Pređi na sadržaj

Gojko Berkuljan

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Gojko Berkuljan
Lični podaci
Datum rođenja(1923-09-06)6. septembar 1923.
Mesto rođenjaNikšić, Kraljevina Jugoslavija
Datum smrti21. decembar 1989.(1989-12-21) (66 god.)
Mesto smrtiCetinje, SFR Jugoslavija
ZanimanjeSlikar, Konzervator slika, Scenograf
Porodica
SupružnikZagorka Mitrović
Umetnički rad
PoljeSlikarstvo
PravacRealizam, Lirska apstrakcija

Gojko Berkuljan (Nikšić, 6. septembar 1923. – Cetinje, 21. decembar 1989.) bio je srpski slikar, konzervator i scenograf iz Crne Gore.

Biografija

[uredi | uredi izvor]

Gojkov otac Konstantin bio je borac crnogorskih jedinica u Balkanskim ratovima i Prvom svetskom ratu. Gojko je na Cetinju pohađao osnovnu i srednju školu.[1]

Gojka je Drugi svetski rat zatekao kao sedamnaestogodišnjaka. Pošto mu je otac interniran, Gojko se 1943. pridružio partizanima. Kraj rata dočekao je u Hercegovini, gde je i ranjen. Demobilisan je početkom 1947.[1] Neko vreme je proveo u Dobrovoljnom vatrogasnom društvu i često uživo pevao na Radio Cetinju, koje je funkcionisalo do osnivanja Radio Titograda 1949.[1]

Umjetničku školu u Herceg Novom završio je 1950. u klasi profesora Mila Milunovića i Petra Lubarde. Tokom studija, Berkuljan je učestvovao u očuvanju i reprodukciji fresaka u Pećkoj patrijaršiji i drugim manastirima Srpske pravoslavne crkve u Srbiji, Crnoj Gori i Makedoniji.

Po završetku studija radio je kao tehnički direktor časopisa Pobjeda i konzervator u Zavodu za zaštitu spomenika istorije na Cetinju. 1951. je zajedno sa Brankom Filipovićem i Aleksandrom Prijićem osnovao umetničku grupu „Trojica“. Njihovi radovi zasnovani na neuobičajenom pristupu komentarisani su kao pobuna protiv socijalističkog realizma i drugih umetničkih stereotipa tog perioda. Gojko Berkuljan se umetnički razvijao od realizma do lirskih kompozicija bliskih apstrakciji. Uglavnom je slikao crnogorski pejzaž, cveće, portrete i figuralne kompozicije.[2]

Od 1952. godine Berkuljan počinje da radi kao scenograf u pozorištu „Zetski dom“ i „Pozorištu za djecu Rajko Begović“, gde je dizajnirao više od 200 slika scenske scenografije. Pre odlaska u penziju kratko je bio na funkciji generalnog direktora Crnogorskog narodnog pozorišta u Podgorici.

Berkuljan je jedan od osnivača međunarodne izložbe „Salon 13. novembar” i pokretač nekadašnjeg Muzeja pozorišta na Cetinju. Dobitnik je mnogih nagrada i dve stipendije iz Fonda Moše Pijade: za specijalizaciju u Italiji (1954) i Francuskoj (1959).[1]

Samostalne izložbe

[uredi | uredi izvor]

