Jordan Grabuloski

Jordan Grabuloski
Jordan Grabuloski
	Jordan Grabuloski
Lični podaci
Datum rođenja	12. mart 1925.
Mesto rođenja	Prilep, Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca
Datum smrti	26. maj 1986. (61 god.)
Mesto smrti	Skoplje, SFR Jugoslavija

Jordan Grabuloski — Grabul (Prilep, 12. mart 1925 — Skoplje, 26. maj 1986) je bio jugoslovenski i makedonski vajar.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Učestvovao je u Narodnooslobodilačkoj borbi. Posle rata završio je Akademiju za likovne umetnosti u Beogradu 1952. godine.

Bio je osnivač i član avangardne grupe „Denes“ od 1953. godine, direktor Učilišta primenjene umetnosti u Skoplju, predsednik Društva likovnih umetnika Makedonije i dopisni član Makedonske akademije nauka i umetnosti od 1981. godine.^[1]

Bio je na studijskim putovanjima po Italiji, Grčkoj, Egiptu, Siriji i ostalim zemljama. Imao je samostalne izložbe u Skoplju 1966, 1970, 1986. i 1988. godine (retrospektiva) i grupne izložbe u Beogradu, Zagrebu, Parizu, Londonu, Beču, Atini, Veneciji i Kairu.

Dva puta je bio dobitnik nagrade „11. Oktomvri“, 1966. i 1970. godine.^[1]

Umro je 26. maja 1986. godine u Skoplju.

Stvaralaštvo[uredi | uredi izvor]

Grabuloski je imao veliko značenje za razvoj moderne skuplture sa osobitim doprinosom na polju spomeničke plastike. Autor je brojnih spomenika čija su obilježja razne stilske odrednice od realizma i socijalističkog realizma (Vataša, 1962; Belčišta, 1958; Prilep 1958; Kičevo, 1963; Skoplje, 1965) do asocijativnog geometrizma (Oteševo, 1973; Đevđelija, 1969; Kruševo, 1974).

U gimnazijskim danima, Grabuloski se uglavnom bavio crtanjem pejzaža oko Prilepa. Iz ovog razdoblja njegovog stvaralaštva sačuvano je sedam crteža, pet pejzaža, jedan autoportret, dve skulpture od nepečene gline i ostalo.

Početkom 1950-ih, sledio je liniju realističke plastike što se najbolje vidi na spomeniku Nikoli Karevu iz 1953, a posle toga je stilizovao i pojednostavio formu („Otpor“, 1961; „Samonik“, 1966).

Autor je brojnih spomenika po Makedoniji, od kojih su najznačajniji:.^[1]

Spomenik prvom štrajku duvanskih radnika i duvanskim radnicima poginulim u NOB, Prilep 1958.
Spomenik Nikoli Karevu, 1953.
Spomenik Goce Delčevu
Spomenik Prvoj makedonsko-kosovskoj brigadi, Slivovo
Spomenik Revoluciji, Belčišta 1958.
Spomenik streljanim omladnicima od bugarskog okupatora, Vataša 1962.
Spomen-kosturnica palih boraca i žrtava fašizma, Kičevo 1963.
Memorijalni kompleks NOB-a, Butel (Skoplje) 1965.
Spomenik slobodi, tvrđava Kale (Skoplje) 1965.
Spomenik slobodi, Đevđelija 1969.
Spomenik Prespanskom savetovanju, Oteševo 1973.
Makedonium, Kruševo 1974.

Iz opusa njegovog stvaralaštva posebno je važan monumentalni spomenik „Makedonium“ u Kruševu, posvećen palim borcima i junacima Ilindenskog ustanka (1903) i Narodnooslobodilačke borbe (1941 — 1944). Spomenik je svečano otvoren na Ilindan 1974. godine.