Kneževina Vlaška
Kneževina Vlaška Ца́ра Ромѫнѣ́скъ Vlaška | |||
---|---|---|---|
Mapa Kneževine Vlaške od 13. do 16. vijeka | |||
Geografija | |||
Kontinent | Evropa | ||
Regija | srednja Evropa | ||
Zemlja | Vlaška | ||
Prestonica | Kampulung, Kurtea de Arđeš (1330—1418), Trgovište (1418—1659), Bukurešt (od 1659) | ||
Društvo | |||
Službeni jezik | crkvenoslovenski, valašski, vlaški | ||
Religija | pravoslavlje | ||
Politika | |||
Oblik države | monarhija | ||
— Predsednik | Osmanski sultan | ||
— Premijer | Veliki vezir | ||
Ivanko Basaraba | |||
Mirča I Stariji | |||
Zakonodavna vlast | bojarski savet | ||
Istorija | |||
Istorijsko doba | srednji vek, novi vek | ||
— Osnivanje | 1330. | ||
— Ukidanje | 1859/1861. | ||
— Status | bivša država | ||
Događaji | |||
— Bitka kod Posade | Bitka za Đurđu | ||
Zemlje prethodnice i naslednice Vlaške | |||
Prethodnice: | Naslednice: | ||
Kneževina Vlaška (rum. Țara Românească[1], rum. ćir. Ца́ра Ромѫнѣ́скъ), rumunska je država na teritoriji Vlaške, koja je postojala od sredine 14. vijeka do 1859/1861. godine, kada se ujedinila sa Kneževinom Moldavijom u državu pod nazivom Ujedinjene Kneževine Moldavija i Vlaška. U 15. vijeku pala je pod feudalnu vlast Osmanskog carstva. Od 18. vijeka, u zemlji je na vlasti bio fanariotski režim.
Istorija
[uredi | uredi izvor]Početak nezavisne istorije Vlaška datira iz 1330. godine. Ove godine, pre bitke kod Posada, vlaški kontingent je deo vojske Mihajla III Šišmana koji će učestvovati u bici kod Velbužda. Nakon toga, sa sastanka u Mraku nije jasno kako se uticaj iz Trnova i Vidina (Vidinsko carstvo) raspoređuje po teritoriji i da li je Muntenija prema Trnovu, a Oltenija prema Vidinu ili su zemlje u jednoj celini.
U tom smislu, 1330. godina je simbolična za Vlašku.
U srednjem veku, ova teritorija je bila sastavni deo takozvane Prekodunavske Bugarske, a posle Otomanskog carstva.
Nakon tužnog završetka pobuna sejmena i domobrana, vlaška latinizacija Erdelja nametnuta je kao rezultat katoličke propagande nakon Užgorodske unije. U to vreme je postojala i katolička propaganda u zemljama južno od Dunava — u bugarskim zemljama. Tako je od druge polovine 17. veka do prve polovine 19. veka stvorena rumunska nacija i u Vlaškoj.
Antičko doba
[uredi | uredi izvor]Tokom drugog rata Rimljana sa Dačanima (105. godina) zapadna Oltenije je postala dio rimske provincije Dakije, a ostatak Vlaške je uključen u provinciju Meziju. Rimski limes je prvobitno postavlja uz tok rijeke Olt (119. godina), dok je u 2. vijeku pomjerena na istok — danas se linija utvrđenja proteže od Dunava do rijeke Rukar u Karpatima. Limes je vraćen na rijeku Olt 245. godine, a 271. su Rimljani napustili region.
Oblast je bila izložena romanizaciji i u vrijeme Velike seobe naroda, kada je veliki dio savremene Rumunije postao meta osvajanja Gota, Huna, Avara, Slovena i drugih naroda. Rimljani su 328. godine izgradili most između Sucidave i Eskova (blizu Gigena), što potvrđuje, da su imali razvijene trgovinske odnose sa narodima sjeverno od Dunava.[2][3] Rimski car Konstantin Veliki je 332. godine naredio napad na gotska naselja preko Dunava. Period gotske vladavine se završio kada su Huni stigli u Panoniju i napali oko 170 naselja sa obje strane Dunava.
Rani srednji vijek
[uredi | uredi izvor]Romanizovano stanovništvo na srednjem i donjem toku Dunava u istočnoslovenskim izvorima nazivaju se Vlasima. Vizantija je vladala teritorijom Vlaške od 5. do 6. vijeka, ali su u 6. i 7. vijeku u tu oblast prodrli Sloveni i naselili se na južnoj obali Dunava.[4] Vizantijski vojskovođa Prisk je 593. godine porazio slovensku vojsku, ali su ih Avari i Gepidi 602. godine prinudili na povlačenje. Car Mavrikije je pokušao da ojača rimsku poziciju na sjevernoj obali Dunava, raspoređujući tu svoju vojsku.[5]
Značajni vlaški vladari
[uredi | uredi izvor]- Litovoj, na istočnoj strani rijeke Olt, 1247-1277, Muntenija
- Seneslau, na zapadnoj strani rijeke Olt, kod Arđeša, oko 1247., Oltenija
- Barbat, oko 1277 — oko 1290.
- Tokomerijus ili Tihomir, oko 1290 — oko 1310.
- Radu Crni, legendarne priče
- Basarab I, oko 1310 — 1352.
- Vladislav I („Vlajku-Voda“), 1364 — oko 1377
- Mirća ćel Batrn („Mirća Stariji“), 1386 — 1418.
- Vlad Cepeš (Car Vlad), 1448, 1456 — 1462, 1476.
- Njagoe Basarab, 1512 — 1521.
- Mihaj Hrabri („Mihael Hrabri“), 1593 — 1601.
- Konstantin Brankovjanu 1688 — 1714.
- Aleksandar Joan Kuza, 1859 — 1866.
Galerija
[uredi | uredi izvor]-
Zastava Autonomne Kneževine Vlaške
-
Grb Autonomne Kneževine Vlaške
Reference
[uredi | uredi izvor]Literatura
[uredi | uredi izvor]- Treadgold, Warren (2001). A Concise History of Byzantium. New York: St. Martin’s Press.
- Giurescu, Constantin. Istoria Bucureștilor. Din cele mai vechi timpuri pînă în zilele noastre, Ed. Pentru Literatură, Bucharest, 1966.
- Ștefănescu, Ștefan. Istoria medie a României, Vol. I, Bucharest, 1991.
- Giurescu, Constantin. Istoria Românilor, Vol. I, 5th edition, Bucharest, 1946.