Igra sa životinjama
Igra sa životinjama (port. Jogo do bicho) je nelegalna kockarska brazilska igra, zabranjena zakonom od 1946, mada svakako popularna širom zemlje. Igra je lutrijskog tipa kojom upravljaju mafijaši na regionalnoj osnovi svakodnevnim izvlačenjem državne lutrije, poznati kao „bankari” (port. Bicheiros takođe i Banquerios). Uprkos njenoj popularnosti, pogotovo u Rio de Žaneiru, nelegalna je u 25 od 26 država Brazila, a oni koji su umešani mogu biti krivično gonjeni. Paraiba je jedina država gde je igra legalna i regulisana, iako je kockanje zabranjeno zakonom. Za razliku od većine državnih lutrija, u Igri sa životinjama se može uložiti bilo koji iznos.
Istorija
[uredi | uredi izvor]
Igru je osnovao baron Žoao Batista Viana Dramond (port. João Batista Viana Drummond), Englez rođen u Brazilu, osnivač zoološkog vrta Rio de Žaneira. Radi reklame, Dramond je podstakao posetioce zoološkog vrta da pogode identitet životinje skrivene iza zavese, nakon čega bi dodelio nagrade pobednicima. Vremenom je igra pogađanja postala popularna igra brojeva, sa različitim brojevima dodeljenim 25 životinja.
Opklade su ubrzo nakon toga davali i ljudi izvan zoološkog vrta. Nakon nekoliko meseci, vlasti su napravile prvi pokušaj zabrane igre, ali se ona prebacila u grad gde je nastavila da se razvija. Radjard Kipling, tokom posete Riju 1920-ih, pisao je o kladioničarima kako lutaju ulicama noseći plakate sa živopisnim slikama životinja.[1]
Igra je postala popularna jer je prihvatala opklade bez obzira na sumu novca, u vreme kada se većina Brazilaca borila sa velikom ekonomskom krizom.[2]
Narednih decenija se politika tolerancije igre menjala nekonzistentnim kampanjama za suzbijanje kockanja, ponekad motivisane korupcijom. Kockanje je 1946. godine zabranjeno saveznim zakonom, ali je igra nastavila da se razvija u ilegali.
Početkom ranih 1990-ih, bankari su postali aktivni u bingo salama, video pokeru i na slot-mašinama, aktivnosti koje se u Brazilu zovu „lovci na nikl” (port. caça-níqueis).[3]
Njujork Tajms (engl. New York Times) je 2007. objavio da je nelegalna igra bila aktuelna svuda po Brazilu, posebno u Rio de Žaneiru, odakle je celom šemom upravljalo desetak šefova, takozvanih bankara.[3]
U Paraibi
[uredi | uredi izvor]Paraiba je jedina država u kojoj je igra legalizovana na državnom nivou, uprkos zakonu koji to zabranjuje. Igra je regulisana državnom lutrijom Paraibe, koja licencira bankare kao agente, kako bi se izbeglo povezivanje igre sa organizovanim kriminalom. Žoao Pesoa, glavni grad Paraibe, ima 15 ovlašćenih mesta koja plaćaju mesečni porez državnoj lutriji u zavisnosti od obima posla i regije. Izvlačenje se vrši tri puta dnevno u zgradi državne lutrije Paraibe i prenosi se preko zvaničnog državnog radija.[4]
Krivične prijave i političke veze
[uredi | uredi izvor]Budući da je u igru umešana velika količina novca izvan vladine kontrole, privukla je pažnju korumpiranih zvaničnika, od kojih se određeni broj udružuje sa šefovima. Šefovi su zainteresovani za otpuštanje vlade i uklanjanje ljudi koji se aktivno protive igri.
Radi podsticanja javne podrške, šefovi deo svoje ogromne zarade ulažu u aktivnosti poput finansiranja škola sambe i fudbalskih klubova. Početkom 1970-ih pa do danas, gotovo sve škole sambe u Rio De Žaneiru su pod kontrolom šefova bankara (port. Bicheiros). Dva fudbalska kluba poznata po svojoj povezanosti sa šefovima bili su Bangu (sa Kastorom de Andradom) i Botafogo (sa Emilom Pinherom).
