Škotski gelski jezik
| škotski gelski | |
|---|---|
| Gàidhlig | |
| Izgovor | /ˈkaːlikʲ/ |
| Govori se u | Ujedinjeno Kraljevstvo, Kanada |
| Region | Škotska, Hebridi, Nova Škotska |
Broj govornika | 87.000[1] (2011) |
indoevropski
| |
| latinica | |
| Zvanični status | |
Službeni jezik u |  Škotska |
| Jezički kodovi | |
| ISO 639-1 | gd |
| ISO 639-2 | gla |
| ISO 639-3 | gla |
 | |
Škotski gelski ili škotski gaelski (Gàidhlig), ponekad samo kao gelski ili gaelski, je keltski je jezik koji se govori u delu Škotske.
Škoti su se doselili u Veliku Britaniju iz Irske u 4. veku i osnovali državu u kojoj su živeli sa Piktima, Britima (Stratklajd) i Skandinavcima. Ovi narodi su se vremenom asimilirali i prihvatili škotski gelski jezik. Od 13. veka škotski gelski jezik je gubio značaj u Škotskoj na račun širenja engleskog jezika.
Danas škotski gelski jezik govori oko 59.000 ljudi u planinama severozapadne Škotske (Škotske planine) i na ostrvima Hebridi. To čini svega 1,5% stanovništva Škotske. Svi govornici škotskog gelskog govore i engleski jezik. Oko 900 govornika živi u kanadskoj provinciji Nova Škotska, i oko 1.600 u SAD.
Trenutno stanje
[uredi | uredi izvor]Škotsko gelski jezik je od 2005, kada je Parlament Škotske (Parlamaid na hAlba) doneo takozvani Gelski akt, ravnopravan jezik sa engleskim u Škotskoj. Postoje brojne inicijative za zaustavljanje opadanja broja govornika škotskog gelskog na zapadu Škotske, i za njegovu promociju u ostatku zemlje.
Karakteristike
[uredi | uredi izvor]Alfabet škotskog gelskog jezika ima 18 slova (A, B, C, D, E, F, G, H, I, L, M, N, O, P, R, S, T, U) i 88 mogućih fonema.
Škotski gelski jezik koristi fleksiju da razlikuje padeže imenica, vremena i načine glagola.
Red reči je predikat-subjekat-objekat.
Ovaj jezik kombinuje predloge sa zamenicama kao što je slučaj u drugim keltskim jezicima. Na primer, aig (ka) + mi (meni) > agam.
Ne postoji glagol „imati“, što je karakterika keltskih jezika. Pripadnost se označava oblikom nekome.
Škotski gelski ima mnogo određenih članova koji zavise od broja, padeža, početnog slova imenice koja sledi itd, ali ne poznaje neodređeni član.
Internacionalni izrazi poreklom iz škotskog gelskog su: viski, slogan, klan i stroncijum.
