EI Jugorendgen

"Ei Jugorendgen"
Delatnost	rendgen aparati
Osnovano	1948. kao pogon Zavoda RR 1962. kao pogon Elektromedicine 1968. kao Grupacija Elektromedicina 1973. kao Ei Jugorendgen
Sedište	Niš, Srbija
Proizvodi	rendgen cevi, rendgen aparati, medicinska oprema

Ei Jugorendgen (skraćeno Ei JGRD ili samo JGRD) je fabrika rendgen cevi i rendgen aparata koja postoji od samog osnivanja Zavoda RR 1948, a kasnije kao radna organizacija EI Niš. Danas Ei Jugorendgen posluje kao akcionarsko društvo i bavi se proizvodnjnom rendgen cevi. Godine 2021. proglašena je likvidacija preduzeća.

Istorija

Tokom posete Simensu 1947. godine, dr Lazar Petrović prihvata ideju nemačkih stručnjaka da umesto kupovine rendgen cevi otkupi kompletno postrojenje i licence za proizvodnju rendgen cevi i aparata kao i radio cevi i radioaparata. Prva iskustustva i obuke radnika Zavoda RR bila su upravo u Nemačkoj na remontu postrojenja za proizvodnju rendgen cevi oštećenog u ratu. Priprema i početak proizvodnje cevi odvija se početkom pedesetih u malom odeljenju Zavoda RR. Daljim razvojem i radom ispostavilo se da upravo ova oblast proizvodnje postaje primarna i prepoznatljiva delatnost EI Niš.

Prvi veliki korak ostvaren je 1952. godine kada odeljenje dobija veći broj fakultetski obrazovanih inženjera elektrotehnike i mašinsta, kao i fizičara, hemičara i radnika iz stručnih škola. Prva rendgen cev u Zavodima RR proizvedena je upravo te godine. Prvi domaći rendgen aparat pod nazivom Moravica, napravljen je i montiran 1953. godine (nakon 15 godina rada, aparat je otkupljen i čuva se u Nišu kao istorijski eksponat). Tokom 1953. godine proizvedeno je 10 aparata tipa Moravica što je zadovoljilo kompletno jugoslovensko tržište, a nekoliko je izvezeno u okolne zemlje. Ukupno je proizvedeno 1500 Moravica. Nakon toga, razvijen je novi aparat - Neretva koji je izašao u više modifikacija i primeraka nego prethodni.

Pošto su Zavodi RR i rendgen odeljenje brzo napredovali i širili obim proizvodnje, bilo je potrebno osvajati nova tržišta i kompleksnije aparate pa je zbog sticanja novih znanja i unapređenja proizvodnje potpisan kooperantski ugovor sa Simensom i kasnije Filipsom. Novi partneri doneli su i mnogo novih modela u proizvodnju koji postaju sve više traženi i na stranom tržištu. Nakon kratke krize u odnosima sa Simensom, 1969. godine potpisan je novi, opširniji ugovor prema kom Jugorendgen proizvodi deo aparata za Simens po njihovim licencama koji se izvoze na svetsko tržište.

Literatura

• Mr. Novica S. Ranđelović, 2003. , „Pola veka u korak sa svetom 1948—1998.“, (Monografija o elektronskoj industriji) izdavač Ei KORPORACIJA
• Olgica Petrović, 1998. , „Kako smo gradili Zavode RR - Sećanje prvog direktora Borivoja Stojanovića“, Ei KORPORACIJA