Dubovac (Kovin)

Dubovac
Dubovac;
Administrativni podaci
Država	Srbija
Autonomna pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Južnobanatski
Opština	Kovin
Stanovništvo
— 2011.	1188
— gustina	13*/km2
Geografske karakteristike
Koordinate	44° 47′ 26″ S; 21° 12′ 16″ I / 44.790666° S; 21.2045° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	59 m
Površina	108,6* km2
	Dubovac Dubovac na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	26224
Pozivni broj	013
Registarska oznaka	KO

Dubovac je selo u Srbiji u opštini Kovin u Južnobanatskom okrugu naseljeno na južnom rubu Deliblatske peščare na mestu gde se ona spušta u aluvijalnu ravan Dunava. Nadmorska visina sela je 59 m. Selo je nastalo 1323. godine i to na drugoj lokaciji od današnje, na samoj obali Dunava. Stanovnika, prema popisu iz 2011. godine ima 1188, većinom Srbi, mada ima i značajan broj Roma. Kroz Dubovac prolazi regionalni put Kovin-Bela Crkva. Pored Dubovca je poznato vikendaško naselje Slatina, na samoj obali Dunava.

Geografski položaj

Dubovac — je smešten na južnom rubu niske peščare na mestu gde se ona spušta u aluvijalnu ravan Dunava, na 59 metara nadmorske visine. Kroz naselje prolazi regionalni put Kovin — Bela Crkva, a povezan je i sa Kajtasovom, Grebencom i Šušarom. Niska peščara predstavlja poslednji, periferni deo Deliblatske peščare, na kojoj se javljaju dine i udoline, čija se apsolutna visina kreće 8-10 metara a dužina 100-450 metara.

Istorija

U Bronzanom dobu je na ovom području postojala Dubovačko-žutobrdska arheološka kultura, nazvana prema ovom naselju.

Šumarak je dobio status naselja 1947. godine. Tri kilometra severno od sela osnovali su kovinci 1893. godine vinogradarsku koloniju "Emanueltelep". Kolonisti su bili Mađari i Nemci. Za vreme rata ova kolonija je propala. On, u stvari, predstavlja veću skupinu salaša i vinogradskih kuća — vikendica, koje se nalaze na rubu visoke peščare. Pod nazivom Emanueltelep zabeležen je prvi put 1893. godine, a imao je 92 stanovnika. Godine 1916. zabeležen je pod nazivom Emanuelovac. Od 1929. do 1946. godine naziva se Mali Dubovac, a od 1946. do 1947. godine ponovo Emanuelovac. Naziv Šumarak i status naselja dobija 1947. godine.

Dubovac je veoma staro naselje. Stari Dubovac nije bio na sadašnjem mestu, već je bio pored samog Dunava. Predmeti nađeni u grobovima tog naselja ukazuju na grčki uticaj koji je dospeo iz određenih grčkih crnomorksih kolonija. Prvi pisani pomen datira iz 1323. godine kada je Dubovac zabeležen kao utvrđene kovinske županije. Tokom 15, 16. i 17. veka bio je nekoliko puta uništavan, ali zbog povoljnosti položaja ponovo je podizan. Turci su ga prilikom svog povlačenja uništili i spalili, tako da je nakon njihovog proterivanja u Dubovcu zabeleženo samo 11 domaćinstava, da bi ubrzo potpuno opusteo. Na mapi 1723. i 1725. godine označen je kao nenaseljen. Već 1749. godine označen je kao naseljeno mesto sa 54 domova. Od 1761. godine pripadao je pančevačkom okrugu, a 1765. godine prilikom uspostavljanja Vojne granice pripojen je i Dubovac. U ovom periodu doselio se izvestan broj Nemaca. Austrijski carski revizor Erler je 1774. godine konstatovao da mesto pripada Pančevačkom distriktu. Selo ima militarski status a stanovništvo je bilo srpsko.^[1]

Godine 1827. imao je 631 pravoslavnog i 20 katoličkih stanovnika. Srpski bataljon je dodeljen 1838. godine, a srpska regimenta 1845. godine. Devet godina kasnije pripojen je Deliblatskoj kompaniji. Temišvarskoj županiji pripao je 1873. godine. Pravoslavna crkva izgrađena 1870. godine, a 1874. godine formirano je kreditno udruženje.^[2] Sistematski spisak se vrši od 1869. godine kada je Dubovac imao 674 stanovnika, a po popisu iz 2002. godine 1283 stanovnika. U etničkom sastavu stanovništva najbrojniji su Srbi Romi.