Kolektivne izložbe

[uredi | uredi izvor]
  • 1950. Cetinje, Jesenja izložba;
  • 1951. Cetinje, Izložba likovnih umjetnika Jugoslavije;
  • 1951. Cetinje, Izložba likovne grupe „Trojica“
  • 1952. Kotor, Jesenja izložba ULUCG;
  • 1953. Beograd, Bijelo Polje, Ivangrad, Jesenja izložba ULUCG;
  • 1954. Zagreb, Ljubljana, Bar, Jesenja izložba ULUCG;
  • 1954. Dubrovnik, Izložba likovnih umjetnika Jugoslavije;
  • 1955. Sarajevo, Cetinje, Pljevlja, Proljećna izložba ULUCG;
  • 1955. Cetinje, Izložba grupe „Trojica“;
  • 1956. Beograd, Titograd, Nikšić, Jubilarna izložba ULUCG;
  • 1956. Beograd, Titograd, Nikšić, Jubilarna izložba ULUCG;
  • 1956. Ljubljana, Izložba likovnih umjetnika Jugoslavije;
  • 1957. Skoplje, Jesenja izložba ULUCG;
  • 1958. Titograd, Nikšić, Izložba grupe „Trojica“;
  • 1959. Beograd, Novi Sad, Titograd, Jesenja izložba ULUCG;
  • 1960. Ljubljana, Priština, Titograd, Jesenja izložba ULUCG;
  • 1962. Titograd, Kotor, Jesenja izložba ULUCG;
  • 1963. Beograd, Ljubljana, Rijeka, Dom JNA;
  • 1964. Cetinje, Majska izložba;
  • 1965. Budva, Izložba ULUCG;
  • 1965. Cetinje, Prva izložba salona „13 novembar“;
  • 1966. Cetinje, Budva, Izložba salona „13 novembar“;
  • 1967. Cetinje, Titograd, Izložba salona „13 novembar“;
  • 1967. Titograd, Izložba ULUCG;
  • 1968. Kluž (Rumunija), Izložba crnogorskih likovnih umjetnika;
  • 1970. Zagreb, Izložba likovnih umjetnika Jugoslavije;
  • 1972. Rim, Savremena crnogorska likovna umjetnost;
  • 1973. Brisel, Šarlroa, Savremena crnogorska likovna umjetnost;
  • 1974. Cetinje, Izložba „Umjetnici Jug slavije Njegošu“;
  • 1974. Zrenjanin, Izložba „Pejzaž u savremenoj umjetnosti Jugoslavije“;
  • 1975. Aranđelovac, Likovna manifestacija „Mermer i zvuci“;
  • 1975. Titograd, XXIII tradicionalna izložba ULUCG;
  • 1975 – 1976. Dablin, Lankašajr, Belfast, Saseks, Glazgov, Grupna izložba jugoslovenskih slikara;
  • 1976. Titograd, Jubilarna izložba ULUCG;
  • 1976. Priština, Izložba „Savremena crnogorska likovna umjetnost“;
  • 1979. Cetinje, XIII izložba salona „13. novembar“;
  • 1979. Kairo, Izložba „Pejzaž u crnogorskom slikarstvu“;
  • 1981. Moskva, Izložba „Umjetnost u Crnoj Gori od najstarijih vremena do danas“;
  • 1982. Cetinje, XVI izložba salona „13. novembar“;
  • 1982. Titograd, Tradicionalna izložba ULUCG“;
  • 1985. Titograd, 80 tradicionalna izložba ULUCG;
  • 1985. Cetinje, XIX izložba salona „13 novembar“;
  • 1986. Titograd, Jubilarna tradicionalna izložba ULUCG (’46-’86);
  • 1986. Tuzla, Izložba saveza likovnih umjetnika Jugoslavije;
  • 2005. Pariz (posthumno), Izložba „Vrhovi crnogorske likovne umjetnosti“;
  • 2009. Prijepolje (posthumno), Izložba „Dani evropske baštine“.[1]

Vidi još

[uredi | uredi izvor]

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ a b v g d đ „MONTENEGRINA - digitalna biblioteka crnogorske kulture i nasljedja - Likovna umjetnost - Gojko Berkuljan - Biografija i izložba radova”. www.montenegrina.net. Pristupljeno 2024-12-07. 
  2. ^ Likovna enciklopedija Jugoslavije, Tom 1, A – J. Zagreb: Jugoslavenski leksikografski zavod "Miroslav Krleža". 1984. str. 115. 

Literatura

[uredi | uredi izvor]
  • Pavle Vasić, Jubilarna izložba crnogorskih umetnika, Politika, 28. novembar. 1956. godine.
  • Dragutin Vujanović, Predgovor u katalogu za izložbu Gojka Berkuljana, Radnički univerzitet «Nikola Kovačević», Nikšić 1972.
  • Milan Marović, Predgovor u katalogu za izložbu, Umjetnička galerija Crne Gore, Cetinje 1973.
  • Olga Perović, Ovdje (bivši crnogorski likovni časopis), septembar 1973.
  • Mladen Lompar, Gojko Berkuljan – katalog retrospektivne izložbe, Umjetnički muzej SR Crne Gore, Cetinje, jul-avgust 1977.
  • Milo Kralj, Stvaralaštvo je stalno traženje, Borba, 9. april. 1977.
  • Opća enciklopedija JLZ – treće izdanje, tom II, str 151, Zagreb 1977.
  • Anton Zadrima, Crnogorski slikari i vajari, Književna opština Cetinje, 1986.
  • Olga Perović, Ogledi i kritike, Centar savremene umjetnosti Crne Gore, Podgorica, 1997.
  • Milan M. Marović, Prostor/vrijeme/trajanje – crnogorska likovna kritika, Centar savremene umjetnosti Crne Gore, Podgorica, 2000.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Гојко_Беркуљан&oldid=28916120”