Jovan Pešić

Jovan Pešić
Jovan Pešić
Datum rođenja	24. oktobar 1866.
Mesto rođenja	Bukovac, Kraljevina Srbija
Datum smrti	4. januar 1936. (69 god.)
Mesto smrti	Beograd, Kraljevina Jugoslavija

Jovan Pešić (Bukovac, 24. oktobar 1866 — Beograd, 4. januar 1936)^[1] bio je srpski ratni slikar i vojnik. On se borio za oslobađanje Stare Srbije i Severne Makedonije na prelazu 20. veka (1903—1908),^[2] i kasnije u Prvom svetskom ratu.^[3] Danas ga pamte kao prvog modernog srpskog karikaturistu (prvi je bio Dimitrije Avramović), iako je potpuno zaboravljen do početka 2000-ih.^[1]

Život i rad

Bio je samoobrazovani umetnik kada je prvi put počeo da studira umetnost, skulpturu i fotografiju u zanatskoj radnji u Novom Sadu. Školovao se kod Đorđa Jovanovića. Godine 1897. Pešić je stvorio strip sa osam stranica pokazujući skulpturu sa glinom u ruci koja je stvorila žensku figuru koja je odjednom zaživela kada je počela da pleše sa njom. Na to ga je inspirisao odnos sa Jovanovićem. Više od tri decenije nakon njegove smrti, Pešićev strip od osam stranica prvi put je objavljen u beogradskom muzeju primenjene umetnosti. Pešićeve karikature objavljivale su brojne novine i popularni časopisi poput Vrača pogačaču, Zvono, Bosna i Balkan.^[4]^[5]

Pešić se kao dobrovoljac borio u srpskoj četničkoj organizaciji od početka 1903. do mladoturske revolucije, kada su vođe Mileta 1908. postavili zahteve turskom rukovodstvu da poboljša status svog hrišćanskog stanovništva.^[2] Posle toga, otišao je u Rim da studira, a 1914. vratio se kući kako bi se pridružio srpskoj vojsci u odbrani Srbije. Kasnije se pridružio povlačenju srpske vojske kroz Albaniju, a zatim napustio Solun i otišao u Odes, gde se pridružio prvoj srpskoj dobrovoljačkoj diviziji kao vojnik i ratni slikar.^[6] Tokom poslednjih meseci rata radio je kao ratni fotograf i odlikovan je albanskom spomenicom.^[7] Postao je član Lada, prve srpske umetničke organizacije i podrška različitim umetničkim inovacija svih vrsta.^[6]

U skulpturi izeo je nekoliko realističnih portreta poznatih istorijskih ličnosti, uključujući pesnika Vojislava Ilića 1903.^[7] Budući da je veći deo svog života proveo u polu-samici, bio je primoran da se posveti sam crtanju karikatura koje je objavljivao u raznim novinama i stripovima. U jednom trenutku bio je zaposlen kao crtač u ministarstvu građevine. Njegovo interesovanje za političke i socijalne probleme preneo je kao satiru, reagovao je protiv različitih socijalnih izobličenja, snobizma i zajedništva.^[6]

^ ^a ^b Zbornik Matice srpske za društvene nauke: (1962-1964). Matica. 22. 11. 1962 — preko Google Books.
^ ^a ^b Makedoniя i makedoncы v prošlom: recueil d'articles scientifiques. Presse NIP "Nova Makedonija". 22. 11. 1970 — preko Google Books.
^ Zbornik Matice srpske za društvene nauke: (1962-1964). Matica. 22. 11. 1962 — preko Google Books.
^ Franklin, Noel (5. 8. 2014). „Girl On The Road: "Chicago Picasso" Visits Serbia, Meets Aleksandar Zograf”.
^ „Vreme - Vek stripa u Srbiji: O "Nevenu" i drugim stvarima”. www.vreme.com.
^ ^a ^b ^v „Serbian Volunteers Corps in Russia”. Armchair General and HistoryNet >> The Best Forums in History. Arhivirano iz originala 28. 05. 2020. g. Pristupljeno 19. 03. 2020.
^ ^a ^b „Jovan Pešić (1866—1936)”. www.riznicasrpska.net. Arhivirano iz originala 19. 05. 2020. g. Pristupljeno 19. 03. 2020.