub je bio oboren. Artiljerijske baterije koje su podržavale Vitlsijeve vojnike pokušale su da obezbede „baraž zaštite“ na severnoj padini jaruge Šarlevo, jer su verovali da se Vitlsi nalazi na južnoj padini jaruge, što je rezultiralo baražom koji je nehotice gađao bataljon.[7] "Šer Ami" je bio treći golub, poslat sa beleškom u kanisteru na njegovoj desnoj nozi:


Dok je Šer Ami pokušavao da se vrati kući, Nemci su ga videli kako izlazi iz grmlja i otvorili vatru.[8] Posle nekoliko sekundi, oboren je, ali je ponovo uspeo da poleti. Vratio se u svoje potkrovlje u štabu divizije 40 kilometara iza bataljona za samo 25 minuta, oko 5 minuta nakon što je granatiranje prestalo.[9] Bio je pogođen u grudi, oslepljen na jedno oko i noga mu je visila samo o tetivi.

Šer Ami je postao heroj 77. pešadijske divizije. Vojni lekari su se trudili da mu spasu život. Kada se dovoljno oporavio da putuje, jednonoga ptica je stavljena na čamac za Sjedinjene Države, a general Džon Džej Peršing ga je ispratio.

Nagrade

[uredi | uredi izvor]

Golub je nagrađen medaljom Vojni krst sa grozdom palminog hrastovog lišća za svoju herojsku službu u prenošenju 12 važnih poruka u Verdenu. Umro je u Fort Monmautu, Nju Džerziju, 13. juna 1919. od zadobijenih rana u borbi, a kasnije je uvršten u Kuću slavnih trkačkih golubova 1931. Takođe je dobio zlatnu medalju od Organizovanih tela američkih trkačkih golubova kao priznanje za njegovu službu tokom Prvog svetskog rata.[10]

U novembru 2019. postao je jedan od prvih dobitnika medalje hrabrosti za životinje u ratu i miru, koja mu je dodeljena posthumno na ceremoniji na Kapitol Hilu u Vašingtonu.[11]

Nasleđe

[uredi | uredi izvor]
Narednik Stabi i Šer Ami u institutu Smitsonijan.

Američkoj školskoj deci iz 1920-ih i 1930-ih, Šer Ami je bio poznat kao i svaki čovek heroj iz Prvog svetskog rata. Telo Šer Amija je kasnije montirao taksidermista Nelson R. Vud u Nacionalnom muzeju prirodne istorije. Kada je Smitsonijan zatražio informacije o Šer Amiju, Signalni korpus je izvestio da nisu mogli da pronađu nijedan ratni zapis o tome da je Šer Ami golub „koji je nosio poruku Izgubljenog bataljona“. Nabrajajući poznate detalje o ptici, vojska je, bez objašnjenja, opisala da je to bio „on", odnosno muškog pola, što je ispratio i Smitsonijan. Godine 2021, Nacionalni muzej američke istorije, zajedno sa Nacionalnim muzejom prirodne istorije i Nacionalnim zoološkim vrtom Smitsonijan, analizirao je uzorke DNK Šer Amija i zaključili su da je ptica bila muškog pola. Od 1921. Šer Ami je izložen u Smitsonijan institutu sa narednikom Stabijem, (pretpostavljenom) maskotom Bostonskog terijera iz 102. pešadije američke vojske, u izložbi „Cena slobode“ Nacionalnog muzeja američke istorije.[12]

U popularnoj kulturi

[uredi | uredi izvor]

Knjige, eseji i kratke priče

[uredi | uredi izvor]
  • "Notre Cher Ami: The Enduring Myth and Memory of a Humble Pigeon," akademski članak Franka A. Blažiča juniora u The Journal of Military History
  • Cher Ami and Major Whittlesey, roman Katlin Runi
  • Cher Ami: The Story of a Carrier Pigeon, dečja knjiga Marion Kotren, objavljena 1934.
  • "Cher Ami", pesma Harija Veb Faringtona
  • Dear Miss Kopp od Ejmi Stjuart
  • Finding the Lost Battalion - Beyond the Rumors, Myths and Legends of America's Famous WWI Epic od Roberta Laplendera
  • "Cher Ami" kratka priča od Heder Raunds
  • "Viva Cuba Pigeon" kratka priča Suzen Rodrigez Drizi
  • The Ruby Notebook od Lore Rezo
  • "War Pigs", esej iz kolekcije Animals Strike Curious Poses od Elene Pasarelo

