Јерменски муфлон
| Jermenski muflon | |
|---|---|
| |
| Jermenski muflon | |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| Tip: | |
| Klasa: | |
| Red: | |
| Porodica: | |
| Potporodica: | |
| Rod: | |
| Vrsta: | O. orientalis Блит, 1841
|
| Trinomijalno ime | |
| O. o. gmelini | |
| Sinonimi | |
|
Ovis orientalis gmelinii | |
Jermenski muflon[2] (jerm. հայկական մուֆլոն, pers. گوسفند وحشی ارمنی),[3] isto tako poznata i kao Jermenska ovca,[1] Jermenska diva ovca,[4][5] Jermenska crvena ovca,[6] or Transkavkaska ovca[7] (Ovis orientalis gmelini) je ugrožena podvrsta muflona endemična u Iranu, Jermienija i Nahčivan (Azerbejdžan).[1]
Nomenklatura
[uredi | uredi izvor]
Jermenski muflon je prvi put bio opisan 1840. godine od strane Edvarda Blita, koji su ga izjednačili sa "Orientalische Schaaf" (Orijentalna ovca) opisana od strane Samuela Gmelina 1774. godine.[8][9][10]
Distribucija i populacija
[uredi | uredi izvor]O. o. gmelini je raspostrenjen na severozapadu Irana. Jermenski mufloni bili su preneseni na ostrvo Kabudan (Kaboodan) kraj jezera Urmija 1895. i 1906. godine od strane jednog od prvih guvernera Iranskog Azerbejdžana.[11] Prema naučnim istraživanjima sprovedenim 1970-ih godina na ostrvu pokazalo se da je njihov broj 1970. godine bio oko 3.500 i da je 1973. godine opao na 1.000 jedinki.[4] 2004. godine 1.658 jermenskih divljih ovci je bilo izbrojeno u Anguranskatom zaštitnoj oblasti u iranskoj pokrajini Zandžan.[12]
O. o. gmelini je takođe raspostrenjen u pokrajini Sjunik u južnoj Jermeniji (i u manjem broju i provincijama Ararat i Vajoc Džor).[13][14] Prema istraživanju iz 2009. godine, u Jermeniji je bilo "jedva i 200" muflona.[15]
Procenjuje se da se u Republici Nahčivan u Azerbejdžanu nalazi između 250 i 300 muflona.[16]
Životna sredina
[uredi | uredi izvor]Iranska crvena ovca najčešće žive na otvorenom grubom terenu na srednjoj ili visokoj nadmorskoj visini, gde se najčešće naseljavaju u kamenita brda, niske planinske stepe, kamenite polu-pustinje i padine prekrivene travom i alpskim pašnjacima. Leto provode na najvišim nadmorskim visinama od oko 6.000 m, odmah ispod trajnog snega. Zimi se spuštaju niže i odlaze u doline. Žive u malim ili velikim grupama, a leti stariji muškarci žive pojedinačno ili u posebnim grupama. Žive do 18 godina.
Mere zaštite
[uredi | uredi izvor]O. o. gmelini je uvršten u kategoriju l Crvenog spiska MUZP-a. Zoološki zavod Jermenije pokrenuo je program za njihovo premeštanje, u cilju proširenja prirodnog rezervata Kosrovskog prirodnog rezervata, pretvori Orbubadsko svetilište u državni za rezervat za kontrolu stoke i smanjenja krivolova.[1] Od 2011. godine kazna za lovljenje jermenskog muflona iznosi 3 miliona drama (oko 8.000 dolara).[17]
U Iranu lov na O. o. gmelini je dozvoljen samo uz dozvolu, izvan zaštićenih područja, između septembra i februara. U zaštićenim područjima je ispaša domaćih životinja strogo kontrolisana.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b v g Valdez, R. (2008) Ovis orientalis Arhivirano na sajtu Wayback Machine (8. april 2014). The IUCN Red List of Threatened Species
- ^ a b Crabtree, Pam J.; Ryan, Kathleen; Campana, Douglas V., ur. (1989). Early Animal Domestication and Its Cultural Context. UPenn Museum of Archaeology. str. 28.
- ^ Firouz, Eskandar (2005). The Complete Fauna of Iran. I.B. Tauris. str. 89.
- ^ a b Valdez, Paul; Alamia, Leticia V. (1977). „Population decline of an insular population of Armenian wild sheep in Iran” (PDF). Journal of Wildlife Management. 41 (4): 720—725. doi:10.2307/3799995.
- ^ Lydekker, Richard (1907). „The name of the Armenian wild sheep”. The Annals and Magazine of Natural History: Zoology, Botany, and Geology. Taylor & Francis. str. 121–122.
- ^ Mungall, Elizabeth Cary (2007). Exotic Animal Field Guide: Nonnative Hoofed Mammals in the United States. Texas A&M University Press. str. 213. ISBN 978-1585445554.
- ^ Heptner, V.G.; Nasimovich, A.A.; Bannikov, A.G. (1988). Mammals of the Soviet Union. I. Washington, D.C., USA: Smithsonian Institution Libraries and National Science Foundation. str. 881—954(Section 21: Mountain Sheep, Arkhar). Pristupljeno 9. 1. 2015. English translation of the Russian-language Mlekopitaiushchie Sovetskogo Soiuza (1961) by the Smithsonian Institution's Translation Publishing Program.
