Jovo Kričković
| Jovo Kričković | |
|---|---|
 Jovo Kričković, 1982. godine | |
| Lični podaci | |
| Ime po rođenju | Jovica Kričković |
| Datum rođenja | 13. mart 1938. |
| Mesto rođenja | Mogorić, kod Gospića, Kraljevina Jugoslavija |
| Datum smrti | 4. april 2006. (68 god.) |
| Mesto smrti | Zagreb, Hrvatska |
| Zanimanje | Pjevač, kompozitor, tekstopisac, pjesnik, pripovjedač, aforističar |
| Muzički rad | |
| Aktivni period | 1958—2006. |
| Žanr | Krajiška muzika |
| Instrument | Vokal |
Jovo Kričković (Mogorić, kod Gospića, 13. mart 1938 – Zagreb, 4. april 2006) bio je srpski pjevač, kompozitor i tekstopisac, izvođač krajiške izvorne pjesme, te pjesnik, pripovjedač i aforističar.
Biografija
[uredi | uredi izvor]Jovica Jovo Kričković je rođen 13. marta 1938. godine u Mogoriću kod Gospića.[1] Ranu mladost je proveo u teškoj materijalnoj oskudici, kako zbog ratnih okolnosti, tako izbog prerane smrti njegovog oca. Ipak, zbog takve je situacije brzo stasao, naučivši čitati još prije polaska u osnovnu školu. Takođe, kao vrlo mladog, počele su ga privlačiti prirodne ljepote, kao i folklor i tradicionalni običaji njegovog zavičaja.[1]
Prve javne nastupe Jovo Kričković je imao za vrijeme služenja vojnog roka, koji je služio u Gardijskoj brigadi Jugoslovenske narodne armije. Paralelno s pjevanjem, nastavio se baviti krajiškom tradicijom i običajima. Početkom 1960-ih seli se u Zagreb, u Draškovićevu ulicu, gdje započinje službu milicionera, koju će obavljati sve do penzionisanja. Za sve to vrijeme ni na trenutak ne zanemaruje propagiranje ličke i krajiške pjesme, te propagiranje ličke i krajiške etnografske baštine. Zato se Jovo Kričković u kulturnoj i estradnoj javnosti, od sredine 1960-ih godina, počinje sve više etablirati, kako kao pjevač, tako i kao pjesnik, pripovjedač i aforističar, snimajući ploče, te nastupajući u nizu radijskih, a kasnije i televizijskih emisija. Biva cijenjen i u muzikološkim krugovima kao jedan od pionira među sakupljačima ličkih narodnih napjeva i drugog narodnog blaga.[1]
Kako bi spriječio da takve pjesme ne padnu u zaborav, krajem 1960-ih i tokom 1970-ih godina, snimio je niz singl-ploča, uglavnom u ediciji Jugotona i PGP RTB-a. Prvi singl, pod nazivom Kršna Liko, snimio je 1968. godine za zagrebački Jugoton.[2] Tokom 1970-ih nastupao je u nizu emisija i učestvovao u produkciji niza dokumentarnih emisija, snimanih od strane Radio-televizije Zagreb, u kojima je prezentovao tradicionalne napjeve i nove pjesme komponovane u tradicionalnom duhu, kao i tradicionalna kola. Neke od tih emisija su Preko Kapele, ličke gore zelene (1972),[3] Prelo u Mogoriću (1973),[3] Brinje moje (1978),[3] Zeleno je lišće jelovo (1978),[3] te emisija Lički divani (1986),[3] u kojoj je, kao voditelj, pričao ličke viceve i aforizme zajedno s Nelom Eržišnik, kojoj je to bio jedan od prvih nastupa u ulozi babe Ikače.[1][4][5]
Kao značajan segment na polju skupljanja narodnog blaga mogla bi se istaknuti objava pjesmarice Ličke pjesme, štampane 1972. godine u izdavačkoj kući Stvarnost iz Zagreba, koja donosi tekstove i notne zapise velikog broja izvornih ličkih i krajiških napjeva. Godine 1982, za beogradski PGP RTB, objavio je svoj jedini muzički album (long-plej ploču i muzičku kasetu), pod nazivom Kršna Liko.[6] Album je bio osmišljen kao kompilacija niza najpopularnijih starih ličkih pjesama. Zbog toga ga je kritika više puta istaknula kao jednog od najboljih modernih interpretatora ovog žanra.[1]
Osim što se bavio etnografskim radom i pjevanjem, Jovo Kričković je i sam pisao pjesme, kako tekstove, tako i melodije,[7] te i njih izvodio na narodnim sijelima i u koncertnim dvoranama, u zemlji i inostranstvu. Nastupao je u sklopu KUD-a Ivo Hergešić, KUD-a Ružica Brkljačić (s kojim je 1986. godine ostvario i nastup pred punom Malom dvoranom zagrebačkog Doma sportova), te u sklopu Udruženja pisaca amatera Hrvatske. Svoj muzički i književni rad predstavio je nastupajući u nizu mjesnih zajednica širom Hrvatske i Srbije.[1] Godine 1986. napisao je tekst naslovne pjesme Lipa moja mati dalmatinskom pjevaču Mladenu Biočini.[8]
Izbor svojih najboljih autorskih radova, kako poetskih, tako i proznih, Jovo Kričković je sabrao u zbirci pjesama i pripovjedaka Sokolovi lete, 1989. godine, u izdanju zagrebačke izdavačke kuće Prosvjeta. Ovo je djelo nastalo kao plod dugogodišnjeg Kričkovićevog truda da ličkom folkloru pridoda neka savremena pjesnička sredstva i tematiku. Knjiga sadrži veliki broj pjesama, mahom ljubavne ili humoristične tematike, podijeljenih u dva poglavlja: Žalobne pjesme i Šaljive pjesme. Od proznih radova koje ova knjiga donosi, valja istaknuti pripovijetku Dane Kubura, zamišljenu kao prototip svojevrsnog ličkog pučkog kabarea, prožetog ličkim humorom. Inače, ličnost Dane Kubure kao stereotipnog Ličanina Kričković je tematizovao u više svojih djela, uključujući i nikad izvođenu dramu Kako je Dane Kubura iša u Jameriku, u cjelosti pisanu lokalnim ličkim dijalektom Kričkovićevog rodnog kraja. Zbog pisanja na lokalnom dijalektu, od strane kritike je bio nazivan „ličkim Domjanićem“.[1]
Pored pjesničkog i pjevačkog djelovanja, Jovo Kričković je bio aktivan i u sportu. Bio je član Kluba borilačkih vještina, te član Planinarskog saveza Jugoslavije.[1]
Bio je oženjen suprugom Marijom (1935–2014), sa kojom nije imao djece.[1][9]
Preminuo je 4. aprila 2006. godine u Zagrebu. Sahranjen je na zagrebačkom groblju Mirogoj.[1]
Diskografija
[uredi | uredi izvor]Snimio je jedan muzički album i nekoliko muzičkih singlova.
