Ко је сместио Зеки Роџеру
Ko je smestio Zeki Rodžeru | |
---|---|
Izvorni naslov | Who Framed Roger Rabbit |
Žanr | komedija, misterija |
Režija | Robert Zemekis |
Scenario |
|
Producent |
|
Temelji se na | Ko je cenzurisao Zeku Rodžera? Garija K. Vulfa |
Glavne uloge | |
Muzika | Alan Silvestri |
Direktor fotografije | Din Kandi |
Montaža | Artur Šmit |
Studio | |
Distributer | Buena Vista Pictures Distribution[1] |
Godina | 1988. |
Trajanje | 104 minuta[2] |
Zemlja | Sjedinjene Američke Države |
Jezik | engleski |
Budžet | 50,6 miliona američkih dolara[3][4][5] |
Zarada | 351,5 miliona američkih dolara[6] |
IMDb veza |
Ko je smestio Zeki Rodžeru (engl. Who Framed Roger Rabbit) je američki igrano-animirani film iz 1988. godine, koji je režirao Robert Zemekis, a producirali Frenk Maršal i Robert Vats. Po žanru mešavina komedije i misterije, film je temeljen na knjizi Ko je cenzurisao Zeku Rodžera? Garija K. Vulfa. Glavne uloge tumače Bob Hoskins, Kristofer Lojd, Čarls Flajšer, Stabi Kej i Džoana Kasidi. Radnja je smeštena u Holivud 1947. godine, gde zajedno žive crtani likovi i ljudi. Film prati detektiva Edija Valijanta, koji ima zadatak da oslobodi krivice crtanog lika Zeku Rodžera, kom je smešteno ubistvo vlasnika kompanije Acme Corporation.
Walt Disney Pictures je kupio filmska prava za priču 1981. godine. Džefri Prajs i Piter S. Simen su napisali dva nacrta scenarija, pre nego što je Disney doveo izvršnog producenta Stivena Spilberga i njegovu produkcijsku kuću Amblin Entertainment. Zemekis je angažovan da režira film, dok je kanadski animator Ričard Vilijams angažovan da nadgleda sekvence animacije. Produkcija je premeštena iz Los Anđelesa u Elstree studije u Engleskoj, kako bi se smestili Vilijams i njegova grupa animatora. Tokom snimanja, budžet filma je počeo naglo da se širi i snimanje je trajalo duže nego što se očekivalo.
Film je objavljen preko Disney-jevog banera Touchstone Pictures 22. juna 1988. godine. Dobio je priznanje kritičara, koji su hvalili njegove vizuelne efekte, humor, scenario i glumu (posebno Hoskinsa), a kritičari i publika su se složili da je „revolucionaran”. Zaradio je preko 351 milion dolara širom sveta, postavši drugi film sa najvećom zaradom 1988. godine. Doneo je novo interesovanje za Zlatno doba američke animacije, predvodeći modernu američku animaciju i Diznijevu renesansu.[7] Osvojio je tri nagrade Oskar (za najbolju montažu filma, najbolju montažu zvuka i najbolje vizuelne efekte), a dobio je i Oskara za posebna dostignuća za Vilijamsovu režiju animacije.
Godine 2016, Kongresna biblioteka je izabrala ovaj film za čuvanje u Nacionalnom filmskom registru SAD jer je „kulturološki, istorijski ili estetski značajan“.[8][9]
Radnja
[uredi | uredi izvor]Godine 1947, animirani likovi, poznati kao „crtaći”, žive i u stvarnom svetu, i poput pravih glumaca nastupaju u filmovima. Žive u Crtaćgradu, u blizini Holivuda. R. K. Marun je ljudski vlasnik studija Maroon Cartoon Studios; Zeka Rodžer je animirani zec koji glumi u njegovim filmovima, a Rodžerova supruga Džesika je lepa crtać žena; Beba Herman je Rodžerov partner u filmovima, 50-godišnji crtać lik koji i dalje nastupa kao beba. Marvin Akmi je vlasnik Crtaćgrada i kompanije Acme Corporation.
Marun unajmi privatnog detektiva, Edija Valijanta, kako bi ovaj istražio glasine o tome da Džesika ima vanbračnu aferu. Edi i njegov brat Tedi su ranije bili prijatelji crtać zajednice, ali otkada je jedan crtać lik ubio Tedija pre nekoliko godina, Edi ih je omrznuo i postao je alkoholičar. Kada Edi uslika Džesiku kako igra igru rukama sa Akmijem, Rodžer se iznenađujuće uvredi i nestane. To ga učini glavnim osumnjičenim sledećeg dana, kada je Akmi pronađen mrtav. Na mestu zločina, Edi upoznaje sudiju Duma i njegovu crtać patrolu sastavljenu od lasica. Dum je otkrio „umak”, posebnu tečnost koja ima sposobnost da ubije crtaće.
