Vojin Veličković
| Vojin Veličković | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Nadimak | Vojkan |
| Datum rođenja | 18. februar 1914. |
| Mesto rođenja | Beograd, Kraljevina Srbija |
| Datum smrti | 2001. (86/87 god.) |
| Mesto smrti | Jagodina, SR Jugoslavija |
| Zanimanje | Slikar, Pedagog |
Vojin Veličković Vojkan (Beograd, 18. februar 1914. – Jagodina, 2001.) bio je srpski slikar i pedagog.
Biografija
[uredi | uredi izvor]Odrastanje i obrazovanje
[uredi | uredi izvor]Otac Vojina Veličkovića bio je Mladen, tipografski radnik u Državnoj markarnici[1] u Beogradu. Majka mu je bila Kosara, domaćica i krojačica. Živeli su u ulici Kneza Danila na Paliluli.
Vojin je četiri razreda osnovne škole završio u Beogradu. Nakon što je otac Mladen dobio posao u paraćinskom stovarištu bombona, čokolada i ratluka u vlasniku braće Milojković, porodica se seli u Paraćin i Vojin tamo pohađa gimnaziju. U istoj klupi u gimnaziji Vojin je sedeo sa Brankom Krsmanovićem.[2]
U gimnaziji, Vojinov profesor slikarstva bio je Boris Rjasjanski. Profesor Rjasjanski poverava Vojinu slikanje fresaka Jovana Krstitelja u enterijeru crkve Svetog Đorđa u Gornjoj Mutnici.
Peti rezred gimnazije Vojin završava u Drugoj muškoj gimnaziji u Beogradu 1931. U septembru sledeće godine Vojin upisuje Umetničku školu, u nastavničkom odseku. U junu 1937. Vojin Veličković je diplomirao na nastavničkom odseku Umetničke škole.[2]
Karijera slikara i pedagoga
[uredi | uredi izvor]Odmah nakon diplomiranja učestvuje na kolektivnoj izložbi slika svršenih učenika Umetničke škole koja je održana u paviljonu Cvijeta Zuzorić na Kalemegdanu. Veličković je izložio tri svoje slike: "Pirika", "Pirikin akt" i poluakt "Cigančica", sve tri rađene uljanom tehnikom. Dve potonje slike otkupio je Geca Kon. Sa dobijenim novcem, Veličković odlazi na svoje prvo studijsko putovanje u Pariz.[2]
Septembra 1937. upisuje se na Akademski odsek na Umetničkoj školi. Profesori su mu bili, između ostalih, Beta Vukanović, Ivan Radović, Ljubomir Ivanović i Nikola Bešević. Diplomirao je 7. juna 1938. i dobio zvanje učitelja veština i pravo da predaje umetnost u nižim i višim školama.[2]
1938. Veličković je imao svoju prvu samostalnu izložbu slika u Paraćinu, u zgradi Štedionice. Ubrzo, organizuje sa Pericom Milivojevićem, izložbu svojih slika u zgradi Gimnazije u Jagodini.
Sledeće godine Veličković pohađa vojnu obuku za rezervne oficire u Goraždu. Po povratku iz vojske odlukom Ministarstva prosvete biva postavljen za privremenog učitelja veština Realne gimnazije u Kumanovu. 6. aprila 1941. doživeo je bombardovanje Beograda dok je u Beogradu bio na vojnoj vežbi.[2]
Tri ratne godine proveo je u Jagodinskoj gimnaziji. 1944. vraća se u Paraćin i zapošljava kao službenik Električnog odeljenja opštine u Paraćinu. Oktobra 1944. mobilisan je od strane NOV u čijim redovima provodi oko pola godine, radeći uglavnom portrete partijskih rukovodilaca za potrebe javnih manifestacija. U tom poslu pomaže mu italijanski zarobljenik Valero Konti.[2]
Po oslobođenju, vraća se u Jagodinu da radi kao učitelj veština i na tom poslu će ostati do penzionisanja. 1946. Veličković pokreće Tehnički odsek srednjoškolske narodne omladine koja marta 1949. prerasta u pravu likovnu školu koju su pohađali mnogi jagodinski slikari, izeđu ostalih: Ljubodrag Jaković-Jale, Dragutin Tavrić, Ilija Vukićević, Arsa Milošević, Vlada Todorović, Boris Češkov, Živojin Pavlović, Vojislav Jakić, Rajna Nikolić, Aleksandar Urošević-Matra, Dubravka Milanović, Dragana Milosavljević, Milan Miletić...[2]
U januaru 1965. Veličković je primljen u članstvo Udruženja likovnih umetnika Srbije.[3]
Izložbe
[uredi | uredi izvor]Samostalne
[uredi | uredi izvor]- Paraćin 1938, 1957, 1985.
- Jagodina/Svetozarevo 1939, 1953, 1955, 1958, 1962, 1966, 1969, 1974, 1979.
- Rekovac 1977.
- Dom inženjera i tehničara u Beogradu, 1977, 1980.
- Kulturni centar u Beogradu 1982.
- Galerija doma JNA u Beogradu 1988.
Kolektivne
[uredi | uredi izvor]- Paviljon Cvijeta Zuzorić 1938.
- Jagodina/Svetozarevo 1956, 1961, 1963, 1964.
- Izložbe ULUS-a 1967, 1971-1982.
Umetnički stil
[uredi | uredi izvor]Po rafiniranom korišćenju boja Veličković je vezan za tekovine francuske umetnosti. U njegovoj svetloj paleti preovlađuju tonovi oplemenjene zelene, mrke, okera, sive i plave boje. Lirske harmonije ostvarene su pomoću dominantnih zelenih i efektnih ritmova akcentovanih crvenih tonova. Pomoću tonskog bogatstva ostvaruje sklad između solidne i znalački nanete forme i meke slivene svetlosti, što slikama donosi koloristički plasticitet.[2]
Nagrade
[uredi | uredi izvor]- Nagrada fonda "Svetozar Marković" za životno delo, Svetozarevo 1970.
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Ustanova u kojoj su štampane poštanske i taksene marke i druge vrednosne hartije
- ^ a b v g d đ e ž Bojkić, Mira (1999). Pantić, Branimir, ur. Vojin Veličković Vojkan. Jagodina: Zavičajni muzej Jagodina.
- ^ „Stara Jagodina na slikama Vojkana Veličkovića iz zbirke Zavičajnog muzeja Jagodina” (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-12-17.
