Dvadesetogodišnja anarhija
| Romejsko carstvo / Romeja Imperium Romanum Βασιλεία Ῥωμαίων / Ῥωμανία Rimsko carstvo | |||
|---|---|---|---|
 Teritorija Vizantijskog carstva na kraju perioda dvadesetogodišnje anarhije 717. godine. Područja sa prugama su bila napadnuta. | |||
| Geografija | |||
| Kontinent | Evropa, Azija | ||
| Prestonica | Konstantinopolj | ||
| Društvo | |||
| Službeni jezik | grčki | ||
| Religija | Halkidonsko hrišćanstvo. | ||
| Politika | |||
| Oblik države | Monarhija | ||
| — car (imperator) | Leontije 695–698 | ||
| Tiberije III 698–705 | |||
| Justinijan II 705–711 | |||
| Filipik 711–713 | |||
| Anastasije II 713–715 | |||
| Istorija | |||
| Istorijsko doba | Srednji vek | ||
| Događaji | |||
| — Prvo zbacivanje Justinijana II sa prestola | 695. godine | ||
| — Zbacivanje sa prestola Teodosija III | 717. godine | ||
| Zemlje prethodnice i naslednice | |||
| Prethodnice: | Naslednice: | ||
|
| ||
Dvadesetogodišnja anarhija je istoriografski termin koji koriste moderni istoričari[1][2][3] za period akutne unutrašnje nestabilnosti u Vizantiji obeležen brzom smenom nekoliko careva na prestolu od zbacivanja Justinijana II 695. godine do dolaska Lava III Isavrijanca na presto 717. godine, čime je počeo period vladavine Isavrijske dinastije.
Justinijan II i uzurpatori, 685–711
[uredi | uredi izvor]Justinijan II (685–711) je sprovođenjem sve surovije politike i despotizma doveo do niza sukoba i pobuna. Nakon sukoba sa aristokratijom, izbila je pobuna u 695. godini koju je predvodio Leontije (695–698). On je zbacio Justinijana II i proterao ga, čime je započeo period nestabilnosti i anarhije, sa sedam careva tokom perioda od 22 godine.[3]
Leontije je takođe bio veoma nepopularan i u 698. godini je svrgnut od strane Tiberija III (698–705). Tiberije III je uspeo da ojača istočnu granicu i pojača odbranu Carigrada, ali u međuvremenu je Justinijan II skovao zaveru i nakon što je sklopio savez sa Bugarima uspeo da zauzme Carigrad i pogubio je Tiberija III i Leontija.
Justinijan II je vladao narednih šest godina, od 705. do 711. godine. Njegovu drugu vladavinu su obeležila istrebljenja onih koji su doveli do njegovog svrgnuća i sakaćenja. Efektivno je ukinuo istorijsku ulogu Konzula, spajajući ga sa carem, ojačavši tako carev ustavni položaj kao apsolutnog monarha. Izgubio je zemlje koje je Tiberije III vratio na istoku, i došao je u sukob sa Papom. Međutim, ubrzo se suočio sa pobunom koju je predvodio Filipik (711–713). Justinijan II je bio zarobljen i pogubljen, kao i njegov sin i savladar Tiberije (706–711), čime je ugašena Iraklijeva dinastija.
Filipik, 711–713
[uredi | uredi izvor]Filipikova pobuna proširila se sa politike na religiju, smenjen je patrijarh Kir, ponovo je uspostavljen monotelitizam i odbačene su odluke Šestog vaseljenskog sabora, što je dovelo do udaljavanja carstva od Rima. Bugarski vojnici stigli su do zidina Carigrada, a premeštanje trupa radi odbrane glavnog grada omogućilo je Arapima upade na istok. Njegova vladavina iznenada je završila vojnom pobunom koja ga je svrgnula i za cara postavila Anastasija II (713–715).
Anastasije II, 713–715
[uredi | uredi izvor]Anastasije II je preokrenuo versku politiku svog prethodnika i reagovao na arapske napade morem i kopnom, koji su dosezali čak do Galatije u 714. godini, sa malim uspehom. Međutim, sama vojska koja ga je postavila na presto (Opsikijska vojska) ustala je protiv njega, proglasila novog cara i šest meseci opkoljavala Carigrad, na kraju prisilivši Anastasija da abdicira.
Teodosije III, 715–717
[uredi | uredi izvor]Trupe su proglasile Teodosija III (715–717) za novog cara, a nakon sedanja na presto, bio je gotovo odmah suočen s arapskim pripremama za drugu opsadu Carigrada (717–718), što ga je prisililo da traži pomoć od Bugari. Takođe se suočio sa pobunom još dve teme, Anatolike i Armenijake u 717. godini. Na kraju bio je primoran da abdicira, a nasledio ga je Lav III (717–741) čime je okončan period nasilja i nestabilnosti.
Iznenađujuće je što je Vizantija uspela da opstane, imajući u vidu svoje unutrašnje probleme, brzinu kojom se Sasanidsko carstvo urušilo pod arapskom pretnjom i činjenicu da je istovremeno bila ugrožena na dva fronta. Međutim, snaga vojne organizacije u carstvu i frakcijske borbe unutar arapskog sveta su joj to omogućile.
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Kaegi 1994, str. 186, 195
- ^ Bellinger & Grierson (1992), p. 5
- ^ a b Jenkins 1966, str. 56
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Kaegi, Walter Emil (1992). Byzantium and the Early Islamic Conquests. Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-41172-1.
- Bellinger, Alfred Raymond; Grierson, Philip, ur. (1992). Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbarton Oaks Collection and in the Whittemore Collection: Phocas to Theodosius III, 602-717. Part 1. Phocas and Heraclius (602-641). Dumbarton Oaks. ISBN 9780884020240.
- Jenkins, Romilly (1966). Byzantium The Imperial centuries AD 610-1071. Weidenfeld & Nicolson. ISBN 0-8020-6667-4.