„Igra sa životinjama je duboko ugrađen kulturni fenomen sa posebnim romantičnim duhom i zbog toga ju je teško iskoreniti, takođe je i brazilski način pranja novca koji doprinosi problemu nekažnjavanja u ovoj zemlji”, izjavila je Denis Frosard, bivša sutkinja koja se proslavila tako što je poslala 14 bankara u zatvor 1993. godine.[3] Bankari su uhapšeni zbog zločinačkog udruživanja i osnivanja naoružanih bandi. Prema tužiocu Antoniju Karlosu Biskaji, bankari su osnovali udruženje čiji je glavni cilj korumpiranje vlasti i policije, kao i eliminacija 130 ljudi. Nadzornik ovog udruženja bio je Kastor de Andrade.[5] Osuđeni su na po šest godina, maksimalnu kaznu za uterivanje dugova, ali su svi u decembru 1996. ili izašli iz zatvora, stekli uslovnu kazny ili dobili pomilovanje.
U martu 1994. godine, policija je izvršila raciju na uporište Kastora de Andrade u Banguu. Zaplenili su 200 knjiga sa računima i 167 računarskih disketa. Umešani su bili bivši predsednik Fernando Kolor de Melo, guverner Rija Nilo Batista, gradonačelnik Sao Paula Paulo Maluf, gradonačelnik Rija Cezar Maja, sedam preduzetnika, tri sudije, 12 kongresmena i sedam skupštinskih poslanika, kao i 25 policijskih komesara i 100 policajaca.[6][7]
Racije federalne policije otkrile su velike isplate sudijama, policajcima, tužiocima i advokatima od strane šefova koji vode igru. Zaplenjena je gomila dokumenata i oduzeto je 6 miliona američkih dolara u gotovini.[3][8]
Često se raspravljalo o mogućnosti legalizacije igre, ali nikada nije doneta praktična odluka.[3]
Struktura
[uredi | uredi izvor]Hijerarhija igre je zadržala oblik od samog početka: bankari (port. banqueiros), menadžeri (port. gerentes) i dileri (port. vendedores). Ista ta hijerarhija je kasnije oponašana radi organizovanja trgovine drogom i drugih vrsta organizovanog kriminala u Brazilu.
Opklade se uzimaju na pontosima (prodajnim mestima) gde dileri prikupljaju novac i vode evidenciju o opkladama. Opklade i novac se šalju centralnom operateru (port. banca), gde se vrši izvlačenje. Ni pontosima ni bankama nije potreban fiksni operativni centar. Većina pontosa su obične stolice ili drvene kutije na kojima trgovci sede preko dana.
Izvlačenja se obično održavaju u 14:00 časova, dobitni brojevi se odmah šalju taksijem i biciklom, a zatim se ispišu na za to predviđenim zidovima i banderama. Nakon izvlačenja brojeva, telefonske linije postanu toliko preopterećene da rukovodioci telefonskih kompanija to nazivaju „bišo satom”.[2]
Međutim, izvlačenje nije fer: ako se previše ljudi kladi na dati broj, on se uklanja kako bi se sprečio bankrot (port. quebra da banca). To je neophodno jer većina banaka posluje sa malim resursima, a njihovi vlasnici ne žele da ulažu svoja lična sredstva da bi platili opklade.
