Goldendejl (Vašington)
| Goldendejl engl. Goldendale | |
|---|---|
 Pogled iz vazduha na Goldendejl, Vašington, SAD. | |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Sjedinjene Američke Države |
| Federalna jedinica |  Vašington |
| Okrug | Klikitat |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2010. | 3.407 |
| — gustina | 521,75 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 45° 49′ 16″ S; 120° 49′ 17″ Z / 45.821111° S; 120.821389° Z |
| Vremenska zona | UTC-8, leti UTC-7 |
| Aps. visina | 499 m |
| Površina | 6,53 km2 |
| — voda | 0 km2 |
 | |
  Goldendejl Goldendejl na karti SAD | |
| Ostali podaci | |
| Pozivni broj | 509 |
| ZIP kod | 98620 |
| FIPS kod | 53-27435 |
Goldendejl (engl. Goldendale) grad je u američkoj saveznoj državi Vašington, sjedište okruga Klikitat. Po popisu stanovništva iz 2010. godine u njemu je živelo 3.407 stanovnika.[1], a prema popisu iz 2000. 2.760 što je smanjenje od 9,4%. Grad se nalazi u blizini klisure rijeke Kolumbije. Nalazi se u primarno poljoprivrednom području, a takođe je u blizini Državnog parka Opservatorija Goldendejl. Dolina u kojoj se nalazi Goldendejl pruža pogled na Kaskadske planine na zapadu i planine Simkoe na sjeveru.
Istorija
[uredi | uredi izvor]Godine 1859. grad je dobio ime od ranog zemljoposjednika Džona Goldena, farmera rođenog u Pensilvaniji koji se nastanio sa svojom ženom iz Oregona. Dom njegove ćerke u ulici Kolumbus i Kolins i dalje stoji u centru Goldendejla. Grad je određen kao sjedište okruga Klikitat okruga 1878. godine. Goldendejl je zvanično registrovan 14. novembra 1879. godine. Veliki dio mladog grada, uključujući i zgradu okružnog suda, uništen je u razornom požaru 13. maja 1888. godine.[2]
Geografija
[uredi | uredi izvor].jpg)
Prema Birou za popis stanovništva Sjedinjenih Država, grad ima ukupnu površinu od 252 sq mi (652,68 km2), od čega je sve zemljište.[3]
Nadmorska visina Goldendejla u zgradi okružnog suda je 498 meters (1.634 feet).
Rijeka Mali Klikitat teče otprilike od istoka prema zapadu preko sjevernog dijela grada. Bladgud Krik, izvor vode koji se u potpunosti napaja iz izvora tokom cijele godine, prolazi kroz sjeverozapadni dio grada i ukršta se sa Malim Klikitatom zapadno od grada. Obje su izvori kalifornijske pastrmke, kao i dom vodenih ptica kao što su velika plava čaplja i nekoliko vrsta pataka. Bladgud Krik obezbjeđuje dio Goldendejlove vode za piće i zatvoren je na izvoru u tu svrhu.
Američki put 97 prolazi duž istočne granice grada i povezuje Goldendejl sa Interstate 84, 21 km (13 mi) južno u državi Oregon i državni put 14, koji je 19 km (12 mi) južno i ide duž Vašingtonske strane rijeke Kolumbije. Državni put 142 stvara glavnu rutu istok-zapad kroz Goldendejl, počevši od američkog puta 97 na sjevernom kraju grada.
Klima
[uredi | uredi izvor]Goldendale ima kontinentalnu mediteransku klimu (prema Kepenu Dsb, odnosno toplo-ljetnja vlažna kontinentalna klima pod uticajem Mediterana). Kišna sjenka Kaskadskih planina stvara jasnu i vidljivu razliku između sušnih i suvih područja južno od zajednice i područja sa bujnijim drvećem na sjeveru. Ovo stvara predio otvorenih prerija sa travom prošaranim šikarom i zečjim grmom koji sadrži povremeno drvo kleke, dok se zaštićenija područja sastoje od savana ponderosa bora i hrasta.
