Kardam
| Kardam | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 735. |
| Datum smrti | 777. |
| Mesto smrti | 802. ili 803. |
| bugarski kan | |
| Period | 777-posle 796. |
| Prethodnik | Telerig |
| Naslednik | Krum |
Kardam (bugarski: Kardam) je bio bugarski han od 777. do 803. godine.[1][2][3][4][5]
Vladavina
[uredi | uredi izvor]Kardam je na prestolu nasledio Teleriga. Njegovo ime se u izvorima prvi put sreće 791. godine, kada je car Konstantin VI pokrenuo pohod na Bugarsku, u znak odmazde za bugarske upade u dolinu Strume od 789. godine. Kardam je sprečio vizantijsku invaziju i dočekao neprijatelja kod Hadrijanopolja u Trakiji. Vizantijska vojska je teško poražena.
.png)
Naredne godine vizantijski car je poveo drugu ekspediciju na Bugare i ulogorio se kod Markele (u blizini Karnobata), koga je nastojao da utvrdi. Kardam je sa svojom vojskom stigao 20. jula i zauzeo susedne visove. Nakon određenog vremena vizantijski car je prihvatio uverljive savete "lažnog proroka" i naredio napad. Vizantijske snage ponovo su poražene i naterane u bekstvo, dok je Kardam zauzeo carski šator i zarobio njegovu poslugu. Po povratku u Carigrad, vizantijski car je potpisao mirovni ugovor i obavezao se na plaćanje godišnjeg danka.
Carska vlada je 796. godine odbila plaćanje danka, te je Kardam zapretio pustošenjem Trakije. Prema hroničaru Teofanu Ispovedniku, Konstantin je ismejao hanov zahtev tako što je je umesto zlata poslao balegu kao "prikladan danak" i obećao da će povesti nov pohod. Vizantijska vojska predvođena lično carem ponovo je krenula na sever. Susret se dogodio u blizini Hadrijanopolja. Vojske su stajale jedna naspram druge 17 dana, ne upuštajući se u bitku. Verovatno su tada vođeni pregovori. Sukob je na kraju izbegnut i mir je produžen po istim uslovima kao 792. godine.
Kardamova vladavina predstavlja period prosperiteta u Bugarskoj, koja je u prethodnim godinama pretrpela više smena na prestolu i koja je u trećoj četvrtini 8. veka više puta poražena od Vizantije. Kardam je uspeo ne samo da se odupre Konstantinu VI (koji je nastojao da oponaša svog mnogo uspešnijeg dedu Konstantina V), već je uspeo da izazove i krizu na vizantijskom dvoru. Novi neuspesi Konstantina VI urušili su carev ugled, nakon čega je on zbačen od strane majke Irine (797). Kardam verovatno nije dugo nadživeo svog protivnika. Posle 796. godine o njemu u izvorima nema vesti. Pominje se kao mrtav 803. godine.
Izvor iz 17. veka - kompilacija Džafar Tarik (delo sporne autentičnosti) pominje Karadžama (tj. Kardama) kao brata Azana Tokte i unuka Sevara. Isti izvor pominje i njegovog naslednika Kruma kao nećaka. Ako je ovaj podatak tačan, Kardamova vladavina označila je obnovu klana Dulo, koji se zadržao na bugarskom prestolu do smrti Romana 997. godine.[6]
Sećanje
[uredi | uredi izvor]Kardamska potpora na ostrvu Livingston (Južna Šetlandska ostrva) na Antarktiku i sela Kardam (Dobrička oblast) i Kardam (Trgoviška oblast) nazvana su po ovom vladaru.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Byzantium and Bulgaria, 775–831, Panos Sophoulis, Brill, 2011, ISBN 9004206957, pp. 71–72.
- ^ Word and Power in Mediaeval Bulgaria, Ivan Biliarsky, Brill, 2011, ISBN 9004191453, p. 211.
- ^ Reading the Middle Ages: Sources from Europe, Byzantium, and the Islamic World, Barbara H. Rosenwein, University of Toronto Press, 2013, ISBN 1442606029, p. 160.
- ^ Southeastern Europe in the Middle Ages, 500–1250, Florin Curta, Cambridge University Press, 2006, ISBN 0521815398,pp. 162–163.
- ^ A Concise History of Bulgaria, R. J. Crampton, Cambridge University Press, 2005, ISBN 1139448234, p. 270.
- ^ Bahshi Iman, Djagfar Tarihi, vol. III. Orenburg 1997
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Mosko Moskov, Imennik na bălgarskite hanove (novo tălkuvane). Sofia, 1988.
- Jordan Andreev, Ivan Lazarov, Plamen Pavlov, Koj koj e v srednovekovna Bălgarija. Sofia, 1999.
- (primary source), Bahši Iman, Džagfar Tarihy, vol. III, Orenburg 1997.