Opis igre
[uredi | uredi izvor]Životinje
[uredi | uredi izvor]Naziv igre proizlazi iz mnemoničke asocijacije izvučenih brojeva sa slučajnim izborom od 25 životinja:
| Grupa | 01 | 02 | 03 | 04 | 05 | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Životinja | Avestruz
(Noj) |
Águia
(Orao) |
Burro
(Magarac) |
Borboleta
(Leptir) |
Cachorro
(Pas) | |||||||||||||||
| Serija brojeva | 01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07 | 08 | 09 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
| Grupa | 06 | 07 | 08 | 09 | 10 | |||||||||||||||
| Životinja | Cabra
(Koza) |
Carneiro
(Ovan) |
Camelo
(Kamila) |
Cobra
(Zmija) |
Coelho
(Zec) | |||||||||||||||
| Serija brojeva | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 |
| Grupa | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | |||||||||||||||
| Životinja | Cavalo
(Konj) |
Elefante
(Slon) |
Galo
(Petao) |
Gato
(Mačka) |
Jacaré
(Aligator) | |||||||||||||||
| Serija brojeva | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 |
| Grupa | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | |||||||||||||||
| Životinja | Leão
(Lav) |
Macaco
(Majmun) |
Porco
(Svinja) |
Pavão
(Paun) |
Peru
(Ćurka) | |||||||||||||||
| Serija brojeva | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 |
| Grupa | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | |||||||||||||||
| Životinja | Touro
(Bik) |
Tigre
(Tigar) |
Urso
(Medved) |
Veado
(Jelen) |
Vaca
(Krava) | |||||||||||||||
| Serija brojeva | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 | 98 | 99 | 100 |
Sujeverja
[uredi | uredi izvor]Decenijama su se razvijala razna sujeverja oko odabira prave životinje, a glavna tema većine su snovi. Konj, na primer, može biti naznačen snom konja, pšenice, mleka, ili nagih žena.[1] Slon je povezan sa smrću, a kad god se dogodi saobraćajna nesreća sa automobilom koji na registarskim tablicama ima jedan od brojeva slona (45—48), klađenje bude veliko. Kada su novine iz Rija 1960-ih objavile sliku iskočene lokomotive, toliko se ljudi kladilo na poslednje četiri cifre njenog registarskog broja da su bankari bili primorani da upozore nemogućnost isplate kvota ukoliko dođe do pobede.[2]
Opklade i nagrade
[uredi | uredi izvor]Svakoj od 25 životinja dodeljen je niz od četiri uzastopna broja između 1 i 100. Najčešći način igre predstavlja klađenje jednog reala na životinju, ali takođe se može odabrati kombinacija brojeva i cifara koje su označene od strane životinja. Četiri utvrđene nagrade su sledeće:
- Cabeça („glava”): Opklada na četiri broja između 00 i 99, predstavljena životinjom; vraća 25:1
- Dezena („desetka”): Ulog na broj od 00 do 99; vraća 100:1
- Centena („stotka”): Ulog na broj od 000 do 999; vraća 1000:1
- Milhar („hiljadarka”): Ulog na broj od 0000 do 9999; vraća 10000:1
Ako poslednja dva broja u izvlačenju dnevne državne lutrije čine jedan od četiri broja povezana sa životinjom, bankari će isplatiti 15 reala za opkladu od 1 reala.[1]
Kulturni uticaj
[uredi | uredi izvor]
Uprkos svojoj ilegalnosti, igra je ostavila značajne kulturne uticaje u brazilskom društvu, čak i među ljudima koji je nikada nisu igrali.[traži se izvor]
Igra sa životinjama se smatra direktno odgovornom za blisku povezanost broja 24 sa homoseksualnošću u Brazilu. U igri je 24 broj koji se dodeljuje jelenu (port. veado), životinji koja je povezana sa homoseksualcima.[9][10]
Dres sa brojem 24 se strogo izbegava od strane brazilskih sportista, sa retkim izuzecima. Na primer, fudbaleri obično odbijaju ovaj broj za svoje dresove i izražavaju nezadovoljstvo kada su u obavezi da nose 24 na dresu zbog pravila sa fiksnim brojem na međunarodnim takmičenjima.[11]