Oblačni dani su rijetki, uglavnom u kasnu jesen i tokom zime. Ljetnje temperature mogu dostići i preko 100 °F or 37,8 °C, dok zimi, kada se javlja većina godišnjih padavina od oko 17 inča ili 430 milimetara, mogu se videti temperature ispod 17 in or 430 mm, posebno u januaru. Ljetnje oluje sa grmljavinom se javljaju povremeno, posebno u julu i avgustu, ali zbog visoke baze oblaka, kiša rijetko dopire do zemlje u bilo kojoj značajnoj količini. Munje i šumski požari su česta pojava u ovo doba godine. Proljećno cvijeće i zelene livade i prerije čine Goldendejl posebno lijepim mjestom. Proljeće i ljeto mogu biti veoma burni jer vjetrovi Činuka sa Tihog okeana idu kroz klanac rijeke Kolumbije. Jesen ima tendenciju da bude skoro bez vjetra, a jesenje hrastovo lišće dodaju lijep dodir zlatne rđe crvene na Opservatorijsko brdu na sjevernoj strani grada.
| Klima Goldendejl (Vašington) (1991–2020. normalno, ekstremno 1895–2022.) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Apsolutni maksimum, °C (°F) | 19 (66) |
22 (72) |
27 (80) |
33 (91) |
39 (102) |
45 (113) |
43 (110) |
42 (108) |
39 (103) |
32 (89) |
22 (71) |
18 (64) |
45 (113) |
| Srednji maksimum, °C (°F) | 12,4 (54,4) |
13,8 (56,8) |
19 (66,2) |
24,3 (75,8) |
30,7 (87,2) |
34,2 (93,5) |
38,5 (101,3) |
38,2 (100,8) |
34,3 (93,7) |
26,3 (79,4) |
17,2 (62,9) |
11,5 (52,7) |
39,4 (103,0) |
| Maksimum, °C (°F) | 3,3 (37,9) |
6,7 (44,0) |
11 (51,8) |
15,1 (59,2) |
20,4 (68,7) |
24,2 (75,6) |
30,1 (86,1) |
30,1 (86,1) |
25,2 (77,3) |
16,8 (62,2) |
8,2 (46,8) |
2,7 (36,9) |
16,1 (61,0) |
| Prosek, °C (°F) | −0,6 (30,9) |
1,4 (34,5) |
4,7 (40,5) |
7,7 (45,9) |
12,2 (54,0) |
15,6 (60,1) |
19,9 (67,9) |
19,8 (67,6) |
15,3 (59,5) |
8,8 (47,9) |
2,9 (37,3) |
−0,9 (30,4) |
8,9 (48,0) |
| Minimum, °C (°F) | −4,5 (23,9) |
−3,8 (25,1) |
−1,6 (29,1) |
0,4 (32,7) |
4,1 (39,3) |
7 (44,6) |
9,8 (49,7) |
9,6 (49,2) |
5,3 (41,6) |
0,9 (33,6) |
−2,3 (27,8) |
−4,6 (23,8) |
1,7 (35,0) |
| Srednji minimum, °C (°F) | −12,8 (9,0) |
−10,8 (12,6) |
−7,2 (19,0) |
−4,8 (23,3) |
−2,1 (28,2) |
1,4 (34,5) |
4,3 (39,7) |
4,1 (39,3) |
−0,3 (31,5) |
−6 (21,2) |
−9,8 (14,4) |
−12,2 (10,1) |
−17,1 (1,2) |
| Apsolutni minimum, °C (°F) | −32 (−26) |
−27 (−17) |
−20 (−4) |
−9 (16) |
−7 (20) |
−7 (20) |
−1 (31) |
−2 (28) |
−7 (19) |
−14 (6) |
−24 (−12) |
−28 (−18) |
−32 (−26) |
| Količina padavinamm (in) | 69,9 (2,75) |
45,2 (1,78) |
40,9 (1,61) |
27,7 (1,09) |
26,4 (1,04) |
14 (0,55) |
3 (0,12) |
3,8 (0,15) |
11,2 (0,44) |
34,5 (1,36) |
61,7 (2,43) |
80,8 (3,18) |
419,1 (16,50) |
| Količina snega, cm (in) | 25,9 (10,2) |
8,9 (3,5) |
1,5 (0,6) |
0 (0,0) |
0 (0,0) |
0 (0,0) |
0 (0,0) |
0 (0,0) |
0 (0,0) |
0 (0,0) |
6,9 (2,7) |
24,4 (9,6) |
67,6 (26,6) |
| Dani sa padavinama (≥ 0.01 in) | 14,1 | 11,3 | 11,1 | 8,5 | 8,0 | 3,7 | 1,3 | 1,8 | 3,5 | 9,7 | 13,4 | 14,7 | 101,1 |
| Dani sa snegom (≥ 0.1 in) | 5,0 | 3,6 | 0,8 | 0,1 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 1,3 | 5,7 | 16,5 |
| Izvor: NOAA[4][5] | |||||||||||||
Demografija
[uredi | uredi izvor]
Popis 2010.
