Vlada Popović
| Vlada Popović | |
|---|---|
 Vlada Popović | |
| Lični podaci | |
| Puno ime | Vlada Popović |
| Datum rođenja | 10. novembar 1911. |
| Mesto rođenja | Novi Sad, Austrougarska |
| Datum smrti | 4. decembar 1999. (88 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, SR Jugoslavija |
Vlada Popović (Novi Sad, 10. novembar 1911 – Novi Sad, 4. decembar 1999) bio je srpski i jugoslovenski operski pevač, bariton, pozorišni publicista, pravnik i eminentni kulturni i pozorišni radnik.[1] Otac mu se zvao Teodor i bio je zemljoranik, a majka Milica Popović rođ. Sremčević. Sa suprugom Smiljom rođ. Šijački imao je sina Teodora. Osnovnu školu i gimnaziju je završio u Novom Sadu (1929), a pravni fakultet je upisao u Beogradu i završio u Zagrebu (1937).[2]
Sklonosti i obrazovanje
[uredi | uredi izvor]Od rane mladosti je bio sklon muzici i pevanju. Bio je solista gimnazijskog hora, prvo kao sopran, a kasnije kao bariton. Dirigent hora, Svetolik Pašćan, vodio je tada najbolji srednjoškolski hor u zemlji.[3] Vlada Popović je učio pevanje privatno, od 1930. do 1936, kod poznatih pedagoga Nikolaja Baranova i Nadežde Arhipove. Tada je nastupao na mnogim dobrotvornim koncertima, ali i na reprezentativnom prikazu muzičkog života Novog Sada preko Radio Beograda.[2]
Kao advokatski pripravnik radio je od 1937. do 1941. i obavezni staž je stekao u sudu. 1938. je izabran za prvog sekretara Udruženja advokatskih pripravnika. Aktivno je učestvovao u omladinskom pokretu - OMPOK-u, a u Prosvetno-izdavačkoj zadruzi Zmaj je bio član uprave.[2] Tokom Drugog svetskog rata nije radio u struci, već je sarađivao sa Narodno oslobodilačkim pokretom. Od 1943, bio je u ilegali.
Operski pevač i kulturni radnik
[uredi | uredi izvor]Nakon oslobođenja, Vlada Popović je počeo da radi u Povereništvu za prosvetu i kulturu kao referent za pozorište i muziku (1844-1846), da bi 1846. postao v. d. upravnika Srpskog narodnog pozorišta, a posle kraćeg vremena dramaturg i direktor Drame. Od avgusta 1948. do kraja maja 1950, bio je direktor Državne pozorišne škole. Glavni urednik lista Naša scena, bio je u periodu od 1950. do 1954. godine.
Pored navedenih obaveza, solista Opere Srpskog narodnog pozorišta je postao 1948. godine. Debitovao je u ulozi Žorža Žermona u Verdijevoj operi Travijata. Operski staž je tekao do 1967. godine i u tom periodu se ostvario kao lirski ili dramski bariton u 28 uloga.[3]
Bio je veoma cenjen i omiljeni solista zbog mekog glasa, jasne dikcije i sugestivne izražajnosti sa visokom dozom lirizma i prefinjene osećajnosti sadržanom u pravom muškom glasu.[2]
Bivajući ispunjen profesijom kojoj je uvek težio, paralelno je i dalje radio poslove od velike odgovornosti u samom pozorištu. Tako je ponovo bio v. d. direktora Drame SNP-a (1953-1954), zatim v. d. direktora Opere (1958-1962), a kada je završio karijeru operskog pevača, sve do odlaska u penziju, bio je stalni direktor Drame (1967-1969).
