Aleksa Vukomanović
Aleksa Vukomanović | |
|---|---|
| Datum rođenja | 9. mart 1826. |
| Mesto rođenja | Srezojevci |
| Datum smrti | 25. oktobar 1859. (33 god.) |
| Supružnik | Mina Vukomanović |
Aleksa Vukomanović (Srezojevci, 9. mart 1826 – 25. oktobar 1859)[1] bio je profesor Beogradskog Liceja[1] i redovni član Društva srpske slovesnosti.[2]
Biografija
[uredi | uredi izvor]Aleksa Vukomanović je bio sin Petra Vukomanovića, rođenog brata kneginje Ljubice.[2]
Nakon što je završio gimnaziju u Odesi na Univerzitetu u Kijev, 1851. godine je i doktorirao.[3] Iduće godine je stigao na Beogradski Licej gde je bio postavljen za prvog profesora na katedri za istoriju srpskog naroda i književnosti.[4] Pored toga, predavao je i istoriju svetske književnosti i teoriju slovesnosti.[5] Pored Janka Šafarika, ujedno je bio i jedan od prvih bibliotekara „licejske biblioteke”.
Govorio je ruski i francuski jezik, a zastupao je Vukove filološke principe.
Pedantno je obrađivao istorijske izvore: Građu za istoriju naroda i književnosti srpske, Žitije kneza Lazara, Život arhiepiskopa Maksima i jedan letopis.
Osim što je bio redovni član Društva srpske slovesnosti počev od 1853. godine, takođe je i odlikovan od ruskog cara ordenom Svetog Stanislava.[3][5]
Ženidba sa Minom Vukomanović Karadžić
[uredi | uredi izvor]Marta meseca 1856. godine Mina Vukomanović Karadžić je u Beču od Alekse primila verenički prsten, a zaprosio ju je na jesen. Venčanje se održalo 30. maja 1858. godine u Sabornoj crkvi u Beogradu, a Mina je samim tim činom prešla u pravoslavlje i dobila srpsko ime Milica.[6][7] Iz Bukurešta im je stigla čestitka od kneza Miloša Obrenovića. Narednog meseca, mladenci su se uputili na putovanje Srbijom i pritom su svratili u Srezojevce i Despotovicu (današnji Gornji Milanovac).[7]
Smrt
[uredi | uredi izvor]Po povratku u Beograd 1859. godine Aleksa Vukomanović je umro nakon neuspelog lečenja levog oka, posle samo godinu i po dana braka i iste godine kada im je rođen sin Janko Vukomanović (1859 – 1878). Njegovoj supruzi je nakon toga nuđeno da bude upravnica Više devojačke gimnazije, ali ona je taj poziv odbila.[7]
Njih troje su prvobitno bili sahranjeni na starom Tašmajdanskom groblju, da bi početkom 20. veka bili preneti u Crkvu Svetog Save na Savincu.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b „Aleksa Vukomanović”. Srpska akademija nauka i umetnosti – Zvanični sajt Srpske akademije nauka i umetnosti. Pristupljeno 24. 6. 2021.
- ^ a b „Aleksa Vukomanović”. Srpska enciklopedija. Pristupljeno 24. 6. 2021.
- ^ a b Milićević, M. Đ. (1888). „Pomenik znamenitih ljudi u srpskog naroda novijega doba”. Internet Archive: Digital Library of Free & Borrowable Books, Movies, Music & Wayback Machine. Pristupljeno 24. 6. 2021.
- ^ „Istorijat”. Filološki fakultet Univerziteta u Beogradu. Arhivirano iz originala 24. 06. 2021. g. Pristupljeno 24. 6. 2021.
- ^ a b Trnavac, Nedeljko D. (2015). Obrenovići: detinjstvo i obrazovanje: Prosveta i školstvo u rudničko-takovskom kraju (1815-1903-2015). Gornji Milanovac: Opština Gornji Milanovac / Muzej rudničko-takovskog kraja. str. 112. ISBN 978-86-82877-58-5.
- ^ Živković, Tamara. „Vilhelmina Mina Karadžić”. Časopis Kuš! - Kulturno-umetnički špajz. Pristupljeno 24. 6. 2021.
- ^ a b v Trnavac, Nedeljko D. (2015). Obrenovići: detinjstvo i obrazovanje: Prosveta i školstvo u rudničko-takovskom kraju (1815-1903-2015). Gornji Milanovac: Opština Gornji Milanovac / Muzej rudničko-takovskog kraja. str. 113. ISBN 978-86-82877-58-5.