Albumi
[uredi | uredi izvor]Singlovi
[uredi | uredi izvor]- Kad zapjeva zora sa prozora (PGP RTB, 1977)[10][11]
- Pjevaj mi, sokole (Alta, 1973)
- Tužne dane mi ostavljaš, šlageri (Interton, 1972)[12]
- Kršni Ličanin (Diskos, 1971)[13]
- Lika, Lika (Jugoton, 1969)[14]
- Kršna Liko (Jugoton, 1968)[2]
Bibliografija
[uredi | uredi izvor]- Ličke pjesme (Stvarnost, Zagreb, 1972)[15][16][17][18]
- Kako je Dane Kubura iša u Jameriku, drama[1]
- Sokolovi lete (Prosvjeta, Zagreb, 1989)[19][20][21]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b v g d đ e ž z i j „Jovo Kričković – sakupljač i interpretator ličkog narodnog blaga”. P-portal (na jeziku: hrvatski). 2022-12-24. Pristupljeno 2024-06-20.
- ^ a b „Jovo Kričković – Kršna Liko”. discogs. Pristupljeno 20. jun 2024.
- ^ a b v g d „Popis arhiviranih emisija narodne glazbe i običaja”.
- ^ „Novogodišnji 1. program TV ZG '80: Arsen Dedić, Oliver Dragojević, Novi fosili i pregršt disco hitova”. Pristupljeno 2024-06-20.
- ^ „Lykosi 2.dio”. licki-muzicari (na jeziku: nemački). Pristupljeno 2024-06-20.
- ^ a b „Jovo Kričković – Kršna Liko”. discogs. Pristupljeno 20. jun 2024.
- ^ „Jovo Kričković”. discogs. Pristupljeno 20. jun 2024.
- ^ „Mladen Biočina – Lipa Moja Mati (Pjesme Majci)”. discogs. Pristupljeno 20. jun 2024.
- ^ Primož Črnčec (Gramofon) (2017-04-06), Jovo Kričković – Tužne Dane Mi Ostavljaš *1972* /// *vinyl* *mono*, Pristupljeno 2024-06-20
- ^ PGP RTS - Zvanični Kanal (2016-03-09), Jovo Krickovic - Gon goveda Maro moja - (Audio 1977) HD, Pristupljeno 2024-06-20
- ^ „Jovo Kričković – Kad Zapjeva Zora Sa Prozora”. discogs. Pristupljeno 20. jun 2024.
- ^ „Jovo Kričković – „Tužne Dane Mi Ostavljaš””. discogs. Pristupljeno 20. jun 2024.
- ^ „Jovo Kričković – Kršni Ličanin”. discogs. Pristupljeno 20. jun 2024.
- ^ „Jovo Kričković – Lika, Lika”. discogs. Pristupljeno 20. jun 2024.
- ^ „Katalog Knjižnica grada Zagreba -”. katalog.kgz.hr. Pristupljeno 2024-06-20.
- ^ „Licke Pjesme by Krickovic, Jovo: Very Good Soft cover (1972) First Edition. | Ken Jackson”. www.abebooks.co.uk (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-06-20.
- ^ Biblos, Antikvarijat. „Ličke pjesme knjige Kričković Jovo”. Antikvarijat Biblos (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-06-20.
- ^ „LIČKE PJESME Jovo Kričković - Kupindo.com”. Kupindo. Pristupljeno 2024-06-20.
- ^ „Katalog Knjižnica grada Zagreba -”. katalog.kgz.hr. Pristupljeno 2024-06-20.
- ^ „Sokolovi lete Jovo Kričković”. www.knjigoriaplanet.hr (na jeziku: hrvatski). Pristupljeno 2024-06-20.
- ^ „SOKOLOVI LETE - Jovo Kričković Potpis autora”. www.njuskalo.hr (na jeziku: hrvatski). Pristupljeno 2024-06-20.