Iskrena braća
Iskrena braća ili bratstvo iskrenosti (arap. اخوان الصفا Ikhwân al-Safâ)[1] je bila misteriozna škola arapske filozofije koja se naslanjala na pitagorovski filozofski sistem. Nastala je oko oko polovine četvrtog muslimanskog veka (oko 970) u Basri.[2][3][4]
Istorijat
[uredi | uredi izvor]Iskrena braća (Ikhwân), koji su imali ogranak u Bagdadu, osnovali su ne samo filozofsko nego i religiozno-političko udruženje s ultra-šiitskim, možda ismailitskim programom i bili su protivnici postojećeg političkog poretka, kojeg su oni, očigledno, nameravali srušiti time što bi potkopali savremeni narodni duhovni sistem i religijska verovanja. Zbog toga se pojavljuje nejasnoća koja obavija njihovu delatnost i njihovo članstvo.[2][4]
Sačuvana dela
[uredi | uredi izvor]Zbirka njihovih poslanica Rasa'il, uređena na enciklopedijski način, došla je do nas. Dieterici je izdao i preveo veliki deo teksta u svom delu Die Philo¬sophie der Araber, 16 vol. (Leipzig i Leyden, 1858—1859).[3] Poslednje orijentalno izdanje je izdanje Kayr-al-Dina al-Ziriklija, 4 vol. (Cairo, 1928). Ona za saradnike ima nekakva nejasna i opskurna imena. Poslanica ima pedeset i dve i one raspravljaju o matematici, astronomiji, geografiji, muzici, etici, filozofiji, obuhvatajući zbir celokupnog znanja za koje se pretpostavljalo da ga je obrazovan čovek toga vremena trebalo da stekne. Prvih pedeset i jedna poslanica postupno služe kao uvod poslednjoj, koja je zbir svih nauka. Jezik poslanica pokazuje da je arapski u ovo vreme već bio dorastao da izražava naučnu misao u njezinim najrazličitijim aspektima.[2][4]
Uticaji
[uredi | uredi izvor]Na Al-Gazalija su znatno uticali spisi Iskrene braće, a njih je brižljivo upotrebljavao i Râshid al-Dîn Sinân ibn-Sulaymân, poglavica asasina u Siriji.[3] Kada je u Bagdadu bio abu al-Alâ' al-Ma'arri, veliki sirijski pesnik—filozof, on je pohađao sastanke udruženja, koji su se održavali petkom. Abu-Hayyân al-Tawhïdi (+ 1023), čuveni mu'tazilit, koji je s al-Râwandijem (+ 915) i s al-Ma'arrijem (+ 1057) obrazovao trijumvirat arhijeretika u islamu, bio je učenik ako ne aktivni član ovoga bratstva.[2][4]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ „Brethren of Purity”. The Institute of Ismaili Studies. Pristupljeno 27. 1. 2025.
- ^ a b v g „Ikhwân al-Safâ”. Stanford Encyclopedia of Philosophy. Pristupljeno 27. 1. 2025.
- ^ a b v „Ikhwān aṣ-Ṣafāʾ Arab organization”. Britannica. Pristupljeno 27. 1. 2025.
- ^ a b v g „Ikhwan al-Safa”. Internet Encyclopedia of Philosophy. Pristupljeno 27. 1. 2025.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Akademske | |
| Ostale | |