[uredi | uredi izvor]Prema popisu stanovništva iz 2010. u gradu je živelo 3.407 stanovnika, što je 353 (9,4%) stanovnika manje nego 2000. godine.[1] To je ukupno 1 462 domaćinstva i 858 porodica. Gustina naseljenosti je iznosila 13.520/sq mi (5.220,1/km2). Bilo je 1.635 stambenih jedinica sa prosečnom gustinom od 6.488/sq mi (2.505,0/km2). Rasni sastav grada bio je 88,3% bjelaca, 0,4% Afroamerikanaca, 4,1% Indijanaca, 0,5% Azijaca, 0,1% stanovnika Pacifičkog ostrva, 4,1% pripadnika drugih rasa i 2,6% pripadnika dvije ili više rasa. Hispanoamerikanci ili Latinoamerikanci bilo koje rase činili su 8,4% stanovništva.
Imalo je 1.462 domaćinstava, od kojih je 29,6% imalo djecu mlađu od 18 godina, 39,7% su bili bračni parovi koji su živeli zajedno, 13,9% je imalo žensko domaćinstvo bez prisutnog muža, 5,1% je imalo muško bez supruge, a 41,3% su bili neporodični. Od ukupnog broja domaćinstava njih 35,1% su činili pojedinci, a 14,4% je imalo nekoga ko je sam i ima 65 godina ili više. Prosječna veličina domaćinstva bila je 2,30, a prosječna veličina porodice 2,96.
Popis 2000.
[uredi | uredi izvor]Prema popisu 2000. godine,[6] u gradu je živelo 3760 ljudi, 1515 domaćinstava i 963 porodice. Gustina naseljenosti iznosila je 615.1/km2 (1.592,6 ljudi po kvadratnoj milji). Bilo je 1.690 stambenih jedinica sa prosječnom gustinom od 276.5/km2 (715,8 po kvadratnoj milji). Rasni sastav grada bio je 87,42% bjelaca, 0,21% Afroamerikanaca, 4,63% Indijanaca, 0,72% Azijaca, 0,27% stanovnika Pacifičkog ostrva, 4,07% drugih rasa i 2,69% od dvije ili više rasa. Hispanoamerikanci ili Latinoamerikanci bilo koje rase činili su 5,85% stanovništva.
Imalo je 1.462 domaćinstava, od kojih je 29,6% imalo djecu mlađu od 18 godina, 39,7% su bili bračni parovi koji su živeli zajedno, 13,9% je imalo žensko domaćinstvo bez prisutnog muža, 5,1% je imalo muško bez supruge, a 41,3% su bili neporodični. Od ukupnog broja domaćinstava njih 35,1% su činili pojedinci, a 14,4% je imalo nekoga ko je sam i imao 65 godina ili više. Prosječna veličina domaćinstva bila je 2,30, a prosječna veličina porodice 2,96.
Sumarum
[uredi | uredi izvor]| Grupa | 2000. | 2010. |
| Belci | 3.223 (85,7%) | 2.914 (85,5%) |
| Afroamerikanci | 8 (0,2%) | 12 (0,4%) |
| Azijati | 27 (0,7%) | 16 (0,5%) |
| Hispanoamerikanci | 220 (5,9%) | 287 (8,4%) |
| Ukupno | 3.760 | 3.407 |
Industrija
[uredi | uredi izvor]
Drvoprerađivačka i drvosječa su nekada bile glavne industrije u ovoj oblasti, ali su od tada prestale da postoje.
