Chalcophora mariana
| Chalcophora mariana | |
|---|---|
| |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| Tip: | |
| Klasa: | |
| Red: | |
| Porodica: | |
| Potporodica: | |
| Rod: | |
| Vrsta: | Ch. mariana
|
| Binomno ime | |
| Chalcophora mariana (Linnaeus) 1758
| |
| Sinonimi | |
| |
Chalcophora mariana je insekt iz reda tvrdokrilaca (Coleoptera) i familije krasaca (Buprestidae). Pripada potfamiliji Chrysochroinae.[1]
Rasprostranjenje i stanište[uredi | uredi izvor]
Rasprostranjena je u najvećem delu Evrope, na Kavkazu, u Sibiru (do Bajkalskog jezera) i severnoj Africi. Na severu areala, područje distribucije se proteže do Danske, centralne Švedske, južne Norveške i južne Finske. Ne živi na Britanskim ostrvima.[2] U Srbiji je jedina vrsta iz ovog roda, a može se naći sporadično, pre svega u planiskom području zapadne Srbije i na Vršačkim planinama.[1] Nastanjuje borove ili smrčeve šume.[3] Glavni faktori ugrožavanja Ch. mariana su seča i krčenje šuma, pošumljavanje monokulturama ili alohtonim vrstama i korišćenje različitih biocida u šumama.
Opis[uredi | uredi izvor]
Chalcophora mariana je dugačka 21—33 mm. Ovo je jedna od najkrupnih krasaca u Evropi. Telo je ravno i sjajno. Glava je široka, sa žlebom na čeonoj strani. Pronotum i pokrilca su sa uzdužnim paralelnim nepravilnim grebenima. Trbušna strana tela je tamnosmeđa, sa izraženim bakarno-crvenim sjajem. Leđna strana je tamne boje, metalno sjajna, sa bakreno-srebrnkasim uzdužnim brazdama boje. Larva je bele boje, duga do 70 mm, bez nogu.[4]
Biologija i razviće[uredi | uredi izvor]
Imaga mogu da lete i aktivna od marta do avgusta.[1][3] Tokom toplih sunčanih dana primećuju se uglavnom na panjevima ili srušenim stablima bora ili smrče. Ženka polaže jaja u pukotine kore drveta ili panjeva bora (Pinus sp.) ili smrče (Picea sp.). Larve se izlegu nakon 2 nedelje i mogu da iskopaju tunele u drvetu širine do 15 mm. Larve se najčešće razvijaju u mrtvim ili trulim stablima, a posebno u panjevima bora. Komore u kojima se nalaze lutke su veličine 4 h 1,5 sm. Imaga izlaze iz drveta kroz izlazne rupe veličine 1 h 0,5 mm. Ova vrsta ima jednu generaciju na 3—6 godina.[4]
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
odrasla jedinka na kori bora -
izgled trbušne strane -
bočna strana tela
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v Alciphron - Chalcophora mariana
- ^ Gbif
- ^ a b Sakalian, Vladimir (2003). Catalogue of the Jewel Beetles of Bulgaria (Coleoptera: Buprestidae) (Zoocartographia Balcanica Volume 2 izd.). Pensoft Pub. ISBN 954-642-172-3.
- ^ a b „Bugwoodwiki”. wiki.bugwood.org. Pristupljeno 2021-09-29.
