Pukoti (pulmologija)
| Pukoti (pulmologija) | |
|---|---|
 Objektivna metod kojom lekar stetoskopom osluškuje šumove (pukote) koji se stvaraju nad plućnim parenhimom. | |
| Специјалност | pulmologija |
| MeSH | D001314 |
| MedlinePlus | 002226 |
Pukoti ranije nazivani krepitacije su isprekidani, kratkotrajni i eksplozivni disajni zvukovi koji se ćuju nad plućnim parenhimom.[1] Drugim rečima pukoti označavaju rastezanje fibroznog pluća ili otvaranje kolabiranih alveola.[2]
Karakteristike
[уреди | уреди извор]Pukoti su nemuzikalni tonovi, različite frekvencije i jačine, kratkog trajanja, koji su po svojim karakteristikama slični onima koji se dobijaju:[3]
- pucketanjem soli na ugrejanoj ploči štednjaka,
- kada se kroz slamčicu uduvava vazduh u tečnost,
- trljanjem kose između prstiju blizu uva.
Fini pukoti su kratki, visokotonski zvuci dok su grubi pukoti niskotonski zvuci koji duže traju.
Etiologija
[уреди | уреди извор]U određenim stanjima (pneumonija, atelektaza, edem pluća, bolest plućnog intersticija, dugotrajno ležanje i slabija ventilacija određenih dijelova pluća), alveolarni sakulusi su kolabiranih zidova i bez vazduha. Tokom udaha (inspirijuma) vazduh prodire u alveolarne prostore, razdvaja njihove priljubljene zidove i rasteže alveole što dovodi do pojave šuma ili pukota.[2]
Prema vremenu nastanka pukoti mogu biti: rani inspiratorni pukoti, kasni inspiratorni pukoti i inspiratorno-ekspiratorni pukoti.[3]
Rani inspiratorni pukoti
[уреди | уреди извор]Rani inspiratorni pukoti nastaju naglim otvaranjam krupnijih disajnih puteva u ranoj fazi inspirijuma. Čuju se kod hroničnog bronhitisa.[3]
| Udah (insirijum) | Izdah (ekspirijum |
|---|---|
| ****** |
Kasni inspiratorni pukoti
[уреди | уреди извор]Kasni inspirijski pukoti nastaju pri kraju udaha (inspirijuma) i visokog su tonaliteta zbog naglog otvaranja alveolarnih prostora koji su zatvoreni tokom izdaha (ekspirijuma). Odraz su intersticijskih procesa koji dovode do kolapsa alveola.[2]
Kasni inspiratorni pukoti se čuju:[3][2]
- kod zastojnih promena u plućima,
- nad lokalizovanim područjem pluća tokom nastanka i povlačenja lobarnog zapaljenja pluća,
- kod srčane slabosti,
- starijih i gojaznih osoba.
- difuzno kod plućne fibroze i/ili bazalno, uglavnom obostrano,
- Kasni nad zdravim plućem
Pukoti se mogu čuti i nad zdravim plućem, u kome nastaju u manjim perifernijim disajnim putevima. Niske su jačine i ponavljaju se. Iščezavaju sa dubokim disanjem.[2]
| Udah (insirijum) | Izdah (ekspirijum |
|---|---|
| ****** ****** |
Inspiratorni i ekspiratorni pukoti
[уреди | уреди извор]Rani inspiratorni i ekspiratorni pukoti se javljaju kod ponovnog otvaranja prethodno zatvorenih dišnih puteva (sekret, slabost zidova disajnih puteva). Nižeg su tonaliteta i prisutni su kod bronhoopstruktivnih bolesti pluća, npr,. kod bronhiektazija.[3][2]
| Udah (insirijum) | Izdah (ekspirijum |
|---|---|
| ******* | ******************* |
Izvori
[уреди | уреди извор]- ^ Popovac D. Bolesti pluća. Beograd 1999
- ^ а б в г д ђ Hrvatska, Placebo d o o Split i MSD. „Pulmologija”. www.msd-prirucnici.placebo.hr (на језику: хрватски). Приступљено 2022-02-14.
- ^ а б в г д ђ е ж Tamara Žikić Fizikalni pregled pulmološkog bolesnika U: Pulmološki priručnik, Urednik Doc. dr sc. med. Mirko Stanetić, Medicinski fakultet u Banjoj Luci, Banja Luka, 2002. str.66
Literatura
[уреди | уреди извор]- Doc. dr sc. med. Mirko Stanetić urednik,Pulmološki priručnik, Medicinski fakultet u Banjoj Luci, Banja Luka, 2002.
Spoljašnje veze
[уреди | уреди извор] | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