Filmovi i televizija

[uredi | uredi izvor]
  • The Lost Battalion (1919 film), nemi film iz 1919. uključuje živog Šer Amija koji skače na jednoj nozi. Ovaj film takođe uključuje mnoge vojnike koji igraju sebe, uključujući i potpukovnika Čarlsa Vitlsija. Ceo film je dostupan na Jutjubu.
  • Cher Ami, španski film iz 2008. u režiji Mikela Pujola i produkcije Accio Studios, takođe poznat kao Flying Heroes or The Aviators.[13]
  • Flying Home, romantični dramski film iz 2014. sa Džejmijem Dornanom u glavnoj ulozi prikazuje priču o herojskom podvigu Šer Amija.
  • Šer Ami se pominje u sezoni 3, epizoda 11 White Collar, 2011.
  • The Lost Battalion, ratni film iz 2001. o ofanzivi Mez-Argon iz 1918. godine, koji prikazuje Šer Ami koji je poslat sa važnom porukom.
  • Bobi Glas pominje Šer Amija u 8. epizodi Netfliks serije iz 2024. godine pod nazivom The Gentlemen od Gaj Ričija.
  • Lik Zigfrida Farnona pominje Šer Ami u božićnoj epizodi iz 2024. ‘All creatures great and small’ (Channel 5, UK).

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ „Cher Ami "Dear Friend" WWI”. Flickr. 25. 9. 2006. Pristupljeno 2008-04-26. 
  2. ^ Snyders, Hendrik (2015). „'More Than Just Human Heroes' the Role of the Pigeon in the First World War”. Scientia Militaria, South African Journal of Military Studies. 43 (2): 133—150. doi:10.5787/43-2-1127 Slobodan pristup. 
  3. ^ Thompson, Susan (2024-08-20). „Animals in War and Peace: Signal Corps pigeon recognition”. www.army.mil (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-09-22. 
  4. ^ a b Institution, Smithsonian. „Cher Ami”. Smithsonian Institution (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-09-22. 
  5. ^ Institution, Smithsonian. „Cher Ami”. Smithsonian Institution (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-09-05. 
  6. ^ „The 'Stop It' Telegram”. www.lettersofnote.com. 25. 5. 2010. Pristupljeno 2010-05-26. 
  7. ^ „Myths and Legends”. The US WWI Centennial Commission. Arhivirano iz originala 2019-01-26. g. Pristupljeno 2019-01-25. 
  8. ^ Jim Greelis. „Pigeons in Military History”. World of Wings. Arhivirano iz originala 2007-08-25. g. Pristupljeno 2007-09-13. 
  9. ^ George, Alice (8. 11. 2023). „Cher Ami, the Iconic World War I Carrier Pigeon, Makes His Debut at Carnegie Hall”. The Smithsonian. Pristupljeno 25. 10. 2024. 
  10. ^ National Pigeon Day (29. 3. 2008). „History of Cher Ami”. Pristupljeno 2011-03-31. 
  11. ^ The Washington Post, "New animal bravery medal honors heroic dogs, pigeons and horse," Nov. 18 2019 [1]
  12. ^ „Cher Ami - World War I Carrier Pigeon”. Smithsonian Institution. Pristupljeno 2008-11-26. 
  13. ^ „Cher ami: The Movie”. Arhivirano iz originala 21. 6. 2013. g. Pristupljeno 5. 7. 2013. 

Spoljašnje veze

[uredi | uredi izvor]
Šer Ami na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Шер_Ами&oldid=28970020”