Vrnčani (Čačak)

Vrnčani
Vrnčani;
	Grb
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Moravički
Opština	Čačak
Stanovništvo
— 2022.	151
Geografske karakteristike
Koordinate	43° 55′ 59″ S; 20° 09′ 01″ I / 43.933028° S; 20.150235° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	657 m
Površina	20,41 km2
	Vrnčani Vrnčani na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	32242
Pozivni broj	032
Registarska oznaka	ČA

Vrnčani je naselje u Srbiji u opštini Čačak u Moravičkom okrugu. Prema popisu iz 2022. bilo je 151 stanovnika.

Geografija

Selo Vrnčani leži na jugo-zapadnom delu planine Kablar i zahvata levu stranu Ovčarsko-Kablarske klisure. Preko južne strane sela prolazi reka Zapadna Morava. Sa jugozapada, selo štiti planina Orovica, a sa zapadne strane Čarapića potok deli selo, a i opštinu Čačak od Gornje Dobrinje koja je smeštena u opštini Požega. Sa severne strane je selo Jančići. Po površini Vrnčani su gotovo najveće selo opštine Čačak, a po broju stanovnika najmanje. Porvšina je 2.041 hektar, 17 ari i 63 m². Manji deo zauzimaju njive, livade i voćnjaci, a veći deo je neplodno zemljište (šume, krš...)

Istorija

Najstariji stanovnici sela Vrnčana su bili Iliri, koji su na toj teritoriji živeli oko 7. veka p. n. e. Posle toga su selo naselili Rimljani, za koje istorijske činjenice govore da su koristili toplu vodu iz Ovčar Banje. Turci su ovo selo okupirali 1460. godine i tada se naselili na mestu Ravnine koje je bilo, a i danas je, raskrsnica više Opština (Čačak, Gornji Milanovac, Požega). Postoje dva popisa (Građa istorijskog arhiva u Čačku), koja su jako bitna za Vrnčane: popis iz 1525. godine, a drugi je izvršen između 1525. i 1528. godine. Prema popisu iz 1525. godine u selu je bilo 29 domova, 14 neoženjenih, 1 baština, 1 manastir (Manastir Preobraženja), 1 mlin koji radi pola godine, prihod sela je bio 5124 aspre. Vrnčani su pripadali Smederevskom sandžaku, a kasnije nahiji Rudnička Morava.^[1]

Manastiri

Na teritoriji sela Vrnčani se nalazi nekoliko manastira Ovčarsko-kablarske klisure: Staro Preobraženje, Blagoveštenje, Ilinje i Savinje.

Demografija

U naselju Vrnčani živi 241 punoletni stanovnik, a prosečna starost stanovništva iznosi 46,2 godina (43,8 kod muškaraca i 48,9 kod žena). U naselju ima 89 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,08.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[2]
Godina	Stanovnika
1948.	545
1953.	704
1961.	616
1971.	523
1981.	448
1991.	368	368
2002.	279	284
2011.	222

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[3]

Srbi	276	98,92%
Muslimani	1	0,35%
Makedonci	1	0,35%
nepoznato	1	0,35%

Stanovništvo prema polu i starosti^[4]


	m	ž
?	1	0
80+	4	8
75—79	5	8
70—74	9	10
65—69	16	12
60—64	11	11
55—59	12	9
50—54	7	10
45—49	11	6
40—44	11	19
35—39	5	1
30—34	12	8
25—29	6	6
20—24	11	9
15—19	9	3
10—14	4	3
5—9	9	1
0—4	5	7
Prosek :	43,8	48,9

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	77	133	132	134	118	105	89

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	23	23	7	13	10	10	2	1	0	0	3,08

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena
Muški	130	37	79	13	1
Ženski	120	10	77	32	1
UKUPNO	250	47	156	45	2

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	96	63	0	0	9
Ženski	53	45	0	0	2
UKUPNO	149	108	0	0	11
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	1	8	4	1	4
Ženski	0	0	0	0	0
UKUPNO	1	8	4	1	4
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	1	1	2	0
Ženski	0	0	0	4	1
UKUPNO	0	1	1	6	1
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	2	0	0	0
Ženski	1	0	0	0
UKUPNO	3	0	0	0

Reference

^ Relja Kandić: „Vrnčani i okolina“: Mesna zajednica Vrnčani, Čačak, 2002.
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Spoljašnje veze

[1] Relja Kandić: „Vrnčani i okolina“: Mesna zajednica Vrnčani, Čačak, 2002.

[2] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[3] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[4] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]