Sječa drveta, rančiranje, poljoprivreda, poljoprivreda su i dalje ključne industrije u ovoj oblasti, ali su tokom godina doživjele neka teška vremena, što je bio slučajan efekat na modernizaciju farmi i lakoću transporta proizvoda do luka na obali Oregona.
Zatvorena fabrika za preradu aluminijuma imala je veliki ekonomski uticaj već 35 godina i nastavlja da utiče na oblast jer penzioneri i dalje izvlače koristi iz decenija rada. Fabriku za smanjenje aluminijuma u oblasti Džon Dej izgradio je Harvi Aluminium (kasnije Martin Marieta, preteča konglomerata Lokid Martin) na industrijskoj lokaciji pored brane Džon Dej 1968. godine. Industrijski razvoj i poslovi iz toga donijeli su eru rasta i prosperiteta Goldendejlu tokom 35 godina, što je ovoj oblasti donijelo nove nivoe prosperiteta od visoko plaćenih industrijskih poslova sa značajnim beneficijama. Ova fabrika je dodala snagu platnog spiska i raznolikost privrede u oblasti Goldendejla zasnovane na drvnoj i poljoprivrednoj proizvodnji. Mnogi stanovnici ovog područja i dalje uživaju penzione i zdravstvene beneficije iz 35 godina rada industrije. Fabrika aluminijuma sa 3 smjene zaposlenosti na svom vrhuncu 70-ih i 80-ih zapošljavala je oko 1.400–1.800 ljudi i oko 800 u godinama od 1990. do 2003. Postrojenje je dobilo veliku dodelu energije po niskoj cijeni od hidroelektrične brane koja se nalazila u blizini, uz pretpostavku da će to podstaći industrijski razvoj i otvoriti radna mjesta i rezultirajući ekonomski razvoj. Godine 2003. topionica aluminijuma je prestala sa radom. Navedeni razlozi su visoki troškovi električne energije i niske svjetske cijene aluminijuma. Mnogi radnici su se preselili, dok su drugi ostali dok su se vratili u školu i prekvalifikovali za druga zanimanja. Zatvaranje fabrike aluminijuma izazvalo je ozbiljan ekonomski stres u ovoj oblasti.
U ovom trenutku Rabanco Regional Disposal je najveći pojedinačni poslodavac stanovnika u oblasti Goldendejl.
Kultura
[uredi | uredi izvor]
Goldendejl ima mnogo godišnjih građanskih aktivnosti uključujući sajam okruga Klikitat i rodeo, dane zajednice Goldendejl, koji se održavaju na travnjaku zgrade suda u Goldendejlu, i praznične parade.
Goldendejl je proslavio svoju četvrtu godišnju proslavu ponosa 2023. godine, koju je predvodila Goldendale Pride Alliance, dobrotvorna fondacija koju je osnovao Endru Halm.
Turizam
[uredi | uredi izvor]Turističke atrakcije Goldendejla uključuju opservatoriju Goldendejl, obližnji muzej umjetnosti Merihil[7] sa kolekcijom od 87 dijela Ogista Rodena i savremenu arhitektonsku konstrukciju firme Allied Works Architecture iz Portlanda,[8] i Merihil Stounhendž, u prirodnoj veličini cementna replika originalnog Stounhendža,[9] koji se nalazi deset minuta južno od Goldendejla. Replika, završena 1930. godine, predstavlja spomen na poginule u Prvom svjetskom ratu.
