Zastava M84

Ovaj članak je o Mitraljez. Za automatski pištolj pogledajte stranicu Zastava M84 Škorpion.

Zastava M84
Mitraljez M84 sa optičkim nišanom.
Vrsta	Mitraljez
Poreklo	SFRJ
Upotreba
Upotreba u	Srbija Crna Gora Makedonija
Bojno delovanje	Ratovi tokom raspada SFRJ Sukobi u Republici Makedoniji (2001)
Proizvodnja
Proizvođač	Zastava Oružje
Varijante	puškomitraljez (sa nožicama) mitraljez (na postolju)
Specifikacije
Masa	puškomitraljez 10 kg mitraljez 15 kg
Dužina	1175 mm
Dužina cevi	658 mm
Kalibar	7.62 x 54R mm
Vrsta operacije	automatsko oružje
Način dejstva	pozajmica barutnih gasova
Brzina paljbe	250 met/min
Brzina zrna	825 m/s
Maks. ef. domet	600 m do 1000 m
Magacin	redenik od 50 kom, sa nastavljanjem redenika do 250 metaka
Nišan	mehanički, optički

Zastava M84 je mitraljez razvijen u fabrici „Zastava Oružje“ iz Kragujevca. Osnova za projekat je bio ruski mitraljez PKM razvijen u tadašnjem Sovjetskom Savezu. Osnovna namena ovog mitraljeza je dejstvo po ljudstvu, tehnici, lako i neoklopljenim vozilima a u nekim situacijama može se koristiti i za dejstvo po niskoletećim vazdušnim ciljevima kao što su helikopteri. Teoretski može da dejstvuje brzinom ispaljivanja od skoro 700 metaka u minuti, mada se u praksi dostiže 250 do 300. Predstavlja standardni mitraljez Vojske Srbije.

Razvoj

Mitraljez M84 je razvijan tokom Hladnog rata kao standardizovana zamena starijih sistema u tadašnjoj JNA, na osnovu ruskog mitraljeza PKM. U odnosu na PKM poseduje neznatne izmene kao što je drugačiji oblik kundaka. Izrađen je na principu Kalašnjikova, uz korišćenje pozajmice barutnih gasova. Od Kalašnjikova se razlikuje pozicijom mehanizma pozajmice barutnih gasova koji se nalazi ispod cevi što olakšava zamenu cevi u slučaju potrebe.

Varijante i konstrukcija

Mitraljez je razvijen u dve osnovne varijante: puškomitraljez (sa nožicama) i mitraljez (sa postoljem koje je trokrako). Takođe je razvijena i verzija na istoj osnovi koja se koristi kao spregnuti mitraljez kod tenkova M-84 sa oznakom M86.

Puškomitraljez M84 sa kutijom za municiju.

Mitraljez M84 na tronošcu.

U pešadijskim vodovima se koristi verzija puškomitraljeza dok se verzija mitraljeza sa tronošcem koristi kao vatreno ojačanje voda. Uz mitraljez postoje i tri verzije nišana:

• pasivni PN 5X80 nišan (sličan PKM mitraljezu i celoj porodici Kalašnjikov)
• optički ON M80 (za nišanjenje na većim daljinama sa uvećanjem do tri puta)
• noćni (za dejstvo u noćnim uslovima ili uslovima smanjene vidljivosti)

Takođe ovaj mitraljez ima nekoliko vrsta hranilaca magacina, redenike od 50, 100, 250, 350 metaka i dalje. U osnovi se koristi redenik sa 50 metaka koji se može nadovezati na drugi redenik te napraviti redenike kapaciteta 250 metaka. Redenici se mogu složiti u municijskim kutijama kapaciteta 100 i 250 metaka koje olakšavaju kretanje, transport i korišćenje municije. Kutija manjeg kapaciteta (100 metaka) može se postaviti sa donje strane mitraljeza i olakšati kretanje tokom dejstva. Kutije su izrađene od presovanog lima. Poslugu čine tri člana: nišandžija, njegov pomoćnik i donosilac municije.

Borbena upotreba

Tokom ratova u bivšoj Jugoslaviji mitraljez M84 su koristile sve sukobljene strane. Postao je izuzetno popularan pružajući sigurnost, preciznost i pouzdanost svojim korisnicima. Tokom rata na Kosovu 1999. godine, koristile su ga masovno jedinice Vojske Jugoslavije i posebne jedinice policije. Nakon toga je korišćen tokom sukoba na jugu Srbije kao i tokom rata u Makedoniji. Na mnogim slikama sukoba se mogu videti pripadnici sukobljenih strana sa verzijom puškomitraljeza M84. Svoju pouzdanost M84 je naročito iskazao tokom dejstava u graničnom pojasu prema Republici Albaniji 1998.-1999. godine. U teškim meteorološkim i terenskim uslovima M84 je zajedno sa puškomitraljezom M72 predstavljao najjaču pešadijsku vatrenu podršku Vojske Jugoslavije na tom prostoru.

Spoljašnje veze

• M84 na sajtu Zastava Oružje
• Mitraljez Zastava M84 – RTS emisija Dozvolite – Zvaničan kanal
• Gađanje iz mitraljeza M84, timski rad i efikasno oruđe (RTS Dozvolite - Zvanični kanal)
• Forgotten Weapons: Yugoslav M84 PKM - History, Mechanics and Disassembly
• Moderna oružja - Kalašnjikov PK / PKS / PKM / PKMS mašinka
• Moderna oružja - Pečeneg
• „Ruska vojna oprema” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 27. 2. 2008. g.  - [PDF]