Godina	1869.	1880.	1890.	1900.	1910.
Stanovnika	674	819	964	1167	1501

Selo

Dubovac je manje naselje kovinske opštine, sa prilično krivudavim ulicama, što je posledica stihijskog građenja. Zbog toga se on neznatno razlikuje od većine naselja kovinske opštine.

Zgrada osnovne škole „Predrag Kožić“ podignuta je 1955. godine i ima fiskulturnu salu. Dubovac ima biblioteku, zdravstvenu stanicu, Dobrovoljno vatrogasno društvo Lovačko društvo „Jelen“ i FK „Jedinstvo“. Osnovna delatnost poljoprivreda, i to ratarstvo i stočarstvo. Velika pažnja u poslednje vreme je posvećena turizmu (lovnom i ribolovnom) zbog blizine Dunava i Deliblatske peščare.^[3]

Demografija

U naselju Dubovac živi 943 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 37,4 godina (35,8 kod muškaraca i 39,0 kod žena). U naselju ima 373 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,44.

Ovo naselje je uglavnom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[4]
Godina	Stanovnika
1948.	1.615
1953.	1.641
1961.	1.677
1971.	1.675
1981.	1.598
1991.	1.469	1.338
2002.	1.283	1.458
2011.	1.188

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[5]

Srbi	1.078	84,02%
Romi	111	8,65%
Mađari	28	2,18%
Jugosloveni	19	1,48%
Rumuni	14	1,09%
Nemci	7	0,54%
Česi	3	0,23%
Makedonci	3	0,23%
Hrvati	2	0,15%
Crnogorci	1	0,07%
nepoznato	3	0,23%

Stanovništvo prema polu i starosti^[6]


	m	ž
?	0	0
80+	4	15
75—79	19	21
70—74	29	41
65—69	32	44
60—64	30	39
55—59	20	32
50—54	48	38
45—49	37	29
40—44	50	32
35—39	56	47
30—34	48	45
25—29	44	40
20—24	36	34
15—19	43	50
10—14	62	49
5—9	40	44
0—4	47	38
Prosek :	35,8	39,0

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	386	415	429	408	423	400	373

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	60	81	64	63	44	36	20	4	1	0	3,44

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	496	195	252	25	22	2
Ženski	507	124	254	111	17	1
UKUPNO	1.003	319	506	136	39	3

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	280	182	2	0	29
Ženski	94	56	0	0	15
UKUPNO	374	238	2	0	44
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	1	30	5	5	9
Ženski	0	0	4	2	1
UKUPNO	1	30	9	7	10
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	2	4	3	3
Ženski	0	1	2	6	3
UKUPNO	0	3	6	9	6
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	2	0	0	3
Ženski	2	0	0	2
UKUPNO	4	0	0	5

Galerija

Napomene

→ * — Podaci za površinu i gustinu naseljenosti dati su zbirno za katastarsku opštinu Dubovac, na kojoj se nalaze dva naselja, Dubovac i Šumarak.

Reference

^ J.J. Erler: "Banat", Pančevo 2003.
^ Milekerovi letopisi Opština u južnom Banatu Feliks Mileker. ISBN 978-86-85075-04-9.
^ Letopis Opština u južnom Banatu: Banatska mesta i običaji Marina M.(Beč 1999). :
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Literatura

Mileker, Feliks; Pantić, Kosta; Belča, Dušan (2005). Letopisi opština u južnom Banatu. ISBN 978-86-85075-04-9.
Izvor Monografija Podunavske oblasti 1812-1927 sastavio Dr, Vladimir Margan biv. Predsednik Oblasnog odbora Komesar Oblasne Samouprave, objavljeno 1927„Napredak Pančevo,,
Istorijiski preglad Podunavske Oblasti Banatski deo napisao: Feliks Mileker bibliotekar i kustos gradske biblioteke i muzeja u Vršcu 1928.
Letopis Opština u južnom Banatu: Banatska mesta i običaji Marina M.(Beč 1999). Letopis period 1812 – 2009 g. Sastavio od Pisanih tragova, Letopisa, po predanju o Banatskih mesta i običaji nastanak sela ko su bili Dosenjenici čime se bavili meštani.

Spoljašnje veze

[1] J.J. Erler: "Banat", Pančevo 2003.

[2] Milekerovi letopisi Opština u južnom Banatu Feliks Mileker. ISBN 978-86-85075-04-9.

[3] Letopis Opština u južnom Banatu: Banatska mesta i običaji Marina M.(Beč 1999). :

[4] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[5] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[6] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]