Ajše-sultanija (ćerka Mihrimah-sultanije)
| Humašah Ajše-sultanija | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1541 |
| Mesto rođenja | Istanbul, Osmansko carstvo |
| Datum smrti | nakon 1604 |
| Mesto smrti | Istanbul, Osmansko carstvo |
| Porodica | |
| Supružnik |
|
| Potomstvo | Mehmed-beg Mustafa-beg Mahmut-beg Osman-beg Saliha-sultanija Safije-sultanija Hatidže-sultanija Fatma-sultanija Umigulsum-sultanija |
| Roditelji | Rustem-paša Opuković Sultanija Mihrimah |
| sultanija Osmanskog carstva | |
Humašah Ajše-sultanija (tur. Hümaşah Ayşе Hanımsultan) bila je otomanska princeza, kćer Sultanije Mihrimah i Rustem paše. Bila je unuka Sulejmana Veličanstvenog i njegove zakonite supruge sultanije Hurem.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođena je 1541. godine u Istanbulu i bila je prvo dete njenih roditelja. 1560. godine se udala za Šemsi Ahmet-bega[1], budućeg velikog vezira. Sam Ahmed-beg je takođe bio član dinastije; bio je sin sultanije Šahnise, ćerke šehzade Abdulaha i unuke sultana Bajazita.[2]
Bila je politički aktivna, bila je supruga velikog vezira i kćerka najuticajnije sultanije ikada. Kao jedina naslednica svojih roditelja nasledila je veliko bogatstvo, uključujući i pet palata.
Potomstvo[uredi | uredi izvor]
Sa Semiz Ahmet-begom je imala devetoro dece, petoro sinova i četiri ćerke.
- Sinovi
- Mehmed-beg (um. 1605) - sandžak-beg Hercegovine. Umro je 1605. godine.
- Mustafa-beg (um. 22. jun 1593) - sandžak-beg Klisa. Takođe poginuo u bici na reci Kupi.
- Osman-beg (um. 1590) - sandžak-beg Šebinkarahisara.
- Mahmut-beg (um. 1602)
- Abdurahman-beg (um. 1597); oženio se kćerkom svoje sestre Salihe, sa kojom je imao sina Mehmeta (um. 1646), koji je bio veliki veѕir za vreme sultana Ibrahima.
- Kćeri
- Saliha-sultanija (tur. Saliha Hanım) (1561 — 1580) - najstarija kći Humašah Ajše. Udata u oktobru 1576. godine za Jusuf Sinan-pašu. Za njeno venčanje je njena baka Mihrimah-sultanija potrošila 70 000 akči. Umrla je 1580. godine, pre svoje majke. Sa njim je imala dvoje dece:
- Mahmud-beg (1577—1643), koji se 1612. godine oženio Šah-sultanijom. Saliha je imala i ćerku
- Ajše-sultanija, koja se udala za svog ujaka Abdulrahman-bega, rođenog brata njene majke, sa kojim je imala sina:
- Mehmed-paša (1597-1646), bio je veliki vezir za vreme sultana Ibrahima.
- Safije-sultanija (tur. Safiye Hanım) (1570 — 1624) - kao jedanaestogodišnjakinja udata u martu 1581. godine za Jusuf Sinan-pašu, supruga svoje pokojne sestre Salihe. Sa njim je imala tri sina:
- Husejin-beg
- Sulejman-beg
- Mehmet-beg, koji se 1613. godine oženio jednom od kćeri sultana Murata III.
- Hatidže-sultanija (tur. Hatiçe Hanım) (1567 — 1594) - Udata je za kapidžibaši Mahmut-bega u decembru 1584. godine. Rečeno je da je Hatidže bila veoma bogata. Mahmut-beg je po želji Nurbanu sultanije trebalo da oženi Ajše-sultaniju, ćerku Murata III, ali odlukom sultana, oženio je Mahmud-bega sa Hatidže. Umrla je pre svoje majke, 1594. godine.
- Fatma-sultanija (? — ?) (tur. Fatma Hanım) - udata u martu 1596. godine za Jemenli Hasan-pašu, namesnika Jemena i Egipta (umro 1608). Zajedno sa svojom sestrom Safije, nadživela je svoju majku.
Drugi i treći brak[uredi | uredi izvor]
Dve godine posle smrti Ahmet-paše, udala se 7. aprila 1582 udala se za Ahmet Feridun-pašu[3], ali brak je trajao samo 11 meseci jer je paša umro 16. marta 1583. Postoji čak i verzija da se Ajše Humašah udala po treći put za šejha Aziza Mahmud Hudajia 1590. godine, sa kojim je imala jednu ćerku:
- Umigulsum-sultanija (tur. Ümmugülsüm Hanım) (? — 1612); sahranjena je u kompleksu Aziz Mahmud Hudajija, odmah pored svoje majke.
Ostatak života[uredi | uredi izvor]
Ajše-sultanija je otišla na hadž 1598. godine[4]. Ajše je bila živa kada je sultan Ahmed stupio na presto; postoji zapis iz haremskih isplata iz 1604. godine sultanijama, gde su najviše isplate su imale redom: sultanija Safije (3000 aspera dnevno), sultanija Handan (1000 aspera dnevno), ćerke sultanije Safije (400 aspera dnevno), sultanija Gevherhan (350 aspera dnevno), a zatim i sultanija Ajše (150 aspera dnevno)[5]. Zabeležena je kao udovica svog drugog supruga Feridun Ahmet-paše.
Rečeno je da je nakon njene smrti ostavila bogatije nasleđe od državne blagajne; 780 000 zlatnika, 100 000 srebrnjaka i mnogo dragulja. Zabeleženo je da su je od sve njene dece samo nadživele njene kćerke Safije i Fatma.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „SEMİZ AHMED PAŞA”. TDV İslâm Ansiklopedisi (na jeziku: turski). Pristupljeno 2023-08-15.
- ^ Alderson 1956, Table XXX.
- ^ Süreyya cilt 1 1996, str. 19.
- ^ Yüksel Özemre, Ahmed (2021). Hasretini çektiğim Üsküdar, p. 25.
- ^ Dumas 2013, str. 60.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Hammer, Joseph von. Geschichte des Osmanischen Reiches. — Pest: C. A. Hartleben’s Verlag, 1829. — T. 4. — S. 102.
- Necipoğlu, Gülru. The Age of Sinan. Architectural Culture in the Ottoman Empire. — London: Reaktion Books, 2005. — S. 317.
- Benzoni, Gino. Dizionario Biografico degli Italiani / ed. Alberto M. Ghisalberti. — Rom: Istituto della Enciclopedia Italiana, 1981. — T. 25.