Pređi na sadržaj

Korisnik:Miloskusakovic44/pesak

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Plavine

[uredi | uredi izvor]
Plavina Manavatu

Plavina je područje zemlje koje se nalazi uz potok ili reku koja se proteže od obale kanala do podnožja zidova koji okružuju dolinu i koja doživljava poplave tokom perioda visokog pražnjenja[1]. Tlo oko reka se obično sastoji od nasipa, mulja i peska koji se talože tokom poplava. Nasipi su najteži materijali (obično šljunak) i prvo se deponuju; mulj i pesak su finiji materijali..

Formiranje

[uredi | uredi izvor]

Plavine se formiraju kada meandar erodira bočno dok se kreće nizvodno. Kada se reka prelije, ostavlja slojeve aluvijuma (mulj). On se postepeno taloži da bi stvorio osnovu plavine. Plavine obično sadrže nekonsolidovane sedimente, koji se često protežu ispod korita reka. To su akumulacije peska, šljunka, ilovače, mulja i / ili gline, i često su važni akviferi, voda koja se izvlači iz njih se prethodno filtrira u odnosu na vodu u reci.

Plavina reke Viled za vreme poplava

Geološki drevne plavine često su u pejzažu predstavljene fluvijalnim terasama. To su stara poplavna područja koja ostaju relativno visoko iznad sadašnje poplavne površine i ukazuju na nekadašnje tokove. Plavina je za vreme formiranja obeležena vijugavim tokovima, jezercima i bujnim, močvarnim ili stajaćim vodama, a povremeno je potpuno prekrivena vodom. Plavina je prirodno mesto za reku da rasipa svoju energiju. Meandri se formiraju preko plavine kako bi usporili protok vode i kada voda u reci dostigne maksimalni kapacitet, voda se preliva preko plavina gde se privremeno skladišti.

Ekologija

[uredi | uredi izvor]

Plavine mogu podržati stvaranje bogatih ekosistema, kako u količini tako i u raznolikosti. Tugajske šume formiraju ekosistem povezan sa plavinama, posebno u Srednjoj Aziji. Oni su kategorija priobalnih zona ili sistema. Plavina može da sadrži 100 ili čak 1000 puta više vrsta od reke. Ispuštanje vlage tla oslobađa talas hranljivih materija: onih preostalih od poslednje poplave, i onih koji su rezultat brzog raspadanja organske materije koja se nakupila od tada. Mikroskopski organizmi napreduju i veće vrste ulaze u brz ciklus oplodnje. Oportunističke hranilice (naročito ptice) se useljavaju kako bi iskoristile ovu prednost plavina. Proizvodnja hranljivih materija brzo dostiže vrhunac i brzo opada. Ovo čini plavine bitnim za poljoprivredu.

Plavine i čovek

[uredi | uredi izvor]

Tokom istorije mnogi gradovi izgrađeni su na plavinama, gde su vrlo podložni poplavama, iz više razloga:

  • pristup slatkoj vodi;
  • plodnost zemljišta;
  • jeftin prevoz, preko reka i pruga
  • lakoća razvoja i širenja gradova

Isključujući glad i epidemije, neke od najgorih prirodnih katastrofa u istoriji (mereno smrtnim slučajevima) su poplave reka, posebno na reci Huangho u Kini. Najgore od njih, i najgora prirodna katastrofa (izuzev gladi i epidemije) bile su poplave u Kini 1931. godine, za koje se procenjuje da su ubile milione. Tome je prethodila poplava reke Huango iz 1887. godine, u kojoj je poginulo oko milion ljudi, a druga je najgora prirodna katastrofa u istoriji.

U nekim delovima tropskih oblasti, kao što je delta Nigera, godišnja poplava je prirodni deo lokalne ekologije i ruralne ekonomije, što omogućava uzgoj useva. Međutim, u Bangladešu, koji zauzima deltu reke Gang, prednosti koje pruža aluvijalno zemljište plavina zanemareno je zbog čestih poplava koje izazivaju cikloni i godišnja monsunska kiša, što uzrokuje ozbiljne ekonomske poremećaje i gubitak ljudskog života u gusto naseljenom regionu.

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ Encyclopedia of geomorphology. Goudie, Andrew. London: Routledge. 2004. ISBN 041527298X. OCLC 52178678. 

Izvori

[uredi | uredi izvor]
  • Powell, W. Gabe. 2009. Identifying Land Use/Land Cover (LULC) Using National Agriculture Imagery Program (NAIP) Data as a Hydrologic Model Input for Local Flood Plain Management. Applied Research Project, Texas State University. http://ecommons.txstate.edu/arp/296/
  • Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Flood Plain" Encyclopædia Britannica (11th ed.). Cambridge University Press.