Dimitar Bogoevski

dimitar bogoevski
Dimitar Bogoevski Mite
Lični podaci
Datum rođenja	(1919-10-31)31. oktobar 1919.
Mesto rođenja	Bolno, kod Resena, Kraljevstvo SHS
Datum smrti	12. septembar 1942.(1942-09-12) (22 god.)
Mesto smrti	Bolno, kod Resena, Kraljevina Bugarska
Profesija	pesnik
Delovanje
Član KPJ od	1939.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
Služba	NOV i PO Jugoslavije
Heroj
Narodni heroj od	1. avgusta 1949.

Dimitar Bogoevski Mite (Bolno, kod Resena, 31. oktobar 1919 — Bolno, kod Resena, 12. septembar 1942), pesnik, učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija

Rođen je 31. oktobra 1919. godine u selu Bolno kod Resena, u pečalbarskoj porodici. Nakon osnovne škole, 1935. je upisao trgovačku akademiju u Bitolju. Tokom školovanja na akademiji 1937. godine postao je član Saveza komunističke omladine Jugoslavije. Bio je aktivan i u radu „Crvene pomoći“.

Posle završetka akademije, upisao se na višu komercijalnu školu u Beogradu. Tamo je rasturao ilegalne letke, posećivao levičarske kružoke i učestvovao u demonstracijama. Godine 1939. primljen je u članstvo Komunističke partije Jugoslavije. Ubrzo posle toga otišao je u Resen, gde je postao član Mesnog komiteta KPJ za Resen. Posle jedne policijske provale u septembru 1940. godine, bio je uhapšen i u Beogradu osuđen na robiju na Adi Ciganliji. U zatvoru je bio dva meseca, nakon čega se u novembru 1940. godine vratio u Resen.

Nakon fašističke okupacije Jugoslavije, organizovao je pripreme za dizanje oružanog ustanka i bio jedan od organizatora ustanka u prespanskom kraju. Nakon uspostave novih granica, organizovao je ilegalne punktove za prelazak granice. Početkom 1942. godine, imao je u Bitolju sastanak sa borcima Prilepskog partizanskog odreda. Omogućio im je prebacivanje u Prespu, gde su oni radili na formiranju novog odreda.

Bista Bogoevskog u istoimenoj ulici u Ohridu

U martu 1942. godine, uhapsila ga je bugarska policija. Bio je u zatvoru deset dana, gde je mučen i ispitivan. Nakon puštanja, povukao se u duboku ilegalu i često sarađivao sa Stivom Naumovim iz bitoljskog kraja. Prisustvovao je formiranju partizanskog odreda „Dame Gruev“, 6. jula 1942. godine. Posle toga je nastavio da radi na omasovljenju partizanskih odreda.

Početkom septembra 1942. godine, on i Stiv Naumov su se preko noći sklonili u jednu kuću blizu sela Bolna. Bugarska policija je otkrila niihovo boravište i sa vojskom je opkolila kuću. Nisu uspeli da se probiju, pa su razmenjivali vatru sa neprijateljem sve dok im nije ponestalo municije. Nakon toga su bombama izvršili samoubistvo.

Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine FNR Jugoslavije broj 211/49, 1. avgusta 1949. proglašen je za narodnog heroja.

Pesničko stvaralaštvo

Još 1935. godine, Dimitar Bogoevski je počeo da izdaje svoje prve pesme poput „Osamoten patnik“, „Pokraj reka“, „Malo konjče“, „Nesrećen Ilija“ i „Dva vranci“. Dok se školovao u Bitolju, bio je član Literarne družine „Ivan Gundulić“. Tamo je napisao referat „Za pravednite i nepravednite vojni“ i satiričku pesmu „Imela“, koja ismejava buržoasko društvo. Do 1938. godine, napisao je pedeset pesama od kojih mu je najpoznatija bila „Siroti Ilinden“.

Godine 1940. je poslao velik broj pesama časopisu „Naša reč“ u Skoplju, od kojih mu je bila objavljena samo jedna, „Razdelvačka“. Časopis je trebalo da izda zbirku njegovih pesama, ali je u međuvremenu prestao da izlazi. Time se zagubila arhivska zbirka časopisa u kojoj su bile i njegove pesme.

Za vreme rata, napisao je i razmnožio pesmu „Partizanka“. Napisao je i pesmu „Trieset i devet minaja“, koju je posvetio borcima odreda „Dame Gruev“ u kojem se nalazio. Nakon njegove smrti, borci odreda su na šapirografu umnožili i razdelili pesmu „Trieset i devet minaja“.

Literatura

• Službeni list FNRJ 108/49, 28. decembar 1949. (PDF). Beograd: Službeni list FNRJ. 1949. 
• Zbornik narodnih heroja Jugoslavije. Beograd: Omladina. 1957.  COBISS.SR 50964999
• Narodni heroji Jugoslavije tom I. Beograd: Narodna knjiga. 1982.  COBISS.SR 48700167

Spoljašnje veze

• Biografija Dimitra Bogoevskog (jezik: engleski)
• Svedočanstvo porodice pesnika i narodnog heroja Mite Bogoevskog (jezik: makedonski)