Verona

Koordinate: 45° 26′ 17″ S; 10° 59′ 37″ I / 45.438056° S; 10.993611° I / 45.438056; 10.993611
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Za druge upotrebe pogledajte stranicu Verona (višeznačna odrednica).
Verona
Verona
Panorama starog grada
Zastava
Zastava
Grb
Grb
Administrativni podaci
Država Italija
RegijaVeneto
Stanovništvo
Stanovništvo‍
 — 265.081
 — gustina1.282,82 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate45° 26′ 17″ S; 10° 59′ 37″ I / 45.438056° S; 10.993611° I / 45.438056; 10.993611
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina59 m
Površina206,64 km2
Verona na karti Italije
Verona
Verona
Verona na karti Italije
Ostali podaci
GradonačelnikFederiko Sboarina
Poštanski broj37100
Pozivni broj045
Registarska oznakaVR
Veb-sajt
verona.it

Verona (ital. Verona) grad je u severnoj Italiji.[1] Verona je drugi najveći grad (posle Venecije) u pokrajini Veneto i upravno središte istoimenog okruga Verona.

Verona je svetski poznata kao mesto gde se odvija radnja Šekspirove drame Romeo i Julija, u čiju čast je uređeno više mesta u gradu, zbog čega grad nazivaju i "Gradom romantike". Rimska arena u Veroni iz 1. veka jedna je od najvećih i najbolje očuvanih. Mogla je primiti 22.000 gledalaca, a i danas se koristi za razne priredbe. U Veroni se, pored ostalih, svake jeseni održava i najveći svetski sajam kamena.

Geografija[uredi | uredi izvor]

Reka Adiđe je neizostavni simbol grada

Verona se nalazi u severnom delu Italije. Od prestonice Rima grad je udaljen 520 km severno, a od sedišta pokrajine, Venecije, 120 km zapadno.

Reljef[uredi | uredi izvor]

Verona se nalazi u središnjem delu Padske nizije. Grad se smestio u južnoj podgorini Alpa, na strateški važnom mestu gde dolina reke Adiđe, kao važan saobraćajni pravac, izlazi iz alpskog predela u ravničarski.

Klima[uredi | uredi izvor]

Klima u Veroni je izmenjeno sredozemna klima sa znatnim uticajem sa kontinentalnog Severa. Stoga su zime nešto oštrije, a leta blaža nego u južnijim delovima Italije.

Klima (Verona)
Pokazatelj \ Mesec .Jan. .Feb. .Mar. .Apr. .Maj. .Jun. .Jul. .Avg. .Sep. .Okt. .Nov. .Dec. .God.
Srednji maksimum, °C (°F) 6,2
(43,2) 		9,0
(48,2) 		13,8
(56,8) 		17,9
(64,2) 		23,6
(74,5) 		27,2
(81) 		30,0
(86) 		29,5
(85,1) 		24,9
(76,8) 		18,5
(65,3) 		11,7
(53,1) 		7,2
(45) 		30
(86)
Srednji minimum, °C (°F) −1,3
(29,7) 		0,0
(32) 		3,6
(38,5) 		7,3
(45,1) 		12,4
(54,3) 		16,3
(61,3) 		18,8
(65,8) 		18,4
(65,1) 		14,1
(57,4) 		9,4
(48,9) 		3,9
(39) 		−0,2
(31,6) 		−1,3
(29,7)
Količina padavina, mm (in) 39,7
(15,63) 		33,6
(13,23) 		45,2
(17,8) 		73,0
(28,74) 		70,1
(27,6) 		85,0
(33,46) 		62,9
(24,76) 		84,2
(33,15) 		78,0
(30,71) 		82,1
(32,32) 		73,2
(28,82) 		56,3
(22,17) 		783,3
(308,39)
[traži se izvor]

Vode[uredi | uredi izvor]

Kroz grad protiče reka Adiđe, koja na ovom mestu izlazi iz klisurastog dela svoje doline i ulazi u Padsku niziju. Gradsko jezgro je strateški smešteno unutar luka koji na ovom mestu pravi reka. Jezero Garda se nalazi 20 km zapadno od grada.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Pravilna ulična mreža vodi poreklo od antičke Verone
Porta Leoni, jedna od starorimskih kapija
Trg Erbe je glavno stecište Verone
Toranj Lambertijevih

Šire područje Verone bilo je naseljeno još u vreme praistorije. Oko 300. p. n. e. ovo područje je palo pod vlast Rimljana. Veoma brzo javilo se gradsko naselje pod današnjim imenom. Iako antička Verona nije imala izuzetan značaj među starorimskim gradovima, iza nje je ostalo dosta solidno očuvanih građevina, poput arene i par gradskih kapija.

