Еја мочварица

Eja močvarica
	Circus aeruginosus
Status ugroženosti
	; Najmanje ugrožen (IUCN 3.1)
Naučna klasifikacija
Carstvo:	Animalia
Tip:	Chordata
Podtip:	Vertebrata
Klasa:	Aves
Red:	Accipitriformes
Porodica:	Accipitridae
Potporodica:	Circinae
Rod:	Circus
Vrsta:	C. aeruginosus
Binomno ime
	Circus aeruginosus; (Linnaeus, 1758)
	Areal populacije koje su selice u vreme gnežđenja populacije koje su selice u vreme zimovanja populacije koje su stanarice

Eja močvarica (lat. Circus aeruginosus) je vrsta ptice grabljivice iz porodice jastrebova (Accipitridae). Naseljava zapadna područja Evroazije u kojima vlada umerena i suptropska klima i obližnje delove Afrike.

Postoje dve podvrste eje močvarice, podvrsta C. a. aeruginosus, koja je selica i naseljava veći deo areala vrste i podvrsta C. a. harterti, koja je stanarica i naseljava severozapadnu Afriku.

Neke vrste iz roda Circus koje su danas priznate kao posebne vrste u prošlosti su uključivane u vrstu eja močvarica. To su istočna eja močvarica (C. spilonotus), papuanska eja (C. spilothorax), australazijska eja (C. approximans) i reunionska eja (C. maillardi).

Opis

Kod vrste je prisutan polni dimorfizam. Eja močvarica dostiže dužinu od 43-54 cm, raspon krila od 115-130 cm, mužjaci dostižu težinu od 400-650 g, a ženke težinu od 500-800 g.

Perje mužjaka na krilima je smeđe, pepeljaste i crne boje, na grudima i vratu ima uspravne, a na glavi vodoravne pruge žute i smeđe boje. Noge i nozdrve su žute, a kljun crne boje. Perje ženke je na većem delu tela smeđe boje, dok je na vrhu glave (na temenu) i grlu žute boje. Perje mladunaca je sličnije perju ženki, ali je manje žuto.

Rasprostranjenost

Većina populacija eje močvarice su selice, a manji broj su stanarice. Gnezde se na velikom području od Evrope do severozapadne Afrike i srednje Azije. U Evropi je eja močvarica prisutna u skoro svim zemljama, nema je u subartičkim delovima Skandinavije i evropske Rusije, a u Velikoj Britaniji je retka.^[2] Uglavnom se gnezdi u močvarnim područjima sa bogatom vodenom vegetacijom i travnatim područjima, koja su u blizini močvara, dok u planinskim područjima nije prisutna. Na Bliskom istoku prisutna je u Turskoj, Iraku i Iranu, dok je u Centralnoj Aziji prisutna u severozapadnoj Kini, Mongoliji i na obalama Bajkalskog jezera u Rusiji.

Populacije koje su selice zimu provode u južnoj i zapadnoj Evropi, Sahelu, basenu reke Nil, na obalama Velikih jezera u Africi, u Arabiji, na Indijskom potkontinentu i u Burmi. Podvrsta C. a. harterti koja je stanarica naseljava Maroko, Alžir i Tunis.

Ishrana

U potrazi za plenom leti brzo i nisko ukočenih krila.^[3] Hrani se malim sisarima, malim pticama, jajima ptica, insektima, gmizavcima, ribama i žabama.^[4]^[5]

Razmnožavanje

Sezona gnežđenja počinje u periodu od sredine marta do početka maja. Mužjaci se često pare sa dve, a penekad i sa tri ženke. Parovi obično ostaju zajedno samo u toku jedne sezone parenja, ređe ostaju zajedno nekoliko godina.

Gnezdo grade na tlu, od trske, grančica i trave. Gnezda obično grade među trskom i žbunjem. Ženka polaže 4-5 jaja, na kojim leži sama, nakon izleganja o ptićima zajedno brinu i mužjak i ženka.^[6] Jaja su bela i ovalnog oblika. Inkubacija traje 31–38 dana, a nakon izleganja mlade ptice napuštaju gnezdo posle 35-40 dana.

Ime

Latinsko ime roda Circus je izvedeno od starogrčke reči kirkos. Pod tim imenom je najverovatnije bila poznata poljska eja, koja je to ime dobila po svom kružnom letu (kirkos → „krug”). Latinsko ime vrste aeruginosus znači „rđava”.^[7]

Izvori

^ BirdLife International (2016). „Circus aeruginosus”. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2019.2. International Union for Conservation of Nature. Pristupljeno 10. 9. 2019.
^ Holling, Mark (septembar 2010). Rare Birds Breeding Panel. „Rare breeding birds in the United Kingdom in 2008”
^ D. Simić, S. Puzović: „Ptice Srbije i područja od međunarodnog značaja”
^ „Marsh harrier”. RSPB's Birds by Name. Royal Society for the Protection of Birds.
^ „Marsh Harrier”. BBC Nature. Arhivirano iz originala 2. 11. 2017. g. Pristupljeno 22. 12. 2017.
^ Mirjana Martan, „Svijet životinja”
^ Jobling, James A. (2010). "The Helm Dictionary of Scientific Bird Names"

Literatura

Jobling, James A. (2010). The Helm Dictionary of Scientific Bird Names. London: Christopher Helm. str. 34, 109. ISBN 978-1-4081-2501-4.
Holling, Mark (septembar 2010). Rare Birds Breeding Panel. „Rare breeding birds in the United Kingdom in 2008” (PDF). British Birds. 103: 482—538. Arhivirano iz originala (PDF) 19. 02. 2012. g. Pristupljeno 22. 12. 2017.
Simić, D.; Puzović, S. (2008). „Ptice Srbije i područja od međunarodnog značaja”. Beograd: Loa Srbije. ISBN 978-86-911303-0-5.
Martan, Mirjana (2006). „Svijet životinja”. Varaždin: Artmedija. ISBN 978-953-99916-3-8.

Spoljašnje veze

„Eja močvarica” tromedja.rs^{[mrtva veza]}

[IUCN-1] BirdLife International (2016). „Circus aeruginosus”. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2019.2. International Union for Conservation of Nature. Pristupljeno 10. 9. 2019.

[rbbp-2] Holling, Mark (septembar 2010). Rare Birds Breeding Panel. „Rare breeding birds in the United Kingdom in 2008”

[3] D. Simić, S. Puzović: „Ptice Srbije i područja od međunarodnog značaja”

[rspb-4] „Marsh harrier”. RSPB's Birds by Name. Royal Society for the Protection of Birds.

[bbc-5] „Marsh Harrier”. BBC Nature. Arhivirano iz originala 2. 11. 2017. g. Pristupljeno 22. 12. 2017.

[6] Mirjana Martan, „Svijet životinja”

[Jobling-7] Jobling, James A. (2010). "The Helm Dictionary of Scientific Bird Names"

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Normativna kontrola
Državne	Nemačka
Ostale	Enciklopedija Britanika