Broj 24 se takođe koristi u politici, jer mnogi LGBT kandidati koriste 24 u svojim kampanjama, da bi lako bili identifikovani.[12] Iz istog razloga, heteroseksualni političari retko koriste taj broj, bez obzira da li imaju anti-LGBT agendu ili ne. Na primer, u brazilskom Senatu, iako postoji 81 senator, niko trenutno nema kabinet sa brojem 24, niti automobilsku tablicu sa brojem SF-0024 (opcije senatorskih tablica idu od SF-0001 do SF-0095, bilo koji dostupni broj se može proizvoljno izabrati).[13]
Još jedan uticaj Igre sa životinjama je upotreba reči „zebra”, koja dobija novo značenje, uznemirenost.[14] 1964. godine, pre fudbalske utakmice između Portugeze (port. Portuguesa) i Vaska da Game (port. Vasco da Gama), menadžeru Portugeze, dosta slabije ekipe, je bilo upućeno pitanje da li njegov tim može poraziti Vasku. Žentil Kardozo, menadžer, komentarisao je da bi pobeda Vaske bila poput izvlačenja zebre u Igri sa životinjama.[15] Kako u igri nema zebre, njegova izjava je izrazila nemogućnost. Portugeza je pobedila utakmicu (sa 2-1) i od tada se izraz zebra u Brazilu žargonski koristi za nešto što je nemoguće, uznemiravajuće.[15]
FK Treze (port. Treze Futebol Clube), fudbalski klub iz Paraibe, koristi petla kao maskotu jer Treze znači trinaest, a petao je 13. životinja u Igri sa životinjama.[16] Još jedan fudbalski tim sa maskotom petla je FK Atletiko Mineiro (port. Clube Atlético Mineiro), čiji su navijači očekivali da će 2013. godina biti „godina petla”.[17] Atletiko Mineiro je osvojio svoj prvi Libertadores kup 2013. godine, potvrđujući očekivanja svojih navijača.[18]
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b v Brazil's President May Lose Big On The Lottery Arhivirano na sajtu Wayback Machine (21. oktobar 2021) (na jeziku: engleski), Shawn Blore, Globe and Mail, 28. februar, 2004.
- ^ a b v The Animal Game Arhivirano na sajtu Wayback Machine (9. februar 2009) (na jeziku: engleski), Time Magazine, 25. mart, 1966.
- ^ a b v g d Brazilian Numbers Game Ties Officials to Mobsters (na jeziku: engleski), Larry Rohter, The New York Times, 7. jun, 2007.
- ^ Folha destaca apoio do Governo ao jogo do bicho na Paraíba[mrtva veza] (na jeziku: portugalski), Paraiba.com.br, 5. maj, 2007.
- ^ A volta dos bicheiros Arhivirano 2008-08-28 na sajtu Wayback Machine (na jeziku: engleski), Antônio Carlos Biscaia, O Globo, 22. mart, 1998.
- ^ Mafia: Never ending mud (na jeziku: engleski), News from Brazil, 31. maj, 1994.
- ^ Investigação liga autoridades a bingos[mrtva veza] (na jeziku: portugalski), Jornal do Brasil, 30. avgust, 2003.
- ^ Brazil police crack down on gambling (na jeziku: engleski), Associated Press, 13. april, 2007.
- ^ Brazil Arhivirano 2011-04-01 na sajtu Wayback Machine (na jeziku: engleski), The International Encyclopedia of Sexuality
- ^ The Alternative Portuguese Dictionary Arhivirano 2011-04-06 na sajtu Wayback Machine (na jeziku: engleski), pristupano 9. aprila 2011.
- ^ No futebol brasileiro ninguém quer usar a camisa 24. Qual o problema dela? (na jeziku: portugalski), UOL, 2. jul, 2015.
- ^ Candidatos usam "24" para causa gay (na jeziku: portugalski), Terra, 25. avgust, 2012.
- ^ Na mística dos números no Senado não cabe 24 nem 69 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (23. septembar 2017) (na jeziku: portugalski), HuffPost, 24. januar, 2016.
- ^ Zebra (na jeziku: engleski), WordReference.com, Dicionário Português-Inglês
- ^ a b Brasil Afora: Portuguesa espera ventos favoráveis para se reerguer (na jeziku: portugalski), Globo esporte, 12. decembar, 2010.
- ^ Mascotes paraibanos (na jeziku: portugalski), Treze Futebol Clube
- ^ Pelas redes sociais, atleticanos mostram confiança em que 2013 será o "ano do Galo" (na jeziku: portugalski), UOL, 1. januar, 2013.
- ^ Nos pênaltis, Atlético-MG vence Olimpia e conquista sua primeira Libertadores (na jeziku: portugalski), Folha de S. Paulo, 25. jul, 2013.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]- Jornais de época Arhivirano na sajtu Wayback Machine (8. maj 2021)