Prema glasinama, Akmi je u svom testamentu ostavio Crtaćgrad crtaćima, ali testament je nestao i, ako se ne pronađe do ponoći, Crtaćgrad će pripasti poduzeću Cloverleaf, koje je nedavno kupilo tramvajski sistem. Kada se Rodžer pojavi u Edijevoj kancelariji i zakune da nema veze sa ubistvom, detektiv počinje da istražuje slučaj, a zeca sakrije kod svoje prijateljice Dolores. Džesika ispriča Ediju da ju je Marun ucenio kako bi kompromitirao Akmija, dok se ispostavlja da Marun prodaje svoj studio Cloverleaf-u. Marun je sa fotografijama samo hteo da uceni Akmija kako bi izvršio prodaju. Upravo tada, neko ubija Maruna, a Edi sledi trag ubice do Crtaćgrada. Ispostavlja se da je Dum ubio Akmija i Maruna kako bi kupio Crtaćgrad. Njegove lasice hvataju Edija i nameravaju da ubiju Džesiku i Rodžera „umakom”. Dum planira da razruši Crtaćgrad kako bi na tom mestu napravio vrlo isplativi autoput nakon što ukine tramvajski prevoz. Edi uspeva da nasmeje lasice do smrti i kreće u obračun sa Dumom, koji razotkriva da je i sam crtać, kao i da je upravo on ubio njegovog brata, Tedija. Edi proliva kotao sa „umakom”, spašavajući Rodžera i Džesiku, dok tečnost rastopi Duma. Kada stignu crtaći i policija, Edi otkriva i testament kojom crtaći nasleđuju Crtaćgrad.
Uloge
[uredi | uredi izvor]Glumac | Uloga |
---|---|
Bob Hoskins | Edi Valijant |
Kristofer Lojd | sudija Dum |
Čarls Flajšer | Zeka Rodžer (glas) |
Stabi Kej | Marvin Akmi |
Džoana Kasidi | Dolores |
Ketlin Terner | Džesika Zec (glas) |
Alan Tilvern | R. K. Marun |
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b v g „Who Framed Roger Rabbit (1988)”. AFI Catalog of Feature Films. Arhivirano iz originala 22. 7. 2020. g. Pristupljeno 21. 7. 2020.
- ^ „WHO FRAMED ROGER RABBIT (PG)”. British Board of Film Classification. Pristupljeno 3. 9. 2014.
- ^ Greenburg, James (26. 5. 1991). „FILM; Why the 'Hudson Hawk' Budget Soared So High”. The New York Times. str. 3. Arhivirano iz originala 12. 8. 2017. g. Pristupljeno 4. 1. 2010.
- ^ Block, Alex Ben; Wilson, Lucy Autrey, ur. (2010). George Lucas's Blockbusting: A Decade-By-Decade Survey of Timeless Movies Including Untold Secrets of Their Financial and Cultural Success. HarperCollins. str. 615. ISBN 978-0-06-177889-6. „Production cost (with overhead): $58,166 (Unadjusted $s in Thousands of Dollars)”
- ^ Vogel, Harold L. (2010). Entertainment Industry Economics: A Guide for Financial Analysis. Cambridge University Press. str. 208. ISBN 978-1-107-00309-5. „Production cost: 50,579; Production overhead: 7,587 (Data in $000s)”
- ^ „The Numbers: Who Framed Roger Rabbit? (1988)”. The Numbers. Nash Information Services, LLC. Pristupljeno 1. 7. 2022.
- ^ King, Susan (21. 3. 2013). „Classic Hollywood: On the case of 'Roger Rabbit'”. The Los Angeles Times. Arhivirano iz originala 4. 4. 2013. g. Pristupljeno 16. 4. 2013.
- ^ „Complete National Film Registry Listing”. Library of Congress. Arhivirano iz originala 31. 10. 2016. g. Pristupljeno 14. 5. 2020.
- ^ „With "20,000 Leagues," the National Film Registry Reaches 700”. Library of Congress. Arhivirano iz originala 26. 11. 2020. g. Pristupljeno 26. 5. 2017.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]- Ko je smestio Zeki Rodžeru na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Ko je smestio Zeki Rodžeru na sajtu TCM Movie Database (jezik: engleski)
- Ko je smestio Zeki Rodžeru na sajtu The Big Cartoon DataBase
- Filmovi 1988.
- Američki fantastični filmovi
- Američki humoristički filmovi
- Američke filmske misterije
- Američki kriminalistički filmovi
- Filmovi na engleskom jeziku
- Disney filmovi
- Filmovi Amblin Entertainment-a
- Animirani filmovi studija Amblin Entertainment
- Filmovi studija Touchstone Pictures
- Kontroverze o opscenosti u filmu
- Filmovi za koje je muziku komponovao Alan Silvestri
- Filmovi čiji je montažer osvojio Oskara za najbolju montažu
- Filmovi Nacionalnog filmskog registra Sjedinjenih Američkih Država
- Filmovi koji su dobili Oskara za najbolje vizuelne efekte