Na početku srednjeg veka strateški položaj dao je Veroni doneo je nekoliko burnih vekova vladavine varvarskih plemena (Goti, Vizigoti, Lombardi). Posle toga grad pada pod uticaj bavarskih vladara, a zapravo stiče nezavisnost. Uskoro grad postoje jedna od severnoitalijanskih gradova-državica. U ovo vreme Verona se brzo razvija, a njen uticaj se širi severnom Italijom. Međutim, sukobi oko vladanja gradom dovode do pada Verone pod vlast Mletačke republike na početku 15. veka i takvo stanje ostaje do kraja 18. veka.

Propašću i ukidanjem Mletačke republike od strane Napoleona 1797. godine Kampoformijskim mirom počinje vreme naglih istorijskih promena za Veronu. Tokom Napoleonovih ratova Verona je bila deo njegove Kraljevine Italije, da bi potom bila deo Lombardo-Venecije, vazalne države Habzburške monarhije. 1866. godine Verona i okolina su pridruženi novoosnovanoj Kraljevini Italiji. Ovako buran 19. vek doveo je do propadanja grada i smanjenja stanovništva.

Tokom 20. veka Verona je izbegla razaranja u svetskim ratovima i relativno bezbolno prošla kroz dato razdoblje. Međutim, prva polovina veka bila je obeležena privrednim teškoćama, naglom urbanizacijom grada nauštrb iseljavanja i smanjenja broja stanovnika u okolnoj oblasti. Novi uzlet grad doživljava 70-ih godina sa razvojem turizma i decentralizacijom vlasti na niže nivoe. Poslednjih godina Verona se razvijala znatno brže nego većina gradova u državi.

Stanovništvo[uredi | uredi izvor]

Prema rezultatima popisa stanovništva 2011. u opštini je živelo 252.520 stanovnika.[2]

Demografija
1931.1936.1951.1961.1971.1981.1991.2001.2011.
145.863153.555178.415221.001266.205265.932255.824253.208252.520

Godine 2008.. Verona je imala nešto blizu 270.000 stanovnika, što je 2,5 puta više nego pre jednog veka. Verona ima i znatno prigradsko područje, sa kojim broji oko pola miliona stanovnika.

Grad danas ima značajan udeo imigrantskog stanovništva. 91% stanovnika su građani Italije. Ostalih 9% su doseljenici iz svih krajeva svega, ali najviše sa Balkana.

Gradska arhitektura[uredi | uredi izvor]

Verona je grad sa dugom istorijom. Tako, ulična mreža današnjeg grada odgovara starorimskoj, a sačuvano je i nekoliko antičkih građevina (arena, gradske kapije). Pored toga očuvano staro gradsko jezgro sadrži i niz crkava, gradskih zdanja, palata.

Partnerski gradovi[uredi | uredi izvor]

Ličnosti[uredi | uredi izvor]

Galerija[uredi | uredi izvor]

  • Veronska arena na trgu Bra
    Veronska arena na trgu Bra
  • Porta Borsari
    Porta Borsari
  • Julijin balkon
    Julijin balkon
  • Gradska katedrala
    Gradska katedrala
  • Palata Mafej
    Palata Mafej
  • Crkva San Zeno
    Crkva San Zeno
  • Trg Sinjori
    Trg Sinjori
  • Stari most Skaligero preko Adiđea
    Stari most Skaligero preko Adiđea

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Mišić, Milan, ur. (2005). Enciklopedija Britanika. V-Đ. Beograd: Narodna knjiga : Politika. str. 40. ISBN 86-331-2112-3. 
  2. ^ „Statistiche I.Stat”. ISTAT. 28. 12. 2012. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Верона&oldid=27684191”