Zapadna obala
| Zapadna obala | |
|---|---|
 | |
.svg) | |
| Glavni grad | Istočni Jerusalim |
| Službeni jezik | arapski |
| Vladavina | |
| — Predsednik | Mahmud Abas |
| Istorija | |
| | |
| Geografija | |
| Površina | |
| — ukupno | 5.655 km2 |
| Stanovništvo | |
| — 2021. | 2.949.246 |
| — gustina | 521,53 st./km2 |
| Privreda | |
| Valuta | izraelski šekel jordanski dinar |
| Ostale informacije | |
| Vremenska zona | UTC |
| Pozivni broj | +970 |
Zapadna obala (arap. الضفة الغربية [aḍ-Ḍiffah l-Ġarbiyyah]; hebr. הַגָּדָה הַמַּעֲרָבִית [HaGadah HaMa'aravit]) je veća od dve palestinske teritorije (druga je Pojas Gaze) koje čine Državu Palestinu. Nema izlaz na more i nalazi se u blizini obale Sredozemnog mora u oblasti Levant u jugozapadnoj Aziji.[1] Graniči se sa Jordanom i Mrtvim morem na istoku i Izraelom (preko zelene linije) na jugu, zapadu i severu. Od 1967. nalazi se pod okupacijom Izraela, a 2024. savetodavno mišljenje Međunarodnog suda pravde utvrdilo je da je okupacija nezakonita po međunarodnom pravu.[2]
Ime joj dolazi od desne, odnosno zapadne obale reke Jordan koju su zaposele jordanske snage za vreme Prvog arapsko-izraelskog rata godine 1948. godine. Nad tim područjem je Jordan imao međunarodno priznati suverenitet od godine 1948. do 1967, da bi ga se formalno odrekao godine 1988. Izrael ju je okupirao godine 1967. za vreme Šestodnevnog rata, ali, za razliku od Istočnog Jerusalima, nije formalno anektirana.
Pre svih tih događaja Zapadna obala nije postojala kao posebni entitet, odnosno predstavljala je integralni deo Britanskog mandata u Palestini, stvorenog nakon nestanka Osmanskog carstva.
Zapadna obala se nalazi zapadno i jugozapadno od reke Jordan pa graniči sa Izraelom na zapadnu, severu i jugu, odnosno Jordanom na istoku.
Trenutno se 40% područja (i većina stanovništva) nalazi pod ograničenom civilnom nadležnošću Palestinske Samouprave, dok Izrael održava vojnu kontrolu (uključujući jevrejska naselja, ruralne teritorije i granice). Većinu stanovništva Zapadne obale čine Palestinci (84%) dok ostatak uglavnom čine jevrejski doseljenici.
U hebrejskom jeziku se za Zapadnu obalu koristi naziv Jehuda i Šomron, pa je ponekad, pogotovo među izvorima sklonim Izraelu, koristi izraz Judeja i Samarija. U nekim starijim izvorima se koristi izraz Cisjordan.
Uz pitanje Zapadne obale je vezan status Istočnog Jerusalima, iako ga Izrael, s obzirom na aneksiju, ne smatra delom Zapadne obale. Tu aneksiju UN nisu priznale, niti i jedna država u svetu. Ipak, s obzirom na njegovu važnost, tretira se odvojeno, uključujući i Sporazume iz Osla.
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ „West Bank”, The World Factbook, Central Intelligence Agency, 2022-09-27, Arhivirano iz originala 22. 7. 2021. g., Pristupljeno 2022-09-30
- ^ „ICJ says Israeli occupation of Palestinian territories is illegal”. BBC News (na jeziku: engleski). 2024-07-19. Pristupljeno 2024-07-19.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]- Statistical Atlas of Palestine – Palestinian Central Bureau of Statistics
- Global Integrity Report: West Bank has governance and anti-corruption profile.
- West Bank Arhivirano 22 jul 2021 na sajtu Wayback Machine. The World Factbook. Central Intelligence Agency.
- Palestinian Territories Arhivirano 20 maj 2021 na sajtu Wayback Machine at the United States Department of State
- Palestine from UCB Libraries GovPubs
- Palestine Facts & Info from Palestinian Academic Society for the Study of International Affairs
- United Nations – Question of Palestine Arhivirano 3 mart 2019 na sajtu Wayback Machine
- Disputed Territories: Forgotten Facts about the West Bank and Gaza Strip – from Israeli government's Ministry of Foreign Affairs
- West Bank na sajtu Curlie (jezik: engleski)
- Large map of West Bank (2008) – C.I.A./Univ. of Texas, Austin Arhivirano 9 maj 2009 na sajtu Wayback Machine
- Large map of West Bank (1992) Arhivirano 22 decembar 2005 na sajtu Wayback Machine
- A series of geopolitical maps of the West Bank Arhivirano 21 avgust 2006 na sajtu Wayback Machine
- 1988 "Address to the Nation" by King Hussein of Jordan Ceding Jordanian Claims to the West Bank to the PLO Arhivirano 22 jul 2019 na sajtu Wayback Machine
- Camden Abu Dis Friendship Association – establishing links between the North London Borough of Camden and the town of Abu Dis in the West Bank
- Map of Palestinian Refugee Camps 1993 (UNRWA/C.I.A./Univ. of Texas, Austin) Arhivirano 4 jun 2009 na sajtu Wayback Machine
- Map of Israel 2008 (C.I.A./Univ. of Texas, Austin) Arhivirano 9 maj 2009 na sajtu Wayback Machine
- Map of Israeli Settlements in the West Bank Dec. 1993 (C.I.A./Univ. of Texas, Austin) Arhivirano 4 jun 2009 na sajtu Wayback Machine
- Map of Israeli Settlements in the Gaza Strip Dec. 1993 (C.I.A./Univ. of Texas, Austin) Arhivirano 4 jun 2009 na sajtu Wayback Machine
- Israeli Settlements interactive map and Israeli land use Arhivirano 14 mart 2016 na sajtu Wayback Machine from The Guardian
- West Bank access restrictions map (highly detailed), by the United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs Arhivirano 3 decembar 2013 na sajtu Wayback Machine
- Squeeze them out; As Jewish settlements expand, the Palestinians are being driven away Arhivirano 18 jun 2017 na sajtu Wayback Machine 4 May 2013 The Economist
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Geografske | |
| Ostale | |
