Gromačnik
Gromačnik | |
|---|---|
 Dio Gromačnika sa seoskim domom (velika bijela zgrada) | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Hrvatska |
| Županija | Brodsko-posavska |
| Opština | Sibinj |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  556 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 45° 10′ 45″ S; 17° 57′ 18″ I / 45.17916656357315° S; 17.95511810857036° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 113 m |
  Gromačnik Gromačnik na karti Hrvatske | |
 Gromačnik Gromačnik na karti Brodsko-posavske županije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 35252 Sibinj |
| Pozivni broj | +385 35 |
Gromačnik je naseljeno mjesto u sastavu opštine Sibinj u Brodsko-posavskoj županiji, Republika Hrvatska.
Istorija
[uredi | uredi izvor]Stjepan, iz roda Borića bana, je imao sinove Petra i Ivana. Petar je imao sinove Ivana, Borića i Beluda, koji 1293. prodaju posjed Gromačnik Nikoli, sinu Inoče. Taj posjed je ranije kupio njihov otac Petar. Istočno od Gromačnika bio je Cheznyk, koji je bio jedan od posjeda Berislavića Grabarskih, koje su stekli putem zaloga. 1464. Požeški kaptol je uveo braću Nikolu Dežea, Ivana Berislava i Martina, sinove Benediktove, kao vlasnike i ovog mesta.[1]
Ignjat Alojzije Brlić, srpska katolička obitelj iz Broda, u svojoj drugoj knjizi „Uspomene na stari Brod“ na strani 22. piše u dijelu „Pravoslavna crkva i općina“, i o Gromačniku: „…Nu pokraj toga može se pouzdano tvrditi, da je bilo u Brodu i okolici pravoslavnih žitelja još iz starijeg doba, jer su pravoslavni već g. 1524. Vasilija I… za svoje episkope sa siedištem u Požegi imali… to isto posviedočavaju selu Gromačniku kraj Broda pripadajuće zemlje imenom „Selišta“ i njihovo groblje, kao i darovi prinašani manastiru Orahovica u stara vremena od pravoslavnih žitelja brodskih.“
17. januara 1883. gvardijan brodskig samostana Kalasancije Zoltner i Erazmo Marić, vikar, su imali saobraćajnu nesreću, na putu iz Sibinja ka Brodu, kod prvog mosta između groblja u Slobodnici i Gromačnika. Prebivši rudu, survali su se kolima u dubinu oko tri orgije. Mariću je bila prignječena glava i pogođen moždanim udarom, umire nakon par minuta. Poglavar samostana je, povredivši leđa i lijevu nogu, ostao živ.[2]
16. septembra 1885, kroz Gromačnik je, na putu od Požege ka Brodu, prošao kralj Franc Jozef. Šesti od sedam slavoluka njemu u čast, bio je u Gromačniku. Kralja je tu pozdravio okružni predstojnik Billy.[3]
Jula 1915. u Brodu i okolini, u Slobodnici, Varošu, Gromačniku, Sibinju... bilo je i po više slučajeva mrtvih umrlih od kolere.[4]
Sin Ivane Brlić Mažuranić Ivo Brlić (1894. – 1977.), je u decembru 1915. bio na vojnoj obuci u Gromačniku, gdje se nalazio vojno-skladišni kompleks.[5] Vojni objekat u Gromačniku je postojao i u vrijeme SFRJ.[6]
Do Drugog svjetskog rata u Gromačniku su živjeli oko polovine stanovništva pravoslavni, ali je proces asimilacije gotovo sve pravoslavne pretvorio u katolike i Hrvate. Čengići u ovom kraju su takođe asimilovani, a zaostali su još od turske okupacije Slavonije.
Do teritorijalne reorganizacije u Hrvatskoj nalazio se u sastavu stare opštine Slavonski Brod.
Stanovništvo
[uredi | uredi izvor]Na popisu stanovništva 2011. godine, Gromačnik je imao 556 stanovnika.[7]
Popis 1991.
[uredi | uredi izvor]Na popisu stanovništva 1991. godine, naseljeno mesto Gromačnik je imalo 559 stanovnika, sledećeg nacionalnog sastava:
Galerija
[uredi | uredi izvor]-
Tabla na ulazu u selo -
Katolička crkva u Gromačniku -
Osnovna škola (od 1. - 4. razreda) Ivane Brlić Mažuranić (isturedno odjeljenje) u Gromačniku kod Sl. Broda. Od školske godine 1963./1964, škole u Brodskom Varošu i Gromačniku su pripojene školi Ivane Brlić Mažuranić na Budainci, koja im postaje matična (za učenike od 1. - 8. razeda). -
Seoski dom u kojem je osamdesetih i devedesetih godina 20. vijeka bila trgovina i u kojem su se organizovale svadbe, kao i kulturne manifestacije, gostujući cirkusi, dječije amaterske predstave... -
Grobljanska katolička kapelica svetog Luke u Gromačniku. Zvonik je arhitektonski izveden u obliku stilizovanog latiničnog slova u (U) -
Pogled na planinu Motajicu u Republici Srpskoj sa groblja sela Gromačnika, iz trijema katoličke kapelice svetog Luke
.jpg)
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Karbić 2013, str. 72, 90, 121, 124, 133.
- ^ Brodski franjevci 2003, str. 57.
- ^ Brodski franjevci 2003, str. 99.
- ^ Brodski franjevci 2003, str. 279.
- ^ Slanček, Gordana (2017). Prilozi za povijest Broda i okolice, knj. 3., Pisma Ivane Brlić-Mažuranić obitelji tijekom Prvoga svjetskoga rata. Slavonski Brod: Hrvatski institut za povijest - Podrunica za povijest Slavonije, Srijema i Baranje. str. 100.
- ^ 20.OBLJETNICA OSLOBAĐANJA VOJARNE U SLAVONSKOM BRODU (15./16.RUJNA).
- ^ „Popis stanovništva 2011.”. Državni zavod za statistiku RH. Arhivirano iz originala 04. 03. 2016. g. Pristupljeno 1. 5. 2016.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Karbić, Marija (2013). Plemićki rod Borića bana. Slavonski Brod: Hrvatski institut za povijest, podružnica u Slavonskom Brodu.
- Brodski franjevci (2003). Kronika franjevačkog samostana u Brodu na savi IV (1879.-1932.). Slavonski Brod: Hrvatski institut za povijest, podružnica u Slavonskom Brodu.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]
 | Ovaj članak vezan za sela u Brodsko-posavskoj županiji je klica. Možete doprineti Vikipediji tako što ćete ga proširiti. |