U centru Goldendejla, palata Presbi, sada muzej Presbi, takođe je turistička atrakcija sa nedavno restauriranim Ruselovim parnim traktorom iz 1898. godine i u kome se nalazi Istorijsko društvo okruga Klikitat.[10]
Mediji
[uredi | uredi izvor]Grad ima nedjeljne novine Goldendale Sentinel, koje se objavljuju sredom i imaju oko 3.200 pretplatnika širom okruga Klikitat. Osnovan je 1879. godine kao Klickitat Sentinel i apsorbovao je nekoliko rivalskih novina u Goldendejlu i okrugu do sredine 1910-ih godina. Novine ostaju u lokalnom vlasništvu svog izdavača.[11][12]
Važne osobe
[uredi | uredi izvor]- Brajan Karavej, UFC borac, među 10 najboljih i rodom iz Goldendejla
- Alan V. Džouns, general-major američke vojske[13]
- Porter Lejnhart, igrač američkog fudbala
- Lavina Vošis, lider plemena Rok Krik „iz oblasti južno od Goldendejla“, postala je predsjednica Jakima (indijanski rezervat).[14]
Galerija
[uredi | uredi izvor]-
Kupole teleskopa i pomoćna zgrada u Državnom parku opservatorije Goldendejl -
![Muzej Presbi. Fotografija je dio Arhiva fotografija Džona Margolisa na putu Amerike (1972-2008.)[15]](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Goldendale_Museum%2C_Goldendale%2C_Washington_LCCN2017708912.tif/lossy-page1-120px-Goldendale_Museum%2C_Goldendale%2C_Washington_LCCN2017708912.tif.jpg)
Muzej Presbi. Fotografija je dio Arhiva fotografija Džona Margolisa na putu Amerike (1972-2008.)[15]
![Muzej Presbi. Fotografija je dio Arhiva fotografija Džona Margolisa na putu Amerike (1972-2008.)[15]](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Goldendale_Museum%2C_Goldendale%2C_Washington_LCCN2017708912.tif/lossy-page1-120px-Goldendale_Museum%2C_Goldendale%2C_Washington_LCCN2017708912.tif.jpg)
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b „Washington Trend Report 2: State and Complete Places”. Arhivirano iz originala 23. 03. 2013. g. Pristupljeno 4. 1. 2013.
- ^ Becker, Paula (20. 8. 2015). „Goldendale — Thumbnail History”. HistoryLink. Pristupljeno 16. 5. 2019.
- ^ „US Gazetteer files 2010”. United States Census Bureau. Arhivirano iz originala 25. 1. 2012. g. Pristupljeno 19. 12. 2012.
- ^ „NOWData – NOAA Online Weather Data”. National Oceanic and Atmospheric Administration. Pristupljeno 19. 4. 2024.
- ^ „Summary of Monthly Normals 1991–2020”. National Oceanic and Atmospheric Administration. Pristupljeno 19. 4. 2024.
- ^ „US Gazetteer files: 2010, 2000, and 1990”. United States Census Bureau. 12. 2. 2011. Pristupljeno 23. 4. 2011.
- ^ Maryhill Museum Homepage
- ^ „Allied Works Architecture”. Arhivirano iz originala 27. 11. 2010. g. Pristupljeno 3. 12. 2010.
- ^ Washington State Legends "An American Stonehenge in Maryhill"
- ^ Presby Museum Homepage
- ^ Bagwell, Steve; Stapilus, Randy (2013). New Editions: The Northwest's newspapers as they were, are, and will be. Carlton, Oregon: Ridenbaugh Press. str. 218–219. ISBN 978-0-945648-10-9. OCLC 861618089.
- ^ „About The Goldendale Sentinel”. The Goldendale Sentinel. Arhivirano iz originala 24. 4. 2020. g. Pristupljeno 16. 5. 2019.
- ^ U.S. Department of War (5. 6. 1917). „U.S. World War I Draft Registration Cards, 1917-1918, Entry for Alan Walter Jones”
. Ancestry.com. Lehi, UT: Ancestry.com LLC. Pristupljeno 9. 11. 2019.
- ^ Farolito, Phil (6. 5. 2007). „Yakama chief balances old, new”. The Spokesman-Review, Spokesman.com. Pristupljeno 8. 4. 2013.
- ^ http://loc.gov/pictures/resource/mrg.06820/
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Morris, Richard B. (1996). Encyclopedia of American History (7. izd.). Collins Reference. ISBN 0062700553.
- Peter C. Mancall; Gary B. Nash; Allan M. Winkler; Charlene Mires; John W. Jeffries, ur. (2009). Encyclopedia of American History. Facts on File. ISBN 0816071365.
- Stanley I. Kutler (2002). Dictionary of American History (Third izd.). Charles Scribners & Sons. ISBN 0684805332.
- Paul S. Boyer (2001). The Oxford Companion to United States History. Oxford University Press. ISBN 0195082095.
- Michael Kazin; Rebecca Edwards; Adam Rothman, ur. (2011). The Concise Princeton Encyclopedia of American Political History. Princeton University Press. ISBN 0691152071.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
.svg){kind=small}