Svedočenja kolega i savremenika
[uredi | uredi izvor]Miloš Hadžić, upravnik SNP-a je o njemu rekao sledeće: „Njegovo ponašanje u pozorištu uvek je bilo uzor čistote, lepote, nenametljivosti, skromnosti, ali takve pasionorane istrajnosti i razumevanja stvari da samo slep to može prenebregnuti”. Reditelj Bora Hanauska je svedočio o tome da je Vlada Popović u uzburkani pozorišni život unosio radnu harmoničnost, a Dejan Mijač je isticao kvalitet njegovog ophođenja sa ljudima: „Njegovo vreme nije bilo vreme rukovođenja, nego vreme prijateljskog bdenja i strpljivog istrajavanja, i vreme probranog ukusa”. Radovan Popović je ocenio da je on bio i jedan od najdarovitijih pozorišnih pisaca-feljtonista i portretista.[2]
Ostali poslovi i aktivnosti
[uredi | uredi izvor]- Pripremio je zajedno sa Petrom Marjanovićem, muzičko scensku panoramu: Novosadska promenada, koja je na sceni SNP-a izvođena preko sto puta;
- Uredio je spomenicu o 25-godišnjici obnavljanja Opere SNP-a;
- Bio je član redakcija: Vojvođanske scene, Pozorišta i Saveza amaterskih pozorišta Vojvodine. Pisao je članke, kritike, eseje, dnevničke beleške i zapise o dramskim i operskim predstavama, o utiscima sa operskih predstava u Milanu, Bolonji, Rimu i Parizu, o muzičkom životu Novog Sada u prošlosti, iznosio je svoja zapažanja o glumi i glumcima, o pevanju i pevačima.[2] Veći deo tih tekstova je sabrao u knjizi Zapisi iz pozorišta (Novi Sad : Srpsko narodno pozorište, 1982).
Društveni radnik
[uredi | uredi izvor]- Biran je za odbornika Skupštine opštine i za poslanika Prosvetno-kulturnog veća Skupštine Vojvodine;
- bio je potpredsednik uprave Saveza amaterskih pozorišta;
Bista Vlade Popovića, rad Bogdana Šuputa. Bista je muzejska građa Pozorišnog muzeja Vojvodine, deo legata Vlade Popovića - bio je stalni član-saradnik Matice srpske, član njenog Upravnog odbora (1956-1979) i Saveta (1987-1991);
- nalazio se među osnivačima Sterijinog pozorja i
- bio je član Glavnog odbora i poslenik Jugoslovenskih pozorišnih igara (1956-1979)
Nagrade
[uredi | uredi izvor]- Oktobarska nagrada Grada Novog Sada (1966);
- Zlatna medalja SNP-a "Jovan Đorđević" (1974);
- Plakete Sterijinog pozorja;
- Iskre kulture Zavoda za kulturu Vojvodine;
- Zlatne značke Kulturno-prosvetne zajednice Srbije;
- Diplome Zajednice profesionalnih pozorišta Vojvodine (1980);
- Diplome Matice srpske;
- Orden rada sa zlatnim vencem (1961);
- Bio je počasni član Udruženja muzičkih umetnika Vojvodine.
Legat Pozorišnom muzeju Vojvodine
[uredi | uredi izvor]Sav radni materijal koji je ostavio za sobom, svu tu impozantnu građu, kao i stručnu teatrološku biblioteku, beleške, korespondenciju, pozorišne programe i plakate, gramofonske ploče i drugu brojnu ostavštinu zaveštao je Pozorišnom muzeju Vojvodine.[4] Njegov sin, Teodor Popović, poklonio je Muzeju očevu biblioteku sa više od 1 100 naslova među kojima se nalaze i stara i retka izdanja. Legat Vlade Popovića je ujedno i najveći legat Pozorišnog muzeja Vojvodine.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Kovačević Krešimir i saradnici "Muzička enciklopedija" Jugoslavenski leksikografski zavod Zagreb 1971.
- ^ a b v g d đ Enciklopedija Novog Sada, knjiga 21 (POL—POŠ), gl. urednik dr Dušan Popov, Novosadski klub – D. o. o. "Dnevnik – novine i časopisi”, Novi Sad 2003, str. 142–144.
- ^ a b „POPOVIĆ Vlada | Enciklopedija Srpskog narodnog pozorišta” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2019-01-15.
- ^ POZORIŠNI muzej Vojvodine : povodom 30 godina Pozorišnog muzeja Vojvodine = Theatre Museum of Vojvodina : for the 30th anniversary of Theatre Museum of Vojvodina, Novi Sad : Pozorišni muzej Vojvodine, 2012. str. 38