Vatin

Vatin
Vatin;
	Glavna ulica sa pravoslavnom crkvom
Administrativni podaci
Država	Srbija
Autonomna pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Južnobanatski
Grad	Vršac
Stanovništvo
— 2011.	238
— gustina	14/km2
Geografske karakteristike
Koordinate	45° 13′ 56″ S; 21° 14′ 37″ I / 45.232262° S; 21.243655° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	82 m
Površina	16,7 km2
	Vatin Vatin na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	26337
Pozivni broj	013
Registarska oznaka	VŠ

Vatin (mađ. Versecvát) je naselje u gradu Vršcu, u Južnobanatskom okrugu, u Srbiji. Prema popisu iz 2011. bilo je 238 stanovnika.

U ovom naselju nalazi se granični prelaz sa Rumunijom (Vatin-Moravica)

Istorija[uredi | uredi izvor]

U bronzano doba je na ovom području postojala Vatinska arheološka kultura, nazvana po ovom naselju.

Naziv mesta Vatin po godinama: Vodad (Wodad) – 1334. Vadah (Wadach) 1414. Vat (vat) – 1421. g. Fatina. posle Vattina -1717. g. Verseczát -1911. g. Vatin - 1919. g.

Godine 1333. postojala je ovde parohija, kojoj je duhovni otac bio Nikola. U ovom vremenu bilo je naselju ime Vodad. Godine 1370. bilo je ime jednog Vodadskom stanovniku Radin. Dakle, bio je Srbin. Joakim de Badad bio je 1411. vlastelin toga naselja. Po predanju ovde su živeli, oko 1414. hajduci Matija i Emerik Balog de Vadah (Wadach). 1421. Vat (Vat) je bio u posedu oligarha Jovana Janka de Nađlak. Posle njegove smrti (1427. g.) kralj Žigmund Luksemburški je poklonio ovo mesto vranskom prioru Albertu de Nađmihalju. Kako je njegov sin Đorđe postao kralju neveran, gubernator Janoš Hunjadi poklonio je Vat (Wath) Šarvarievima. Nađmihaljevi nisu mogli da zaborave gubitak Vatina. Čak 1550-te kada su Vatin uzeli u posed Petar Petrović i Đorđe Martinac, protestovali su Nađmihaljevi. Sigmund Batori je 1597. prodao Vatin Volfgangu Pribeku.

Vatin je 1713. godine imao 18 domova. Godine 1716. pripojen je Vršačkom dištriktu. Vatin 1717. godine imao je 27 domova, 1749. 36 domova, a 1751. gdodine samo 34 doma. Godine 1730. podignuta je crkva brvnara, godine 1856. podignuta je crkva.

Austrijski carski revizor Erler je 1774. godine konstatovao da mesto pripada Žamskom okrugu, Vršačkog distrikta. Stanovništvo je bilo pretežno vlaško.^[1]

Godine 1859. otkupio je Mancing ovo imanje Vagneru i Vošingu, od kojih su ga otkupili grofovi Viktor i Ladislav Ćirki. Od 1891. imao je Vatin železničku postaju, a od 1908. stanicu. 1914. otkupila je opština zgradu za opštinsku kuću.

Broj stanovnika bio je: 1869. godine 510 stanovnika: 1890. 581stanovnik; 1900.661; 1910.644. Godine 1902. u selu je bilo 135 Nemaca za koje je moravički paroh tražio državnu školu. Godine 1921. popisano je 562 stanovnika, od kojih je bilo; Srba-346; Slovaka-18; Rumuna- 36; Nemaca- 95; Mađara-77.

Godine 1919. obustavljen želiznički saobraćaj na liniji Bazijaš-Temišvar preko Vatina, 1919. postavljena je u Vatinu strža žandarmerije i carina.

Istočno od Vatina, na lokalitetu Bela Bara, nalazilo se praistorijsko naselje i nekropola, po kome je jedna kultura ranog i srednjeg bronzanog doba dobila ime — Vatinska kultura. Od 1893. do 1919. Feliks Mileker, kustos Gradskog muzeja u Vršcu vršio je arheološka iskopavanja na lokalitetu.vatinske kulture bronzanog doba.

Demografija[uredi | uredi izvor]

U naselju Vatin živi 214 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 46,3 godina (44,1 kod muškaraca i 48,5 kod žena). U naselju ima 99 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,53.

Stanovništvo u ovom naselju veoma je nehomogeno, a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[2]
Godina	Stanovnika
1948.	548
1953.	586
1961.	553
1971.	489
1981.	417
1991.	316	308
2002.	250	261

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[3]

Srbi	133	53,2%
Mađari	67	26,8%
Jugosloveni	12	4,8%
Rumuni	10	4,0%
Nemci	5	2,0%
Slovenci	3	1,2%
Makedonci	2	0,8%
Česi	1	0,4%
nepoznato	8	3,2%

Stanovništvo prema polu i starosti^[4]


	m	ž
?	0	3
80+	2	7
75—79	8	16
70—74	12	13
65—69	3	6
60—64	9	4
55—59	7	8
50—54	15	9
45—49	12	12
40—44	4	6
35—39	4	4
30—34	10	3
25—29	7	8
20—24	6	7
15—19	7	8
10—14	4	4
5—9	7	9
0—4	5	1
Prosek :	44,1	48,5

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	145	157	154	143	139	106	99

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	26	34	16	15	3	2	3	0	0	0	2,53

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	106	26	63	12	5	0
Ženski	114	15	60	33	3	3
UKUPNO	220	41	123	45	8	3

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	50	31	0	0	5
Ženski	29	21	0	0	0
UKUPNO	79	52	0	0	5
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	0	4	3	0	1
Ženski	0	0	2	0	0
UKUPNO	0	4	5	0	1
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	0	3	0	0
Ženski	0	1	1	1	0
UKUPNO	0	1	4	1	0
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	0	0	0	3
Ženski	1	0	0	2
UKUPNO	1	0	0	5

Galerija[uredi | uredi izvor]

Glavna ulica sa pravoslavnom crkvom Katolička crkva Reka Moravica pored Vatina

Reference[uredi | uredi izvor]

^ J.J. Erler: "Banat", Pančevo 2003.
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Mileker, Feliks; Pantić, Kosta; Belča, Dušan (2005). Letopisi opština u južnom Banatu. ISBN 978-86-85075-04-9.
Izvor Monografija Podunavske oblasti 1812-1927 sastavio Dr, Vladimir Margan biv. Predsednik Oblasnog odbora Komesar Oblasne Samouprave, „Napredak Pančevo”, objavljeno 1927.
Teritorija Podunavske Oblasti napisao Dr. Vladimir Margan Predsednik Obl. Odbora Smederevu 1928.*
Istorijiski preglad Podunavske Oblasti Banatski deo napisao: Feliks Mileker, bibliotekar i kustos gradske biblioteke i muzeja u Vršcu 1928.
Milekerovi letopisi južno Banatskih opština. ISBN 978-86-85075-04-9..
Vattinai östelep (Praistorijsko naselje u Vatinu) objavljeno je 1905. godine.
Letopisa Period 1812 – 2009. M. Marina: Beč 2009. Sastavio od Pisanih tragova, Letopisa, po predanju o selu Vatina nastanak sela ko su bili Doseljenici čime se bavili meštani.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[1] J.J. Erler: "Banat", Pančevo 2003.

[2] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[3] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[4] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]