Bitka kod Askalona (1099)
| Bitka kod Askalona | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo Prvog krstaškog rata | |||||||
 | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
| Kraljevstvo Jerusalim | Fatimidi | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
| Gotfrid Bujonski | Al Afdal Šahanšah | ||||||
| Jačina | |||||||
| moguće 10.000[traži se izvor] | moguće 50.000[traži se izvor] | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
| nepoznato | oko 10.000-12.000 | ||||||
Bitka kod Askalona odigrala se 12. avgusta 1099. i često se smatra poslednjom bitkom Prvog krstaškog rata.[1]
Vojska fatimidskog Egipta je krenula da preotme Jerusalim od krstaša. Daleko brojnija fatimidska vojska je teško poražena. Zbog svađe među vođama krstaša sam Askalon je ostao u rukama Fatimida kao odskočna daska za invazije tokom sledećih 50 godina.
Posle te bitke većina krstaša se vratila u Evropu, jer je ostvaren cilj Prvog krstaškog rata.
Uvod
[uredi | uredi izvor]Krstaši su pregovarali sa Fatimidima tokom marša prema Jerusalimu, ali nije se s njima mogao postići zadovoljavajući kompromis. Fatimidi su pristajali da krstašima predaju Siriju, ali ne i Palestinu, što je krstašima neprihvatljivo, jer njihov cilj je oslobađanje Svetog groba u Jerusalimu. Krstaši su oslobodili Jerusalim 15. jula 1099. nakon duge opsade. Fatimidska armija je krenula iz Egipta da povrati Jerusalim.[1]
Gotfrid Bujonskije imenovan 22. jula Čuvarom Svetog Groba, a Arnulf Čokski je imenovan 1. avgusta patrijarhom Jerusalima. Arnulf Čokski otkriva 5. avgusta relikviju Istinski krst, na kome je bio razapet Hrist. Petar Pustinjak je predvodio procesije katolika i pravoslavaca kroz Jerusalim.
Gotfrid Bujonski ide u susret fatimidskoj vojsci
[uredi | uredi izvor]Fatimidski ambasadori dolaze u Jerusalim zahtevajući od krstaša da napuste Jerusalim. Gotfrid Bujonski je odveo krstaše 10. avgusta prema Askalonu ususret fatimidskoj vojsci. Sa Gotfridom su pošli Robert Flandrijski i latinski patrijarh Arnulf Čokski. Remon Tuluski i Robert Normandijski su ostali, a Gotfridu se pridružuju tek na potvrdu dolaska egipatske fatemidske vojske. Blizu Ramale sreću Tankreda Galilejskog i Eustasija Bujonskog.
Na čelu krstaške vojske patrijarh Arnulf Čokski nosio je Istinski krst.
Bitka
[uredi | uredi izvor]Brojno stanje
[uredi | uredi izvor]Fatimide je predvodio vezir Al Afdal Šahanšah, koji je predvodio verovatno 50.000 vojnika (postoje procene od 20.000 do 200.000). U toj vojsci su se nalazili Turci Seldžuci, Arapi, Persijanci, Jermeni, Kurdi i Etiopljani. Nameravali su da opsedaju krstaše u Jerusalimu, iako su pošli bez opsadnih sprava.[1]
Ne zna se tačan broj krstaša, ali Remon Agiljerski je naveo da je bilo 1.200 vitezova i 9.000 pešadinaca.
Fatimidska vojska nije svesna da su krstaši krenuli prema njima
[uredi | uredi izvor]Vezir Al Afdal je postavio logor u dolini van Askalona, pripremajući se da nastavi prema Jerusalimu i da opseda krstaše u Jerusalimu, nesvestan da su krstaši na putu prema njegovoj vojsci.[2]
Krstaši nalaze 11. avgusta volove, ovce, kamile i koze, namenjene ishrani fatimidske vojske. Našli su ih kako pasu oko grada. Prema onome što su rekli zarobljenici, životinje su tu dopremljene da bi se krstaši ohrabrili da krenu okolo u pljačku, čime bi oslabili Jerusalim. Ipak vezir Al Afdal još uvek nije znao da su krstaši blizu i nije ih ni očekivao.
Ujutro 12. avgusta izviđači su izvestili gde se nalazi fatimidska vojska i krstaši su krenuli u susret fatimidskoj vojsci. Krstaši su se organizovali u 9 grupa. Gotfrid Bujonski je predvodio levo krilo, Remon desno, a Tankred, Eustak, Robert Normandijski i Gaston su bili u centru.
Velika pobeda krstaša nad daleko brojnijom vojskom
[uredi | uredi izvor]Prema većini izvora, i krstaških i muslimanskih, Fatimidi su bili uhvaćeni nespremni za bitku i bitka je kratko trajala.
Dve strane su se najpre borile strelama, dok nisu prišli blizu jedni drugima. Etiopljani su napali centar krstaške borbene linije, a fatimidska prednja linija je uspela zaobići krstaške bokove i opkoliti zadnje redove, dok nije došao Gotfrid Bujonski i spasio ih.
Uprkos tome što su bili daleko brojniji od krstaša, vojska vezira Al Afdala nije bila jaka i opasna kao Seldžučka vojska, koju su krstaši ranije sretali. Bitka je već bila gotova, a da fatimidska teška konjica još nije ni ušla u bitku.
Vezir i njegova vojska su pobegli do dobro utvrđenog grada. Remon je potisnuo deo njih u more, a drugi su pobegli na drveće, gde su skinuti strelama. Mnogi su stradali pri begu do Askalona. Vezir Al Afdal je ostavio logor i blago u njemu, koje su zarobili Robert i Tankred. Ne znaju se krstaški gubici, a Egipćani su izgubili oko 10.000 do 12.000 vojnika.[2]
Posledice
[uredi | uredi izvor]Krstaši su proveli celu noć u napuštenom logoru, spremajući se za drugi napad, ali sledeće jutro su saznali da se Fatimidi povlače u Egipat.
Vratili su se u Jerusalim 13. avgusta, a posle proslave pobede i Gotfrid Bujonski i Remon Tuluski polažu pravo na Askalon. Kad je garnizon u Askalonu saznao za svađu, odbijaju predaju. Posle bitke većina krstaša se vraća kući, jer je obavljen glavni cilj krstaškog rata. U Jerusalimu je ostalo samo nekoliko stotina vitezova do kraja godine.[2]
Posle su počeli ponovo dolaziti novi vitezovi inspirisani uspehom prvog krstaškog rata.
Askalon je ostao u rukama Fatimida i ubrzo je dopunjen novom vojskom. Askalon je postao baza za operacije protiv Jerusalimskog kraljevstva i mnoge bitke su se tu vodile, dok nije konačno zauzet 1153.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b v „Battle of Ascalon in the First Crusade”. Thought Co. Pristupljeno 17. 1. 2025.
- ^ a b v „Today in History: The Battle of Ascalon”. Raymond Ibrahim. Pristupljeno 17. 1. 2025.