- ^ Blyth, Edward (1840). „An Amended List of the Species of the genus Ovis”. Proceedings of the Zoological Society of London. The Zoological Society of London. 8 (1): 62—81. doi:10.1111/j.1469-7998.1840.tb00692.x. Pristupljeno 8. 1. 2015. [Pretplata neophodna (pomoć)]. Transcription of Blyth's presentation to a session of the Zoological Society of London chaired by Professor Owen.
- ^ Gmelin, Samuel Gottlieb (1774). Reise durch Russland zur Untersuchung der drey Natur-Reiche (na jeziku: nemački). III. Sankt Peterburg, Rusija: Akademie der Wissenschaften. str. 486—487. Pristupljeno 8. 1. 2015.
- ^ Danford, Charles G.; Alston, Edward R. (1880). „On the Mammals of Asia Minor.—Part II.”. Proceedings of the Zoological Society of London. The Zoological Society of London. 48 (1): 50—64. doi:10.1111/j.1096-3642.1880.tb02724.x. Pristupljeno 9. 1. 2015. [Pretplata neophodna (pomoć)].
- ^ Asem, Alireza; Eimanifar, Amin; Djamali, Morteza; De los Rios, Patricio; Wink, Michael (2014). „Biodiversity of the Hypersaline Urmia Lake National Park (NW Iran)”. Diversity. 6 (1): 102—132. doi:10.3390/d6010102.
- ^ Karami, M.; Habibzadeh, N. (2006). „Population Dynamics of Armenian Wild Sheep (Ovis Orientalis Gmelini) in the Angouran Protected Area of Zanjan Province”. Iranian Journal of Natural Resources. 59 (2): 487—500. Arhivirano iz originala 03. 03. 2016. g. Pristupljeno 20. 04. 2018.
- ^ Malkhasyan, A. „Armenian mouflon - Ovis orientalis gmelinii (Blyth, 1841)”. Red Book of Armenia. Ministry of Nature Protection of the Republic of Armenia. Arhivirano iz originala 19. 01. 2017. g. Pristupljeno 20. 04. 2018.
- ^ {{cite book |1= |year=2007 |contribution=Կենդական Աշխարհ [[Fauna (literally Animal World)] |script-title=Հայաստանի Ազգային Ատլաս |trans-title=Armenian National Atlas |location=Yerevan, Armenia |publisher="Geodeziayi ev Kʻartezagrutʻyan Kentron" POAK |volume=I |isbn=978-99-94-10176-4 |url=http://www.cadastre.am/resources/atlasA/images/81.jpg |pages=81 |access-date=20. 04. 2018 |archive-date=03. 03. 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303221114/http://www.cadastre.am/resources/atlasA/images/81.jpg |url-status=dead }}
- ^ Khorozyan, Igor G.; Weinberg, Pavel I.; Malkhasyan, Alexander G. (2009). „Conservation Strategy for Armenian Mouflon (Ovis [orientalis] gmelini Blyth) and Bezoar Goat (Capra aegagrus Erxleben) in Armenia”. Ur.: Zazanashvili, Nugzar; Mallon, David. Status and Protection of Globally Threatened Species in the Caucasus (PDF). Tbilisi: CEPF, WWF. Contour Ltd. str. 37—45. ISBN 978-9941-0-2203-6.
- ^ Talibov, Tariel H.; Weinberg, Pavel I.; Mammadov, Ismayil B.; Mammadov, Etibar N.; Talibov, Sabuhi T. (2009). „Conservation Strategy of the Asiatic Mouflon (Ovis [orientalis] gmelini Blyth) and the Bezoar Goat (Capra aegagrus Erxleben) in Azerbaijan”. Ur.: Zazanashvili, Nugzar; Mallon, David. Status and Protection of Globally Threatened Species in the Caucasus (PDF). Tbilisi: CEPF, WWF. Contour Ltd. str. 46—52. ISBN 978-9941-0-2203-6.
- ^ Gevorgyan, Siranuysh (14. 9. 2011). „Easy Game: Armenian conservationists alarmed by continued poaching of Red Book species”. ArmeniaNow. Arhivirano iz originala 31. 03. 2018. g. Pristupljeno 20. 04. 2018.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Firouz, Eskandar (2005). The Complete Fauna of Iran. I.B. Tauris. str. 89.
- Crabtree, Pam J.; Ryan, Kathleen; Campana, Douglas V., ur. (1989). Early Animal Domestication and Its Cultural Context. UPenn Museum of Archaeology. str. 28.
Dodatna literatura
[uredi | uredi izvor]- Ovsepian, L. A. (1987). „Slučaй obnaruženiя sarkocist u armeniйskih muflonov (Ovis Orientalis Gmelini Blyth, 1841=Armeniana Nasonov) soderžaщihsя v usloviяh nevoli / Case of Sarcocysts Revelation in Armenian Moufflons (Ovis Orientalis Gmelini Blyth, 1841=Armeniana Nasonov), Kept under Conditions of Captivity”. Biological Journal of Armenia (na jeziku: ruski). Yerevan: Armenian National Academy of Sciences. 40 (9): 780—781. Arhivirano iz originala 15. 07. 2015. g. Pristupljeno 20. 04. 2018.
- Valdez, R.; Cardenas, M.; Sanchez, Juan (februar 1991). „Disruptive mating behavior by subadult Armenian wild sheep in Iran”. Applied Animal Behaviour Science. 29 (1–4): 165—171. doi:10.1016/0168-1591(91)90244-R. Arhivirano iz originala 24. 07. 2021. g. Pristupljeno 20. 04. 2018.
